2.1 Handel en nijverheid in de Republiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De Gouden Eeuw

Hoofdstuk 2

Huiswerk

Vragen?

Toetsweek stof

H2 par 1 t/m 4 en H3 par 1

Absolutisme?

de Gouden Eeuw

Handel en nijverheid in de Republiek

paragraaf 2.1

Handel in de Republiek

Sinds de late middeleeuwen was Nederland betrokken geraakt in Europese handel over zee via het Hanzenetwerk. 

Vanaf 1450 begonnen Nederlandse kuststeden over de Oostzee te handelen.

Oorzaak: Nederland had niet echt geschikte grond om graan te verbouwen. 

Gevolg: Nederland ging dat halen uit Duitsland en Scandinavië.

= moedernegotie: de graanhandel op de Oostzee

Oostzee

Handel in de Republiek

Nederlanders hoeven zelf dus minder op het land te werken.

→ specialisatie!

Nederlanders gaan zich specialiseren in de nijverheid (=productie van alles wat geen etenswaar is) of alleen verbouwen voor de verkoop en handel, niet voor zichzelf.

Dit noemen we commerciële landbouw.

De Gouden Eeuw

Nederland was tijdens de 17e eeuw het rijkste land van Europa. 

De oorzaken hiervoor waren:

1. De moedernegotie
2. De uitvinding van het fluitschip
3. De uitvinding van efficiëntere windmolens: minder arbeidskrachten nodig
4. de val van Antwerpen waardoor het handelscentrum verplaatste naar Amsterdam

Antwerpen

Amsterdam

De Gouden Eeuw

Het meeste geld werd verdiend in de handel. Kooplieden kochten producten op en verkochten dat weer met winst. Deze winst gebruikten ze weer om nieuwe producten te kopen.

= handelskapitalisme

In Amsterdam ontwikkelde hierdoor een stapelmarkt. Kooplieden stapelden ingekochte producten op in een pakhuis en verkochten het als ze wisten dat ze er veel geld voor konden krijgen.

Handel en nijverheid in de Republiek

paragraaf 2.1

Wereldhandel

In de 16e eeuw hadden Portugezen en Spanjaarden nieuwe vaarroutes en werelddelen ontdekt. 

Dit leidde tot  handel in producten die hiervoor onbekend waren, zoals rietsuiker, cacao, koffie, tabak uit Amerika of specerijen uit Azië.

Er kwam een wereldeconomie. 

De VOC

In de Republiek gingen ze ook meedoen met de
wereldeconomie. 

Eerst werden er per gewest of stad 

compagnieën (=bedrijven) opgericht om handel te drijven. Dit waren voorcompagnieën genoemd. 

In 1602 bedacht de Republiek dat het winstgevender was om al deze compagnieën te verenigen, zodat er geen concurrentie was. 

Dit werd de Verenigde Oost-Indische Compagnie (=VOC)

De VOC

De VOC kreeg privileges van de Republiek:

• Een handelsmonopolie: het recht om als enige te handelen in Azië 
• Het recht om verdedigingsforten te bouwen
  
• Het recht om oorlog te voeren namens de Republiek
  
• Het recht om verdragen te sluiten namens de Republiek
  
• Het recht om veroverde gebieden te besturen

De WIC

Nadat bleek dat de VOC een succes was, werd ook de West-Indische Compagnie opgericht. 

Zij handelden in West-Afrika en Amerika. 

De WIC was voornamelijk kaapvaart, ook wel piraterij. 

Ze waren een stuk minder succesvol dan de VOC, omdat er veel meer concurrentie was. 

Slavernij

De WIC handelde in zilver en goud, maar ook in mensen.

In Amerika was veel vraag naar arbeidskrachten omdat er veel plantages waren. Op die plantages werden producten verbouwd waar veel vraag naar was in Europa. 

→ hierdoor besloot de WIC te handelen in mensen: slavenhandel. 

tabak, suiker en koffie

slaven

wapens
en drank

Driehoekshandel

Slavernij

https://schooltv.nl/video/vroeger-zo-slaven/

https://www.slavevoyages.org/voyage/ship#3dmodel/0/en/  

Noem minimaal 3 verschillen tussen de WIC en VOC

1. Verzin een muzieknummer die voor jou verzet en/of strijd weergeeft.

1. Wat valt je op aan dit nummer? En wat vind je ervan?

In de video worden de excuses van de koning met gejuich en applaus ontvangen. Waarom denk je dat mensen zo blij zijn met de excuses?

Vind je het logisch dat de koning, namens de Nederlandse staat, excuses maakt voor het slavernijverleden?

Wat is volgens jou het verschil tussen excuses maken als Nederlandse staat en excuses maken als individuele Nederlander?

Nazaten van tot slaaf gemaakte mensen geven aan nog altijd last te hebben van het slavernijverleden. Dit verleden werkt door in het racisme van nu. Kun je daar een voorbeeld van bedenken?

In 2020 werd een petitie gelanceerd om racisme en discriminatie verplichte onderdelen te maken van het Nederlands onderwijs. 

Binnen rap tempo ondertekenden al gauw 60.000 mensen de petitie en met ruim 125 stemmen werd het voorstel aangenomen in de Tweede Kamer. 

Basisscholen en voortgezet onderwijs scholen moeten net als rekenen en taal, verplicht onderwijs geven over racisme en discriminatie. Dit is een voorbeeld van een herstelprogramma.

Bij educatie over racisme en discriminatie wordt vaak ook uitleg gegeven over het slavernijverleden. Waarom denk je dat dit gebeurt?

15 min. Lezen in Quaco + Bespreken poster opdracht

Huiswerk volgende week

Beantwoorden leerdoelen Hoofdstuk 2 in je schrift