Hoofdstuk 3: Sociaal-economische ontwikkelingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdvraag: Welke rol speelden de koloniën in sociaal-economische ontwikkelingen in Groot-Brittannie (1750-1900)

• Kenmerkende aspecten: 
• De industriële revolutie die de basis legde voor de ind. samenleving
• Discussies over de sociale kwestie
• De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
• Voortschrijdende democratisering met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
• Opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme, socialisme, feminisme, liberalisme, confessionalisme
• Opkomst van emancipatiebewegingen

Economische gevolgen van Brits imperium voor Engeland:

• economische voorsprong, versterkt door:
• Industriële revolutie, aangejaagd door:
• - bevolkingsgroei > vergrootte vraag naar producten en goedkope arbeiders
• - uitvindingen als de stoomkracht 
• - medische ontdekkingen
• Belang van koloniën hierin:
• - grondstoffen
• - geld voor investeringen (fabrieken, infrastructuur) in Engeland
• - afzetmarkt
• Hoe werkte de stoommachine van Watt? Filmpje:

Gevolgen wereldhandel en industrialisatie voor Gr-Br:

• Economie gevoeliger voor internationale gebeurtenissen
• Naast handelskapitalisme (schepen en goederen),
• ontstond industrieel kapitalisme (fabrieken en machines)
• Rol overheid veranderde:
• van mercantilisme naar:
• liberale markteconomie >
• vrijhandel, soms met de royal navy afgedwongen....

Gevolgen opbouw imperium voor Britse samenleving:

• Nieuwe sociale klassen:
• - rijke ind. ondernemers (bourgeoisie)
•    Reform Bill (1832) vergrootte hun macht
• - arme fabrieksarbeiders (proletariaat)
•    Factory Acts (1833) aandacht voor 
•    sociale omstandigheden 
• Robert Owen:
• uitzonderlijke industrieel
• Opdracht:

Opdracht bij Robert Owen:

1. Ontleen aan de animatie en gegevens van het internet waarom Robert Owen een zo bijzonder industrieel was. 

2. Beredeneer wat een man als Marx van het initiatief van Owen vond. 

Het verhaal van New Lanark, nu verteld door twee kinderen 

(7.5 minuut)

Het Britse Rijk als wereldmacht, gevolgen:

• Londen het financiële hart van de wereld
• Investeringen (ook) in de koloniën (infrastructuur)
• 'Groot-Brittannië is de werkplaats van de wereld' > 
• wereldtentoonstelling (1851)
• Vanaf 1870 toenemende concurrentie VS en Dld
• Noodzaak meer en andere grondstoffen > modern imperialisme
• vooral in Afrika  

2 documentaires over de wereldtentoonstelling in 1851:

1. een rondleiding aan de hand van tekeningen en schilderijen (22 min) 

2. een (moderne) virtuele rondgang door de tentoonstelling (28 min)

Extra materiaal

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat het Britse handelsmonopolie in India voordelen had voor de Britse handelaren, maar ook voor de Indiase bevolking en de Indiase vorsten.
• Je kunt de Britse handelswijze in India in de 17e eeuw, met factorijen en handelsposten , beschrijven en verklaren
• je kunt de ontwikkeling van de positie van Indiase handelsproducten in de wereldeconomie van de 17e, 18e en 19e eeuw beschrijven en verklaren. 
• Je kunt uitleggen waarom het Verdrag van Allahabad het einde betekende van de invloed van de Mogolvorsten op het bestuur van India.

Leerdoelen

• Je kunt verklaren waarom in 1857 de Grote Indiase Opstand  tegen het Britse gezag uitbrak en je kunt benoemen welke gevolgen deze opstand kreeg.
• Je kunt het verband tussen de Industriële Revolutie in Groot- Brittannië en de opkomst van het modern imperialisme uitleggen.
• Je kunt het belang van de opening van het Suezkanaal voor de Britse handel uitleggen.
  
• Je kunt de motieven voor de oprichting van het Indian National Congres benoemen.

Modern Imperialisme

Britten vergrootten hun macht in kolonie India

past bij een grotere beweging: West-Europese volken gingen op zoek naar (meer) koloniën en breidden hun macht in de bestaande koloniën uit

Oorzaken Modern Imperialisme India

• India leverde grondstoffen voor de Britse industrie (katoen, thee en opium)
  
• Groot-Brittannië gebruikte India als afzetmarkt voor de producten die in Britse fabrieken werden gemaakt (textiel!)
  
• politiek aanzien
• militair aanzien

Britse machtsuitbreiding in India

• India verandert in een plantagekolonie, wel zonder slaven
  
• De Indiase huisnijverheid kon niet concurreren met de import van de goedkope Britse textielproducten; veel kleine lokale bedrijven gingen failliet. Hierdoor: armoede en hongersnood

Britse machtsuitbreiding in India

De Britten zorgen voor aanleg van uitgebreid spoorwegennet

• vervoer van grondstoffen en eindproducten
• vervoer van soldaten en ambtenaren

En snellere verbindingen tussen India en het moederland (waardoor meer controle)

• aanleg Suez kanaal
  
• ontwikkeling stoomschepen

De aanleg van een uitgebreid spoorwegnetwerk is zowel een oorzaak als een gevolg van het modern imperialisme

Indiase cultuur onder druk

• De Britten vergrootten hun greep op politiek en economisch gebied, maar ook op de Indiase cultuur. (Engels als voertaal, meer Britten, gebruiken verboden)
  
• Britten voelden zich superieur t.o.v. de Indiërs, ze voelen het als hun plicht om de Indiërs beschaving bij te brengen.
  
• Kinderen van hoge Indiase bestuurders mochten studeren in Groot-Brittannië. 
  
• Deze kinderen ontdekken de verschillen tussen India en G.B. 
  

Indian National Congres

1885

opgericht door hoogopgeleide Indiërs 

bijzonder want voor het eerst samenwerking tussen Indiërs uit alle regio's

doel korte termijn: deelnemen aan het koloniale bestuur om zo meer gelijkheid tussen Indiërs en Britten te creëeren

Doel lange termijn: India onafhankelijk van G.B. 

Reactie G.B.

afwijzing

Britse Rijk was het grootste rijk ter wereld; wij zijn dus superieur.

White mans burden - het is de plicht van de blanken om de andere volke beschaving bij te brengen

British Empire, eind 19e eeuw

Bron: Indian National Congress (1885).



Wat was het korte termijn doel van de Indian National Congress?

1. Onafhankelijkheid van India
2. Eerlijke handel tussen Britten en Indiërs
3. Kiesrecht
4. Meer gelijkheid tussen Britten en Indiërs in het koloniale bestuur.

BRON I: Georges Hardy in zijn boek 'Nos grands problèmes coloniaux', 1929.
"Het beste dat men voor de koloniale volkeren kan doen is op hen dezelfde behandeling toe te passen als op onszelf, omdat zij wezenlijk niet van ons verschillen en omdat, aan de andere kant, wij zoals uit alles blijkt de hoogste graad van beschaving vertegenwoordigen."



Leg uit met welk argument Hardy de koloniale politiek van zijn regering probeerde te rechtvaardigen.

1. Afzetmarkten
2. Verspreiding van het Christendom
3. White man's burden
4. Nationalisme

zelfstandig verder werken

Verwerk leerdoelen tot een samenvatting

Maak opdracht 10a

Engelse nemen bestuurlijke taken over bij het verdrag van Allahabad

Britten gaan steeds meer lokale gebruiken verbieden en hun eigen normen en waarden verplichten

Handelsmonopolie England op India

NIeuwe wapens voor het Brits-Indische leger zijn vermoedelijk gemaakt met varkens en/of koeien vet

Engelse en Indiase mensen spelen samen de Engelse sport 'Polo'

Opkomst Indiase nationalisme

• Britse superioriteitsgevoelens jegens Indiase mensen
• Britten moesten India beschaven vonden ze zelf: taal, recht, onderwijs
• Daarnaast probeerden de Britten de Indiërs te bekeren tot het christendom. Dit zorgde voor wantrouwen, Indiërs vonden dat de Britten hun manier van bestaan bedreigde.
• Onderwijs in India enkel voor de Indiase elite
• 1885 Indian National Congress: gelijke kansen in brits-indiase bestuur, dit was een no-go (racistisch tintje)
  

Economie van Brits-India

- India boven alles een wingewest

- 'Een geschenk uit de hemel' (18e ook belastinginkomsten)

- Onstaan van plantages (thee, katoen): India belangrijkste leverancier ruwe katoen en jute

-India werd een grote afnemer van katoenen stoffen uit Engeland (einde voor indiase huisnijverheid) (vanaf 1830)

- thee uit Assam

** 1900 het ooit zo welvarende India nu een zeer arm land

0

Sir Robert Clive (toekomstig gouverneur van Brits- India) ontmoet Mir Jafar (koning van de Bengalen) na afloop van de Slag bij Plassey

Waardoor werd India in de 19e eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse Rijk (1765-1885)?

Na de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten verschoof het zwaartepunt van het Britse rijk naar India. Sinds het begin van de 17e eeuw had de East India Company hier factorijen van waaruit zij handel dreef met de Mogol-vorsten.

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat het Britse handelsmonopolie in India voordelen had voor de Britse handelaren, maar ook voor de Indiase bevolking en de Indiase vorsten.
• Je kunt de Britse handelswijze in India in de 17e eeuw, met factorijen en handelsposten , beschrijven en verklaren
• Je kunt uitleggen waarom het Verdrag van Allahabad het einde betekende van de invloed van de Mogolvorsten op het bestuur van India.

Leerdoelen

• Je kunt het verband tussen de Industriële Revolutie in Groot- Brittannië en de opkomst van het modern imperialisme uitleggen.
• Je kunt verklaren waarom in 1857 de Grote Indiase Opstand  tegen het Britse gezag uitbrak en je kunt benoemen welke gevolgen deze opstand kreeg.
• Je kunt het belang van de opening van het Suezkanaal voor de Britse handel uitleggen.
• Je kunt de motieven voor de oprichting van het Indian National Congres benoemen.

Het ontstaan van Brits India

• ±75% van India was in handen van de Mogols
  
• De vorsten van deze dynastie regeerden India sinds het begin van de 16e eeuw