academie blok 1.3 celdeling&erfelijkheid

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Celdeling

Mitose & Meiose

Het ontstaan van nieuwe lichaamscellen verloopt via gewone celdeling, ook wel mitose genoemd. De dochtercellen zijn een kopie van de moedercel.

Eicellen en zaadcellen ontstaan door reductiedeling,
ook wel meiose genoemd.
Tijdens de meiose worden de paren gesplitst. De dochtercellen hebben de helft van het aantal chromosomen.

0

Wat is mitose ?

1. Celdeling voor nieuwe lichaamscellen
2. Mitose komt alleen voor bij dieren
3. Mitose is een verbrandingsproces
4. Celdeling voor geslachtscellen

Noem twee redenen waarom mitose belangrijk is voor jouw lichaam.

Wat is geen functie van de mitose

1. Groei
2. Herstel
3. Vervanging
4. Voortplanting

Aan het einde van mitose heb je:

1. 2 genetisch identieke dochtercellen
2. 4 genetisch identieke dochtercellen
3. 2 genetisch verschillende dochtercellen
4. 4 genetisch verschillende dochtercellen

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

1. Meiose
2. Mitose
3. Beiden
4. Niet te zeggen

Mitose of meiose?

1. Mitose
2. Meiose
3. Mitose en meiose
4. Niet te zeggen

één helft van een verdubbeld chromosoom heet...

In het midden zitten de helften vast met een ...

Mitose = kerndeling + celdeling

kerndeling:   profase, metafse, anafase en telofase
cytokinese = celdeling

Mutatie: een gen verandert

Niet alle mutaties zijn slecht. Mutatie zorgt voor aanpassingen in het lichaam. Blauwe ogen is een voorbeeld van een mutatie.

Voorbeeld van mutatie: 

Mutatie in lichaamscel

Mutatie in geslachtscel

waar komt een mutatie vandaan?

Mutaties gebeuren altijd al in je cellen. er zijn wel dingen die zorgen voor sneller of meer mutaties.

een invloed die zorgt voor meer mutaties noemen we: "mutageen"

voorbeelden hiervan zijn sigarettenrook, UV-straling (zonlicht) en Radioactieve straling.

Mutaties

• Een mutatie = een verandering van het DNA, hierdoor ontstaat variatie
• Mutatie in een lichaamscel is niet zichtbaar 
  
• Mutatie in een bevruchte eicel is meestal wel zichtbaar
  
• Mutant: mutatie is zichtbaar

• Is een mutatie nuttig => mutatie blijft
• Is een mutatie niet nuttig => dier heeft een kleinere kans om te overleven dus kan de mutatie niet doorgeven

Mutatie

Reparatie in cellen

in cel continu enzymen op zoek naar fouten in replicatie en fouten worden hersteld

Eerder kan cel niet delen

Teveel schade: apoptose (celdood) gestart

Aan het uiteinde van een chromosoom zitten de telomeren.

Telomeren bestaan uit repetitief DNA, dus herhalingen van TTAGGG

DNA polymerase kan telomeren niet goed kopieren. 

Bij elke celdeling zullen de telomeren dus ook steeds korter worden

telomeer

telomeer

Wanneer de telomeren te kort worden zal de cel doodgaan (apoptose).

Apoptose noemen ook geprogrammeerde celdood.