Lezen 5, les 3 (tekstdoelen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Lezen 5, les 3

• Lezen (10 min)
• Huiswerk en aanwezigheid controleren (3 min)
• Lesdoelen (2 min)
• Bespreken huiswerk (10 min)
• Uitleg tekstdoelen, tekstsoorten en doelgroep (10 min)
• Opdracht tekstdoelen en tekstsoorten (niet af = huiswerk) (20 min)

Lezen 

• Lezen in je boek
• Lezen via de Blinkotheek
• Meelezen met Nederlandse ondertiteling

Lesdoelen

- Je oefent met het verband oorzaak-gevolg door iemand feedback te geven op zijn/haar huiswerk

- Je leert wat tekstdoelen en tekstsoorten zijn en kan een tekst vinden bij het tekstdoel.

Bespreken huiswerk 

• Je geeft elkaar feedback op de de opdracht.
• Overleg samen (maak gebruik van het overzicht signaalwoorden) of het wel echt een oorzaak gevolg is en geen reden
• Oorzaak gevolg = geen invloed op hebben
• Reden = hadden of hebben we invloed op

DOEL van een tekst

- De schrijver wil bij de lezer iets bereiken, daarom heeft een tekst een DOEL

DOEL:

Informeren

De schrijver wil dat je iets te weten komt

DOEL:

Overtuigen

De schrijver wil zijn mening geven

DOEL:

Activeren

De schrijver wil dat je iets WEL gaat doen

DOEL:

Instrueren

De schrijver wil uitleggen hoe je iets moet doen

DOEL:

Amuseren

De schrijver wil je vermaken

Tekstdoelen:

Informerende tekst: je geeft informatie.

Instructieve tekst: je legt stap voor stap uit hoe iets moet gebeuren.

Overtuigende tekst: je wil je mening geven en meestal geef je dan ook argumenten. Met argumenten probeer je de lezer te overtuigen van je mening, dus het tekstdoel is overtuigen.

Activerende tekst: je wil dat de lezer iets doet of juist niet doet.

Amuserende of ontroerende tekst: je wil bij de lezer emoties oproepen.

Tekstsoorten:

Er zijn vijf tekstsoorten, die horen bij de tekstdoelen:

Een informerende tekst, bijvoorbeeld een nieuwsbericht of een artikel.

Een instructieve tekst, bijvoorbeeld een kookboek of een schoolboek.

Een overtuigende tekst, bijvoorbeeld een recensie of een betoog in de krant.

Een activerende tekst, bijvoorbeeld een advertentie of een bijsluiter bij medicijnen.

Een amuserende of emotieve tekst, bijvoorbeeld een stripverhaal of gedicht.

Lees de tekst

Wat voor soort tekst is dit?

1. nieuwsbericht
2. stripverhaal
3. reclametekst
4. recept

Wat is het doel van deze tekst?

1. mening geven
2. informeren
3. instrueren
4. amuseren

PUBLIEK van een tekst

- Om het DOEL van een tekst te kunnen bereiken, moet de schrijver rekening houden met zijn PUBLIEK

PUBLIEK van een tekst

Voor welk publiek een tekst bedoeld is,

zie je aan:

- het onderwerp

- het taalgebruik

- de bron

Lees de tekst oriënterend

Hoe kun je aan de lay-out zien dat de tekst voor jongeren is geschreven?

Opdracht: 

•  Zoek bij elk tekstdoel (en tekstsoort) een voorbeeld op en lever deze in, in één bestand
• Er staat een voorbeeld voor je klaar in de ELO
• Inleveren via ELO - Opdrachten - Tekstdoelen en tekstsoorten

Noem de vijf tekstdoelen

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

Opdracht:

• Maak een drietal
• Je krijgt van mij een onderwerp (tekstdoel, waar jullie informatie over gaan zoeken) 
• Je maakt een presentatie (powerpoint/prezi/iets anders) over dit onderwerp (10-15 min)
• Jullie presenteren dit morgen tijdens de les NL 
• Je betrekt de klas met een oefening of quiz