OC - lesweek 14

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Vak: Onvoorziene en crisissituatie

Fase: 4

Docenten: Frank van Aken, Ikram Smaili

Programma 

Wat?	Hoe lang?
Opening + terugblik	10 minuten
Lesdoelen	5 minuten
Theorie veilig werken	15 minuten
Casusopdracht	20 minuten
Theorie veiligheid	50 minuten
Aan de slag!	25 minuten
Afsluiting les	10 minuten

Terugblik conflicthanteringsstijl

1. Welke conflicthanteringsstijlen zijn er?
2. Welke conflicthanteringsstijl heb jij (Wat kwam er uit de test)?
3. Zet je weleens een andere conflicthanteringsstijl in die niet bij je past? Zoja, hoe heb je dat ervaren? Zonee, ga je dat wel doen?
4. Zijn er verschillende conflicthanteringsstijlen op je stage opgevallen?

Lesdoel

Student kan aan het einde van de les uitleggen wat veilig werken inhoudt.

Student kan aan het einde van de les uitleggen wat een veilige werkomgeving is.

Veilig werken, wat is het eigenlijk?

Veilig werken en bewust met veiligheid omgaan op de werkvloer kunnen bijdragen aan succesvol en lang werken zonder dat je klachten ontwikkelt. 

Hoe meer je stilstaat bij lichamelijke en mentale gezondheid tijdens het uitvoeren van je werk, hoe gezonder je als werknemer bent. 

Veilig werken houdt in dat je tijdens je werkzaamheden zo veel mogelijk jouw eigen veiligheid, die van je collega's en die van cliënten garandeert.

Waar denk je aan bij fysieke en mentale veiligheid? Geef voorbeelden.

Opdracht: fysieke en mentale veiligheid

Beantwoord onderstaande vragen in tweetallen.

1. Wat is fysieke veiligheid en mentale veiligheid?
2. Geef een voorbeeld vanuit je stage waarin fysieke veiligheid van belang is. 
3. Geef een voorbeeld vanuit je stage waarin mentale veiligheid van belang is.
   
4. Vergelijk fysieke veiligheid en mentale veiligheid. Wat is het verschil?

Wat is fysieke en mentale veiligheid?

Fysieke veiligheid betekent dat je in een omgeving bent waar je lichamelijk geen gevaar loopt. Dat houdt in dat de condities op je werkplek goed zijn, zodat jij veilig je werk uit kunt voeren en er geen lichamelijke klachten van krijgt. Je hebt de juiste middelen en materialen om je werk goed uit te kunnen voeren en je werkgever vult deze aan als dat nodig is.

Mentale veiligheid houdt in dat je je werk aankunt. Dat je voldoende ruimte en rust hebt in je hoofd om na te denken hoe je iets wilt aanpakken. Dat je uitdaging in je werk vindt, maar niet te veel. Je werk kan mentaal zwaar zijn of zwaar voelen. Vaak heb je dan te veel werk op je genomen of gekregen en te weinig tijd om alles goed en deskundig uit te voeren. Je wordt dan overvraagd. Mentale veiligheid op de werkvloer is ook dat je goed en fijn kunt samenwerken met je collega's. Je kunt op elkaar bouwen en weet wat je aan elkaar hebt.

Is er bij jou op stage sprake van fysieke en mentale veiligheid? 

Veilige omgeving

Als begeleider maatschappelijke zorg heb je veel te maken met de veiligheid van cliënten. De werkgever heeft de belangrijke taak de totale omgeving voor cliënten veilig te maken én te houden. Ook medewerkers en bezoekers horen daarbij.

• Een organisatie moet zorgen voor een veilige omgeving.
• Elke doelgroep heeft andere veiligheidseisen. 
• Voor elke organisatie gelden andere veiligheidseisen.

Hoe zorgen jullie op je stage dat de veiligheid van cliënten, maar ook van medewerkers en bezoekers centraal staat? (Tip, zie boek professioneel MZ, paragraaf 16.1)

 

Dit zijn aandachtspunten voor een cliëntveilige omgeving:

veiligheidsprotocollen naleven

ruimtes juist gebruiken

hulpmiddelen juist gebruiken

betrouwbaarheid en integriteit

criminaliteit

observeren – signaleren – melden – evalueren.

Calamiteiten

''Een calamiteit is een onverwachte gebeurtenis die omvangrijke schade of letsel veroorzaakt''. 

Binnen de maatschappelijke zorg wordt het begrip calamiteit op cliëntniveau gebruikt: een onverwachte gebeurtenis die leidt tot ernstig letsel of de dood van een cliënt. 

Op organisatieniveau: een onverwachte gebeurtenis die omvangrijke schade of letsel veroorzaakt bij een grotere groep cliënten, medewerkers of bezoekers.

Kunnen calamiteiten voorkomen worden? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Op elk gebied zijn er plannen hoe je calamiteiten kunt voorkomen of zo snel mogelijk kunt oplossen. Zo heeft een technische dienst een plan over wat moet gebeuren bij stroomuitval. De ICT-afdeling heeft plannen voor het maken en terugzetten van back-ups of het overschakelen op andere servers. Als begeleider heb je de taak om dreigende calamiteiten tijdig te signaleren en te melden. Denk niet te gemakkelijk. Beter drie keer te veel gemeld, dan één keer te weinig.

Casusopdracht

Lees onderstaande casus:

In een woongroep voor mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) wordt een feestje georganiseerd ter ere van een jarige bewoner. Tijdens het feestje worden er verschillende activiteiten georganiseerd, waaronder een barbecue in de tuin. Terwijl de barbecue aan staat, ziet een van de begeleiders dat er een kleine brand ontstaat door een omgevallen barbecue. De bewoners zijn in paniek en beginnen in de war te raken van de rook en het vuur. De begeleider moet snel handelen om de situatie onder controle te krijgen en ervoor te zorgen dat niemand gewond raakt.

Op elk gebied zijn er plannen hoe je calamiteiten kunt voorkomen of zo snel mogelijk kunt oplossen. Zo heeft een technische dienst een plan over wat moet gebeuren bij stroomuitval. De ICT-afdeling heeft plannen voor het maken en terugzetten van back-ups of het overschakelen op andere servers. Als begeleider heb je de taak om dreigende calamiteiten tijdig te signaleren en te melden. Denk niet te gemakkelijk. Beter drie keer te veel gemeld, dan één keer te weinig.

Casusopdracht

Beantwoord de volgende vragen:

1. Welke stappen zou de begeleider onmiddellijk moeten nemen om de veiligheid van de bewoners te waarborgen?
2. Hoe moet de begeleider reageren op de reacties van de bewoners tijdens de calamiteit, gezien hun lichte verstandelijke beperking
3. Wie moet je inschakelen bij deze calamiteit om je te ondersteunen?
4. Welke preventieve maatregelen kunnen worden genomen om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen, rekening houdend met de specifieke behoeften en uitdagingen van bewoners met een lichte verstandelijke beperking?
5. Op welke manieren kan de begeleider de individuele behoeften en reacties van de cliënten tijdens en na de calamiteit monitoren en ondersteunen?

Klassikaal nabespreken

Op elk gebied zijn er plannen hoe je calamiteiten kunt voorkomen of zo snel mogelijk kunt oplossen. Zo heeft een technische dienst een plan over wat moet gebeuren bij stroomuitval. De ICT-afdeling heeft plannen voor het maken en terugzetten van back-ups of het overschakelen op andere servers. Als begeleider heb je de taak om dreigende calamiteiten tijdig te signaleren en te melden. Denk niet te gemakkelijk. Beter drie keer te veel gemeld, dan één keer te weinig.

Calamiteitenplan

Elke organisatie is volgens de Arbowet verplicht een calamiteitenplan te hebben. Dit noem je ook wel het bedrijfsnoodplan. In een calamiteitenplan staat hoe je bij calamiteiten moet handelen en wie de leiding heeft. 

Stageopdracht: 

Op je stage ga je uitzoeken wat het calamiteitenplan is. Een calamiteitenplan is een document dat organisaties opstellen om voorbereid te zijn op noodsituaties, zoals brand, medische noodgevallen, enz. Het plan bevat vaak procedures en richtlijnen voor het handelen in geval van een noodsituatie.

Om deze opdracht uit te voeren, moet je contact opnemen met je stagebegeleider of iemand anders binnen het bedrijf om het calamiteitenplan op te vragen of te bespreken. Zo krijg je inzicht in hoe de organisatie reageert op noodsituaties en wat er van jou wordt verwacht in geval van een calamiteit tijdens je stageperiode.

Een calamiteit is een onverwachte gebeurtenis die omvangrijke schade of letsel veroorzaakt. Daarmee is calamiteit een ruim begrip. Op internationaal of landelijk niveau spreek je meestal van een ramp, bijvoorbeeld een natuurramp of een vliegtuigramp. Binnen de maatschappelijke zorg wordt het begrip calamiteit op cliëntniveau gebruikt: een onverwachte gebeurtenis die leidt tot ernstig letsel of de dood van een cliënt. We houden het in dit verband op organisatieniveau: een onverwachte gebeurtenis die omvangrijke schade of letsel veroorzaakt bij een grotere groep cliënten, medewerkers of bezoekers. evalueren.

Client & veiligheid

Om zo veel mogelijk fouten te voorkomen, is aandacht voor veiligheid ontzettend belangrijk, zeker in de maatschappelijke zorg. De definitie van cliëntveiligheid: 

‘Het (bijna) ontbreken van risico’s voor een cliënt om fysieke en/of psychische schade op te lopen. Schade als gevolg van het niet-professioneel handelen van zorgverleners en/of door een tekortkoming van het zorgsysteem.’

Waar denk jij aan bij het begrip cliëntveiligheid? Tip, denk aan veiligheid op je stage.

Bedrijfshulpverlening

Bedrijfshulpverlening (bhv) verplicht. Dit is bedoeld om effectief te handelen bij schade of letsel van cliënten, medewerkers en bezoekers. 

Bhv is wettelijk verplicht voor alle organisaties die mensen in dienst hebben. Bhv’ers volgen scholing, waaronder scholing over brandveiligheid en EHBO.

In een bhv-plan staat bijvoorbeeld hoeveel bhv’ers er zijn, op welke locaties en hoe en wanneer ze ingeschakeld worden.

Weet jij wie de BHV'ers zijn op je stage? Heb jij meegemaakt dat deze weleens ingezet moest worden?
 

RI&E (Risico-Inventarisatie en-evaluatie)

• Werkgevers zijn verplicht voor hun organisatie periodiek een zogenoemde risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te voeren.
• Een RI&E is een overzicht van belangrijke knelpunten en risico’s voor de veiligheid en gezondheid van medewerkers. 
• Het doel van een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) is om de risico's binnen een organisatie te identificeren, te analyseren en te evalueren, met als uiteindelijk doel het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving voor alle medewerkers.
• De RI&E is in eerste instantie gericht op medewerkers en indirect ook op cliënten en bezoekers. Tenslotte is een gevaarlijke stof voor iedereen gevaarlijk. De bhv’er kan veel nuttige informatie halen uit de RI&E. Ook bepaalt de RI&E het aantal bhv’ers dat nodig is in een organisatie.

Tip: Vraag op je stage naar de RI&E!

Onderdelen van de RI&E kunnen zijn:

arbobeleid en verzuimbeleid

inrichting van gebouwen, werkplekken en organisatie van de bhv

fysieke belasting van medewerkers

gevaarlijke stoffen en beschermingsmiddelen

functie-inhoud, werkdruk, arbeidstijden, rusttijden.

Aan de slag!

Je gaat aan de slag met je eindopdracht. Bij welke stap ben jij? De eindopdracht bestaat uit onderstaande stappen:

1. Maak een lijst met onvoorziene situaties die op je stage kunnen gebeuren
2. Onderzoek welke procedures, wetten en richtlijnen er op jouw stage zijn
3. Observeren of een onvoorziene situatie gebeurt
4. Handelen in de onvoorziene situatie
5. Evaluatie van de onvoorziene situatie
6. Reflectie op onvoorziene situatie
7. Procesverslag
8. Verantwoordingsverslag

Lesdoelen behaald?

Zijn onderstaande leerdoelen behaald:

1. Student kan aan het einde van de les uitleggen wat veilig werken inhoudt.
   
   
2. Student kan aan het einde van de les uitleggen wat een veilige werkomgeving is.
   

Afsluiting

Neem een moment de tijd om antwoord te bedenken op de deze vragen:

1. Wat neem je mee uit deze les?
2. Hoe tevreden ben je over het werk/inzet van de docent?
3. Hoe tevreden ben je over je eigen werk/inzet?