Pathologie Urine H 13

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Pathologie Urine H13

Leerdoelen

• de student kan uitleggen wat urine is
• de student kan uitleggen wat de mictiereflex is                        en hoe die werkt
• de student kan uitleggen hoe en waarom we urine onderzoeken

Wat is urine?

Urine bestaat uit afvalstoffen:

• Afbraakproducten van gebruikte middelen (eiwitten, vetten)
  
• Giftige stoffen; medicijnen, drugs

Gefilterd uit het bloed door de nieren 

Hoe gaat een mictiereflex in zijn werk?

Plassen = MICTIE

• Wanneer de blaas zich vult met urine, zal er druk ontstaan aan de binnenkant van de blaas. 
• Door rek op de blaasdriehoek wordt er een seintje gegeven naar de hersenen dat je moet plassen
• blaaswandspier trekt samen, inwendige sluitspier ontspant en je kan plassen.

Waardoor is een volwassene in staat om zijn urine op te houden?

Aandrang bij 250 - 300 ml

Door aanspannen van kringspier en bekkenbodem stellen we het plassen uit.

Hoe vaak gaan wij gemiddeld gezien naar de WC om te plassen per dag?

• gemiddeld 1500 ml urine per dag
• Iedere keer als we plassen lozen we ca. 250 - 300 ml
• vaak `s nachts? Nycturie!

Nycturie

Zien we veel bij kindje en zuigelingen omdat deze nog geen controle hebben over de sluitspier.

In de nacht stroomt er meer bloed door de nieren waardoor er dus meer bloed gefilterd wordt. 

Polydipsie = Veel drinken

Polyurie = > 2 liter plassen per dag

Oligurie = < 500 ml plassen per dag

Uremie = te hoog ureumgehalte in de urine door eiwit afbraak

Anurie = < 50 ml per dag plassen

Oorzaken polydipsie / polyurie

• Iemand met een ontregelde suiker. De nieren plassen meer suiker uit
• Bij een kwaadaardig proces in de botten. Hier komt veel calcium bij vrij welke je uitscheidt via de nieren
• Bij eiwit afbraak, ureum wordt afgevoerd via de nieren
• Diabetes insipidus, probleem met aanmaak van ADH 

Oorzaken Oligurie

• nieren produceren te weinig urine om alle afvalstoffen kwijt te kunnen, waardoor ophoping, vooral ureum (eiwit afval)  

Oorzaken anurie 

• extreem lage bloeddruk (veel bloedverlies, uitdroging)
•  nierinsufficiëntie 

Welke urine is het meest geschikt voor onderzoek?

Ochtend urine!

(wassen en mid-stream)

• macroscopisch onderzoek
• microscopisch onderzoek
• Klinisch-chemisch onderzoek
• Microbiologisch onderzoek

Macroscopisch 

• Witte troebele urine; hoog fosfaatzouten of pus (pyurine).
• Lichtgele urine; verdunde urine bij veel vocht
• Donkergele urine; ochtend urine, minder vocht
• Troebel schuimend; eiwit in de urine
• Rode of roze urine; bloed, voeding (biet), medicatie
• Paarse urine; lever aandoening 
• Groen/blauwe kleur; medicatie, voeding (asperge)

Bruin - Leveraandoening of medicatie

Sediment (microscopisch)

• bezinksel nadat urine in een centrifuge is geweest
• Normaal? geen cellen

• UWI? bacteriën, witte bloedcellen (leukocyten)
• Beschadiging nieren? rode bloedcellen (erytrocyten)
• Nieraandoening?  cilinders (eiwitaftreksel van nierbuisjes)

klinisch chemisch 

• kwalitatieve test; stripje! zegt iets over aanwezigheid 
• kwantitatieve test; zegt meer over hoeveelheid                             te meten door het afnemen van 24-uurs urine 

Hoe vang je 24-uurs urine op?

• Kies een dag dat je niet te lange tijd van huis bent. 
• Plaats de fles die je hebt gekregen van de arts op een donkere plaats
• Vang 24 uur lang iedere plas op, ook de nacht, en giet ze in de fles
• Start met opvangen in de ochtend na de eerste plas
• De laatste urine is de ochtend urine van de volgende dag
• Schrijf je gegevens op de fles: naam, geboortedatum, datum en tijden van opvangen van de urine

Microbiologisch 

• bacteriën aantonen 

• voorkeur; kweek! m.b.v. voedingsbodem

• andere opties; dipslidemethode (glazen plaatje)                                                           nitriettest (afvalproduct van bacteriën)