Middeleeuwen + Renaissance

• Muziek
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Middeleeuwen

450-1450

Dit weet ik al over
de Middeleeuwen

Maatschappij

• De kerk was het middelpunt van de samenleving, geestelijken hadden de macht
  
• Grote rol voor de kerkmuziek
• Ontstaan van het notenschrift
  
  
• Na 475 ging het Romeinse Rijk ten onder. West-Europa was in verval geraakt
• Rond 950 bloeide de maatschappij weer op, toenemende handel, meer welvaart, eerste universiteiten
• Rond 1270 periode van crisis; misoogsten / de pest / langdurige oorlogen

Het leven was wreed, hard en kort,....

Welk instrument hoorde je hier?
Je hoorde een melodie en een begeleiding. Hoe noem je zo'n begeleiding?

Hoe noemen we een dodenmis?

1. Proprium
2. Ordinarium
3. Requiem
4. Offertorium

Wat is GEEN onderdeel van het Ordinarium?

1. Kyrie
2. Gloria
3. Credo
4. Organum

Kenmerken van
het Gregoriaans

Welk instrument hoorde we hier?

We hoorden hier

1. Unisono gezang
2. Homofoon gezang
3. Polyfoon gezang

We hoorden hier vooral

1. Syllabisch gezang
2. Melismatisch gezang

Renaissance

1450-1600

Renaissance betekent..?

"Memento Mori", gedenk te sterven, maakte plaats voor "Carpe Diem". Wat betekent dit?

Maatschappij

• Roerige periode
  
• Humanisme: ieder mens heeft recht op leven, vrijheid en het nastreven van geluk.
  
• Teruggrijpen op Griekse en Romeinse cultuur (voor ME)
  
• Kerk verloor macht, geloof nog steeds belangrijk
  
• Boekdrukkunst: gewone mens leert lezen/schrijven
• Columbus: Amerika, start kolonisatie

Vocale wereldlijke muziek

Wereldlijke muziek: experimenteren

• Niet gebonden aan regels (van de kerk)

Belangrijke genres

• Madrigaal
• Chanson

In alle talen!

In welke volgorde imiteren de zangstemmen elkaar? 

Eerste inzet

Tweede inzet

Derde inzet

Vierde inzet

Sopraan

Alt

Tenor

Bas

Vocale geestelijke muziek

Functie veranderd

• Muziek geprezen om schoonheid en kwaliteit van de compositie

Polyfonie

• Meerstemmigheid waarbij de verschillende melodieën even belangrijk zijn. 
• Het ritme van de melodieën loopt niet gelijk.
• Imitatie

Instrumentale muziek

• Voor deze tijd: instrumentale muziek kwam weinig voor
  

• Renaissance: steeds meer interesse
  

Instrumenten

• Orgel
• Spinet
• Schalmei
• Blokfluit
• Sackbut
• Luit
• Gamba
• Kromhoorn

Pavane

• Hofdans
• Langzaam tempo
• Tweedelige maatsoort

Gaillarde

• Hofdans
• Snel tempo
• Driedelige maatsoort

Was dit een pavane of een gaillarde?

Was dit een pavane of gaillarde?

Welk instrument hoorde je hier?

Welke instrumentenfamilie zag je hier?

1. Blokfluiten
2. Kromhoorns
3. Sackbuts
4. Viola da gamba's

Middeleeuwen

Renaissance

Gregoriaans

De mis

Viola da Gamba

Vrije ritmiek (geen maatsoort)

Polyfonie

Componisten onbekend

Heb je nog vragen n.a.v. deze les / de leerstof?

Ja

Nee

Ik moet gewoon nog beter gaan leren...