7.4 uv-, ir-, en andere straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

uv-, ir-, en andere straling

Lesdoelen:

• Termen van verschillende soorten bestraling begrijpen.
  
• Meerdere toepassingen van soorten bestraling benoemen en uitleggen.

Sleutelbegrippen

• elektromagnetisch spectrum
• infrarode straling
• ultraviolette straling
• warmtestraling
• lichtsnelheid

Het elektromagnetische spectrum 

Zonnestraling die je niet kunt zien, maar die we wel waar kunnen nemen op andere manieren.

Uv straling

UV straling 

Deze straling zorgt er voor dat je bruin wordt. 

Ook is dit de bron van vitamine D voor je lichaam. 

• Wordt tegen gehouden door atmosfeer (ozonlaag, stof en wolken)

Zonlicht bestaat uit:

• 95% UV-A straling: huidveroudering
• 5% UV-B straling: bruin worden (en ook verbranden en daaropvolgend huidkanker)
  

Infrarood       IR straling

.

Voorbeelden: 

• Hete kachel, 
  
• Zonlicht, 
  
• Afstandsbediening van TV, 
  
• Ratelslang om prooi in donker waar te nemen
  

Rontgenstraling

Rontgen

In 1894 nam Wilhelm Rontgen de eerste rontgenfoto van de hand van zijn vrouw. Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze techniek om naar beenderen te kijken. 

Bekijk nu het filmpje

Het klokhuis over Rontgenfoto's en andere manieren van een diagnose stellen mbv straling

Gevaar...

• Niet alle straling is gevaarlijk.
  
• Alleen röntgenstraling en gammastraling zijn gevaarlijk.
  
• Röntgenstraling kan door het zachte weefsel gaan, maar niet door botten.
  
• Gamma straling kan door bijna alles heen gaan behalve door dik beton en plat lood.
  
• Beschadigde cellen- kunnen uitgroeien tot kankercellen 

Rontgen en gammastraling worden tegengehouden door de atmosfeer

Micro- en radio- straling

Mobiele telefoon, mobiele internet, bluetooth, radio en televisie.

Lichaam merkt dit niet op, behalve microstraling van een magnetron i.t.v hitte.

• Drinkwater bedrijven gebruiken uv straling om bacterie in water te doden.
• Bijen zien UV straling.
• Wordt tegen gehouden 

       door atmosfeer

 (ozonlaag, stof en wolken)

Wat voor straling gebruiken bijen om meeldraden beter te zien?

1. IR
2. UV
3. Gamma
4. Röntge

Naast welke kleur/ straling vinden we UV straling

1. Rood
2. Violet
3. Radio
4. IR

Waarvoor kunnen we UV straling ook gebruiken?

1. Wapens die nachts kunnen zien
2. Afstandbediening van televisie
3. Foto's maken waar we gebroken botten kunnen zien
4. Bacteriën doden

Wat voor straling gebruikt een ratelslang om zijn prooi te zien in de avond?

1. UV
2. Gamma
3. IR
4. Micro

Waarom zou er hoog in de bergen meer last zijn van UV bestraling?

1. Dichter bij de zon
2. Minder atmosfeer
3. Hoger zuurstofvlak
4. Berg reflecteert UV straling