V4Les7

• Biologie
• Basisschool
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling Havo 5 & H&W

Vragen over huiswerk?

(nakijk boek op Teams)

 A B B A omschrijven (soort 30 seconds)

Ronde 1 - Leerling A (gezicht naar bord)

                 Leerling B (gezicht van bord, woorden raden)

Ronde 2 - Leerling B (gezicht naar bord)

                 Leerling A (gezicht van bord, woorden raden)

foto synthese

dissimilatie

Ronde 1 

Proteine

Sacharide

Glycerol

Glycogeen

Aminozuur

Ronde 2

Vetzuur

Mitochondrien

Anaeroob

Keten

Verzuren

Ronde 1 

Koolhydraat

Tertiaire structuur

Beta sheet

Cel

Energie

Ronde 2

ATP

Anaeroob

Organische stof

Fosfolipide

Peptide

Ronde 1 

Aminegroep

Polypeptide

Absorptie

Equilibrium

Heterozygoot

Ronde 2

Dominant

X-chromosomaal

Allelfrequentie

DNA

Genotype frequentie

§1 Ecologie op alle organisatieniveaus

Je kunt uitleggen dat de organisatieniveaus binnen de ecologie hun eigen emergente eigenschappen hebben

Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen

Ecologie

De wisselwerking tussen organismen en hun omgeving

Onderzoek op verschillende organisatieniveaus

Organel

Organisatie Niveaus

Relaties onder organismen 

Symbiose

Concurrentie

Predatie

Abiotische en biotische factoren

Levende (biotische) en niet-levende (abiotische)  factoren die invloed hebben op organismen.

Invloed op soortensamenstelling

Ecosysteem

Begrensd systeem met wisselwerking tussen abiotische en biotische factoren

Biosfeer / systeem Aarde  = alle ecosystemen bij elkaar

Emergente eigenschappen

Emergente eigenschap  = verworven eigenschap op hoger organisatieniveau

Bijvoorbeeld

• Populatiedichtheid
• Geboorte/sterftecijfer
• Biodiversiteit

Welke emergente eigenschappen horen

boven niveau organisme

binnen het niveau organisme

Voortplanting

eten voedsel

verteren voedsel

groeien

zijn gevoelig voor schimmel

leggen eieren

Bastaardkikker 

Rana esculenta

Amerikaanse brulkikker

Lithobates catesbeianus

Emergente eigenschappen
op het niveau van het
organisme:

Emergente eigenschappen
op het niveau van
ecosysteem:

Hoe kunnen biotische en abiotische factoren elkaar beïnvloeden?

1. Temperatuur kan plantengroei beïnvloeden
2. Planten kunnen bodemkwaliteit beïnvloeden
3. Zonlicht kan de voedselketenstructuur beïnvloeden
4. Regen kan de insectenpopulatie beïnvloeden

Wat is een voorbeeld van een abiotische factor?

1. Insectenpopulatie
2. Plantengroei
3. Voedselketenstructuur
4. Lichtintensiteit

Een verworven eigenschap op hoger organisatieniveau is een

1. Populatie
2. Genetische modificatie
3. Emergente eigenschap
4. Evuligentie kenmerk

Huiswerk

Maken 5.1 = 1 t/m 16