20231019 Mask BASHAVOLJ4 en 5HK havo leerjaar 1 Thema's 2.5 Conflicten oplossen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

BASHAVOLJ4 en 5HK

Maatschappijleer

David Lindenaar

Docent burgerschap en maatschappijleer & - kunde bij de afdelingen:

Zorg, Vavo en Educatie

[e-mail]

Maatschappijleer

AFSPRAKEN 

1. Kom op tijd.

2. Neem altijd jouw spullen mee. Je neemt elke les een opgeladen laptop, boek en pen mee.

3. Telefoon in de tas, dopjes uit, smartwatch verbinding uit.

4. Jas uit, tas van tafel en niet eten in de les.

5. Ben je er een les niet? Maak het huiswerk dan thuis. Gebruik de e-mail die ik elke les verstuur.

6. Sla geen vragen over en antwoord altijd met uitleg.

Planning

Wat is maatschappijleer?

14-09: 1.1: Wat is maatschappijleer?

14-09: 1.2: De maatschappij onderzoeken

21-09: 1.3: Media en nepnieuws

21-09: Themales: Kunstmatige intelligentie: kans of risico

28-09: 2.1 Wat is een rechtsstaat?

2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat

05-10: 2.3 Criminaliteit en opsporing

12-10: 2.4 Rechtspraak en straffen

19-10: 2.5 Conflicten oplossen

02-11: 2.6 Blik over de grens

09-11: 2.7 Uitdagingen voor de rechtsstaat

Opdracht en afronden 

13-11 t/m 17-11: Toetsweek 1

Terugblik op de les van 12-10: 

2.4 Rechtspraak en straffen

2.4 Rechtspraak en straffen

Centrale vraag paragraaf:

Op welke manieren straffen we en wat willen
we daarmee bereiken?

2.4 Rechtspraak en straffen

2.4 Rechtspraak en straffen

Dagvaarding

Voorafgaand aan een terechtzitting krijgt de verdachte een brief van de Officier van Justitie thuisgestuurd met daarin:

  

• het feit waarvan hij verdacht wordt (tenlastelegging).
  
• het tijdstip en de plaats waar de zitting plaatsvindt.
  

Hoger beroep en cassatie

Indeling rechtszaal

De zitting

Stap 1. Opening

Stap 2. Aanklacht

Stap 3. Onderzoek

Stap 4. Requisitoir

Stap 5. Pleidooi

Stap 6. Laatste woord

Stap 7. Vonnis

Waarom straffen we?

1. Wraak en vergelding
   
2. Afschrikking
   
3. Voorkomen van eigenrichting
   
4. Resocialisatie
   
5. Beveiliging van de samenleving
   

Waarom straffen we?

1. Wraak en vergelding
   
2. Afschrikking
   
3. Voorkomen van eigenrichting
   
4. Resocialisatie
   
5. Beveiliging van de samenleving
   

Hoofdstraf

• Vrijheidsstraf
  
• Taakstraf: werkstraf of gedragstraining (alleen bij jongeren).
  
• Geldboete
• Bijkomende straf: altijd in combinatie met een hoofdstraf. Bijvoorbeeld:

1. Intrekking van het rijbewijs
2. Beroepsverbod

Voorwaardelijke straf

• Een straf kan (gedeeltelijk) voorwaardelijk worden opgelegd.
  
  
• Hier geldt altijd een proeftijd. De straf wordt alleen uitgevoerd als de veroordeelde binnen de proeftijd opnieuw in de fout gaat.

Opdracht: Leg het volgende vonnis in eigen woorden uit:

“U krijgt een gevangenisstraf van 5 maanden, waarvan 2 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van 3 jaar.”

Strafrechtelijke maatregelen

• Schadevergoeding aan het slachtoffer.
  
  
  
• Terbeschikkingstelling (TBS): behandeling van psychisch zieke daders waarbij de kans op herhaling groot is.
  

Strafrecht voor jongeren

• Niet strafbaar: daders jonger dan 12 jaar
  
• Jeugdstrafrecht: daders van 12 t/m 17 jaar; bij lichte misdrijven volgen taakstraffen, bij zwaardere de kinderrechter
  
• Adolescentenstrafrecht: daders tussen 16 en 23 jaar. De rechter kan kiezen tussen jeugd- en volwassenenstrafrecht
  

2.5 Conflicten oplossen

Lesdoel 19-10: 

2.5 Conflicten oplossen

We leren:

• Rechtshulp bij tot 23 jaar of voor volwassenen.
• Over mediation.
• Geschil / eiser / gedaagde.
• Verloop civiele rechtszaak.
• Dwangsom opleggen.
• Twee soorten schade.
• Kort geding.

havo:

2.5 Conflicten oplossen 

Opdracht 1 - 12

vwo:

2.6 Strafrecht: opsporing en vervolging. 

Opdracht 1, 2, 7, 9, 13, 16

2.7 Strafrecht: berechting Wat is de beste straf? 

Opdracht 2, 4, 5, 8, 9, 11 

Zelfwerktijd 19-10

havo: Les 2.5 pagina 52 - 52:
vraag 1 - 4

vwo: Les 2.6: vraag 1, 2, 7, 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Ben je klaar? Werk verder.

2.7

2

4

5

8

9

11

2.6

1

2

7

9

13

16

2.5 Conflicten oplossen

Centrale vraag van de paragaaf:

Hoe los je een (juridisch) conflict op als je er zelf niet uitkomt?

Conflicten oplossen:

• Juridisch advies
  
• Mediation
  
• Naar de rechter
  

2.5 Conflicten oplossen

Tot 23 jaar: Kinder- en Jongerenrechtswinkel

Hulp is gratis en bestaat uit o.a:

• advies;
  
• officiële brief opstellen;
  
• aanschuiven bij gesprek met 'tegenpartij'.
  

Volwassenen: rechtswinkel of juridisch loket

Mediation (bemiddeling)

Omdat rechtszaken vaak veel kosten en tijd met zich meebrengen wordt er steeds vaker gekozen voor mediation.

Mediation: wanneer partijen zelf hun conflict oplossen met hulp van een onafhankelijke bemiddelaar.

Een rechter stuurt tijdens een rechtszaak standaard aan op mediation. 

 

Naar de rechter

Rechtsregels over de relatie tussen burgers 

(en organisaties/bedrijven) onderling.

Burgerlijk recht betekent hetzelfde als 

privaatrecht en civiel recht.

Privaatrechtelijk conflict. Kan worden 

voorgelegd aan een (onafhankelijke) rechter.

Civiel recht / Burgerlijk recht

De partij die de zaak aan de rechter voorlegt.

De partij van wie iets wordt geëist en daarom voor 

de rechter wordt gedaagd.

Zelfwerktijd 19-10

havo: Les 2.5 pagina 52 - 53:
vraag 6 - 9

vwo: Les 2.6: 13, 16 + Les 2.7: 2, 4

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Ben je klaar? Werk verder.

2.6

1

2

7

9

13

16

2.7

2

4

5

8

9

11

Verloop civiele rechtszaak /

burgerlijke rechtszaak

• De gedaagde ontvangt een dagvaarding.
  
  
  
• De rechter beoordeelt de eis en het verweer.
  
  
  
• De rechter stuurt aan op mediation.
  
  
  
• Als partijen zelf niet tot een oplossing komen, dan spreekt de rechter een vonnis uit.
  
  
  
• In het vonnis staat hoe volgens de rechterhet geschil moet worden opgelost.
  
  
  
• Hierna is meestal nog hoger beroep mogelijk.
  

Een dwangsom opleggen

Wanneer een eiser wil dat de gedaagde zijn gedrag aanpast, kan de rechter een dwangsom opleggen. Bijvoorbeeld: een buurman wordt verboden om zijn auto op jouw erf te parkeren. Elke keer dat hij dit doet, kan een directe dwangsom van €50 worden opgelegd.

Dwangsom: een bedrag dat een van de partijen moet betalen 

wanneer hij nogmaals in de fout gaat.

Twee soorten schade

De rechter kan vonnissen dat een van de partijen een schadevergoeding betaalt. Er zijn twee soorten schadevergoedingen:

• Immateriële schade: emotionele en lichamelijke schade. (Bijv. geleden pijn door een auto-ongeluk). 
• Vermogensschade: schade aan spullen (Bijv. schade aan een auto na een auto-ongeluk).

Kort geding

Zelfwerktijd 19-10

havo: Les 2.5 pagina 54 - 55:
vraag 10 - 12

vwo: Les 2.7: 5, 8, 9, 11

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

2.6

1

2

7

9

13

16

2.7

2

4

5

8

9

11

Kort geding

Is er veel haast bij de zaak?

De eiser kan dan een kort geding aanspannen.

Kort geding: versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken.

Later kan er nog een bodemprocedure (uitgebreidere rechtszaak) volgen.

2.5 Conflicten oplossen

1. Bedenk twee voorbeelden van burgerlijke zaken. Geef bij elke zaak aan wie de eiser en wie de gedaagde is.
   
   
2. Bedenk twee andere situaties waarin een rechter een dwangsom oplegt.
   
   
3. Bedenk twee situaties waarin een eiser een kort geding aanspant.
   
   
4. Benoem een voordeel en een nadeel van een kort geding.
   

• HOE: schrijf alle zaken uit.
  
  
• WIE: een notulist, een voorzitter, een of twee algemene leden.
  
  
• WAT: benoem alle partijen in de zaak

Terugblik 19-10:

2.5 Conflicten oplossen

• Rechtshulp bij tot 23 jaar of voor volwassenen.
• Over mediation.
• Geschil / eiser / gedaagde.
• Verloop civiele rechtszaak.
• Dwangsom opleggen.
• Twee soorten schade.
• Kort geding.

havo:

2.5 Conflicten oplossen 

Opdracht 1 - 12

vwo:

2.6 Strafrecht: opsporing en vervolging. 

Opdracht 1, 2, 7, 9, 13, 16

2.7 Strafrecht: berechting Wat is de beste straf? 

Opdracht 2, 4, 5, 8, 9, 11