Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

Planning

5 minuten opstarten

10minuten uitleg theorie

5 minuten nakijken

5 minuten uitleg theorie

15 minuten huiswerk maken

5 minuten afsluiten

Doel

- je weet wat een bijvoeglijk naamwoord is,

- je weet wat een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord is

- je weet wat een bijwoord is

- je weet wat een tussenwerpsel is

Zinsdelen

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan is 1 zinsdeel.

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Het zelfstandig naamwoord

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een dier, mens, plant, ding en  gevoel

Voor een zelfstandig naamwoord kan je altijd een lidwoord  zetten.

Eigennamen zijn ook zelfstandig naamwoorden.

Het bijvoeglijk naamwoord

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Bijvoeglijk naamwoord

Uitleg nieuwe lesstof

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

noemt een eigenschap van een zelfstandignaamwoord. Kan voor een zelfstandignaamwoord worden gezet. 

Voorbeeld: de mooie beer
de (lw) beer (zn)         -          de (lw) mooie (bn) beer (zn)

Spelling 3 bijvoeglijk naamwoord

• De meeste bijvoeglijk naamwoorden hebben een korte vorm (zonder-e) en een lange vorm. (met -e)
• bv. Het leuke meisje, een leuk meisje
• De lange vorm maak je door een -e erachter te zetten bv. klein-kleine
• Soms moet je daarnaast:
• een -f in een -v veranderen  bv. lief-lieve
• een -s in een -z veranderen bv. grijs-grijze
• laatste medeklinker verdubbelen bv. glad-gladde
• een klinker weghalen bv. groot-grote

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoorden geven aan van welke stof iets is gemaakt. Ze eindigen meestal op -en, bv. houten, wollen, ijzeren, glazen enz.

Voor nieuwere stoffen of met een buitenlandse naam geldt dit niet:

•  een plastic tas
  
• een suéde tas
  
• een aluminium buis
  
• een nylon tent

Bijwoord

1. geeft extra info over een ander woord in de zin (behalve een zn)

- een werkwoord

-een ander bijwoord

- een bijvoeg. nw

2. Kan een tijd, plaats of reden aangeven (staat zelfstandig)

3. kan een mening / hoedanigheid aangeven

4. Een aantal vraagwoorden is ook een bijwoord

5. De woordjes wel/niet zijn bijwoord

6. Alles wat overblijft in een zin

De kat vangt SNELLE muizen.

1. Bijwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord

De kat vangt SNEL muizen.

1. Bijwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord

Tussenwerpsels

Uitroepen en klanknabootsingen (onomatopee) heten tussenwerpsels.

Voorbeelden: Ach, sssjt, ja hoor, haha, duh.

Ze maken geen deel uit van de zin en zijn daarom gescheiden door een leesteken.

Maken 

Opdrachten 5, 6, 8 en 9.

Doelen

- je weet wat een bijvoeglijk naamwoord is,

- je weet wat een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord is

- je weet wat een bijwoord is

- je weet wat een tussenwerpsel is

Afsluiting

Huiswerk: opdrachten 5 tot en met 9.