H8.3 Techniek & Nieuwe Massamedia

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H8.3 Techniek & Nieuwe Massamedia

Techniek!

De eerste helft van de 20e eeuw staat naast expressie in de kunsten en de oorlogen in het teken van technologische ontwikkelingen! 

Charles Lindbergh

Afbeelding: Charles Lindbergh en zijn vliegtuig.

Technologische ontwikkelingen!

1908 Henry Ford introduceert lopende band

1909 Futuristisch manifest

1909 Blériot vliegt over het kanaal

1919 Eerste radio-uitzending in Nederland

1927 Eerste toepassing geluidsfilm

1927 Lindbergh vliegt over de oceaan

1929 Verbetering grammofoonplaat

Enthousiasme!

Enthousiasme over deze technologische ontwikkelingen zijn terug te zien in de kunsten. In de volgende slides gaan we daarop in.

Robert Delaunay - Hommage aan Blériot (1914)

Wat zie je?

Elementen als de Eiffeltoren, het vliegtuig in de lucht, de propellor (ook van een vliegtuig) en het denkbeeldige vogelvluchtperspectief (alsof we ín het vliegtuig zitten), geven het enthousiasme weer voor de vlucht van Blériot!

Futuristen!

Marinetti brengt een Futuristisch manifest uit in 1909. 

Oproep aan kunstenaars om op hun manier uitdrukking te geven aan het tempo van het nieuwe machinetijdperk.

Futuristisch manifest

Het manifest van Marinetti was op zijn zachtst gezegd controversieel. Veel van zijn eisen waren absurd en aanstootgevend. 

"Wij willen de oorlog verheerlijken – enige hygiëne van de wereld – net als het militarisme, het patriottisme, de verwoestende gebaren van de anarchisten, de Ideeën zo mooi om voor te sterven, en de minachting voor de vrouw."

https://www.dbnl.org/tekst/_gid001198501_01/_gid001198501_01_0100.php 

Een tekst met uitleg over 'de minachting van de vrouw'

Absurd en aanstootgevend

'Het maanlicht moet dood'

'Venetië en Florence moeten vernietigd worden'

Het eten van spaghetti moet verboden worden

Het Manifest was een totaalpakket aan uitgangspunten voor een futuristische leefwijze.

Maar hoe geef je het tempo van de nieuwe wereld weer?

En hoe beeld je beweging uit in stilstaand beeld? Futuristen haalden hun inspiratie uit onder andere de fotografie. Na het zien van werk van Étienne-Jules Marey, ontstaan er veel werken waarin beweging op dezelfde manier is weergegeven.

Étienne-Jules Marey - chronofotografie

Multiple exposure techniek van Marey

Marey maakte meerdere foto's op dezelfde fotografische plaat. Hierdoor werden bewegingen zichtbaar gemaakt in één enkele afbeelding. Hij bestudeerde hiermee verschillende bewegingen van zowel mensen als dieren. Hiermee begon hij al eind 19e eeuw!

Vraag:

Futuristen haalden inspiratie uit de fotografie van beweging. Leg uit aan de hand van één overeenkomst van de bovenstaande afbeeldingen hoe dat te zien is.

Nieuwe massamedia

De technologische ontwikkelingen zorgen ook voor de nieuwe massamedia!

Onder andere radio en film bieden de kunstenaars kansen.

Die Sinfonie der Grosstadt

Nieuwe manier van filmen

Abstracte beelden

Korte shots

Snelle montage (hoog tempo)

Enige onderwerp is Dynamiek zelf

Marinetti wilde dat kunstenaars het tempo van de nieuwe wereld weergeven. Benoem aan de hand van het fragment twee vormgevings- of voorstellingsaspecten die bijdragen aan dit idee.