Do-IT les 5 - Wijs met nieuws

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Do-it les 5: Wijs met nieuws

Volg jij vaak het nieuws?

Ja

Nee

Elke dag

Nooit

Bijna elke dag

Hoe volg jij het nieuws?

Ik lees een online krant zoals nu.nl of de telegraaf

Ik kijk naar het (jeugd)journaal

Ik lees artikelen op social media

Ik krijg het nieuws te horen van anderen

Ik volg het nieuws eigenlijk niet

Maar niet al het nieuws komt in de media, zoals de krant of televisie. Dat gebeurt alleen met nieuws dat voor een grote groep mensen belangrijk is. Dan is het 'nieuwswaardig'. 

Welke berichten zijn 'nieuwswaardig'?

1. Mijn zus is van de trampoline gevallen
2. Ajax heeft gewonnen van Feyenoord
3. Amerika heeft een nieuwe president
4. Het konijn van mijn beste vriend is overleden

Hoe noem je media die veel mensen gebruiken?

1. grote media
2. massamedia
3. journaal

Nepberichten

Niet alle nieuwsberichten zijn waar. Vooral op internet worden veel nepberichten geplaatst.

In les 1 heb je al geleerd wat desinformatie is en welke soorten desinformatie er zijn. Laten we even kijken of je het nog weet?

 

Wat is desinformatie?

1. Dit zijn (nieuws)berichten die niet kloppen
2. Dit zijn (nieuws)berichten die niet kloppen en expres verstuurd worden
3. Dit zijn (nieuws)berichten die niet nieuwswaardig zijn

Hoe kan je nepnieuws herkennen? Kies de juiste 3 antwoorden

1. Controleer de datum van het bericht
2. Controleer of de schrijver betrouwbaar is
3. Controleer de lengte van het bericht: korter is minder betrouwbaar
4. Controleer de bron van het bericht

Nepnieuws herkennen

Tip 1: Check de bron

De speld is 'satire'

oftewel komedie.

Nepnieuws herkennen

Tip 2: Check de afzender

 Bestaat deze persoon wel echt? Is het een expert?

In dit geval dus zomaar iemand op facebook.

Nepnieuws herkennen

Tip 3: Check de datum

De foto die je ziet is gemaakt in 2016 in Zuid-Afrika en dus niet tijdens de coronapandemie.

Waar of niet waar?

Er volgen nu 9 vragen over nieuwsberichten. 

Raad binnen 5 seconden per berichtkop of dit een echt of een nep bericht is.

Echt of nep?
'Drenthe in gesprek over verhuizing naar Overijssel'

1. Echt
2. Nep

Onderzoek onthult dat er teveel onderzoeken zijn

1. Echt
2. Nep

Geld op bij stichting 'Weet wat je besteedt'

1. Echt
2. Nep

Met liefde bereid voedsel vaak ongezond

1. Echt
2. Nep

Amerikaan eet binnen acht minuten 480 oesters

1. Echt
2. Nep

Er bestaat kunst gemaakt van echte mensenbotten

1. Echt
2. Nep

Japanners eten WK-octopus op die voorspellingen doet voor WK voetbal

1. Echt
2. Nep

Meisje zit 13 uur aan tafel nadat vader haar dwingt haar spruitjes op te eten

1. Echt
2. Nep

Straling van WiFi is schadelijk voor de gezondheid

1. Echt
2. Nep

Deepfakes

Er komen ook steeds meer nepberichten die gemaakt worden door computers.

Dit zijn meestal foto's of video's. Dit soort nepbeelden worden 'deepfakes' genoemd.

Waarom is er kritiek op deepfake video's?

1. Je kunt mensen dingen laten zeggen die ze niet gezegd hebben
2. Het is illegaal
3. Mensen gaan door deep-fakes niet meer naar de bios
4. Ze zijn beter dan video's van de echte persoon.

Deepfake foto's

Het is al best lang mogelijk om bestaande foto's te veranderen. Dat kan bijvoorbeeld met de software photoshop.

Zoals bij deze foto. Hier trapt natuurlijk niemand in...

Wat dacht je van deze foto's?

Zijn deze echt of nep?

Computer gegenereerde gezichten

Ze leken heel echt, maar ze waren allemaal nep....

Deze plaatjes zijn gemaakt door een computer door heel veel voorbeelden van gezichten na te doen.

Maak zelf een nep bericht!

1. Ga naar www.thispersondoesnotexist.com en download een plaatje van een niet bestaand persoon.

2. Ga naar www.breakyourownnews.com en gebruik de foto om je eigen nepnieuws bericht te maken.  

3. Maak een screenshot met het knipprogramma in windows.

4. Lever het bericht in op de volgende slide.

Inleveren nepnieuws-bericht