FE Inhaal Vervolgtraining Alfa, Bèta, Gamma PCC Lyceum

• Taal
• HBO
• Studiejaar 4

Welkom

Inhaal Vervolgtraining 

Formatieve Evaluatie 

Alfa, Bèta, Gamma en Delta

clusters PCC Lyceum

Trainer: Sølvi van den Ende

Copyright VDE Education

Wie ben ik?

• Sølvi van den Ende
  
• Noorwegen
  
• Engelse Taal & Letterkunde UvA
  
• 24 jaar Docente Engels JPT
  
• 2012 Van den Ende Education
  
• 2021 docente HvA Lerarenopleiding Engels

Copyright VDE Education

Vraag voordat we beginnen:
Hoe is het oefenen met het formuleren van SMART aims en Success Criteria gegaan?

Hartstikke goed! Ik gebruik ze nu in bijna al mijn lessen.

Ik word er steeds handiger in, maar gebruik ze niet altijd.

Ik heb wel wat uitgeprobeerd, maar ik moet meer oefenen.

Wat was dat ook alweer?

Doel van vandaag

Aan het einde van deze training kunnen deelnemers de 5 fases van de FE cyclus van Gulikers en Baartman (2017) in een les en/of lessenserie succesvol uitvoeren.

SC: Deelnemers kunnen SMART doelen en SC formuleren.

SC: Deelnemers kunnen informele en formele C4Us inzetten in hun lessen.

SC: Deelnemers kunnen verzamelde data over het leerproces analyseren en 

       interpreteren.

SC: Deelnemers kunnen effectieve feedback formuleren en effectieve 

       zelfevaluatie- en peer feedback formulieren maken.

SC: Deelnemers kunnen hun lesgeven aanpassen naar aanleiding van de analyse 

       en gegeven feedback zodat alle leerlingen verder komen in het leerproces.

Copyright VDE Education

Gulikers & Baartman

Copyright VDE Education

Ik kan de definitie geven van elke letter in het acroniem SMART.

JA

NOG NIET

Ik kan SMART doelen en Succes Criteria (SC) formuleren voor mijn lessen.

JA

NOG NIET

Formuleer een SMART doel met 2 SC
voor jouw vak voor de eerste of tweede klas OF voor
de bovenbouw. Zet de klas bovenaan in je post.

Noem 2 informele en 2 formele C4Us die je in het algemeen kan inzetten om het leerproces te monitoren voor jouw vak.

            Fase 3: Verzamelde bewijs van leren analyseren                             en interpreteren

ALTIJD op basis van de geformuleerde SC

• Docent loopt rond in de klas en analyseert ter plekke
• Zelfevaluatie formulieren 
• Peer feedback formulieren
• Geschreven of verbaal bewijs van leren analyseren
• Excel of ander schema/diagram
• Online tool (bv LessonUp reports)

Copyright VDE Education

C4U: Welke optie geeft de BESTE beschrijving van fase 3 weer?

1. De docent verzamelt bewijs van leren op verschillende manieren en kijkt of de leerlingen het doel hebben behaald
2. De docent, leerling of medeleerling evalueert aan de hand van SC wat goed ging en wat beter kan in het leerproces.
3. De docent kijkt het werk na en verbetert de fouten.
4. De docent en de leerlingen zelf geven feedback over wat goed ging en wat beter kan in het leerproces.

         vb Analyse en interpretatie: Docent loopt rond 

Les economie 4H

Doel: Leerlingen kunnen de winst van een onderneming berekenen als de 

            kosten en baten zijn gegeven in een verhaalsom.

 SC: Leerlingen kunnen het verschil tussen constante en variabele kosten 

         uitleggen.

Docent loopt rond en ziet dat iedereen de juiste berekening gebruikt, maar  dat 7-8 leerlingen de verkeerde gegevens gebruiken omdat zij geen onderscheid maken tussen constante en variabele kosten.

Copyright VDE Education

         vb Analyse en interpretatie: Docent loopt rond 

Les LO Brugklas: Techniek oefenen bij basketbal

Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen om 5 pionnen heen dribbelen zonder de controle over de bal te verliezen.

SC: Leerlingen kunnen de basketbal met links en rechts 10x op de plaats laten 

       stuiteren.

SC: Leerlingen kunnen de basketbal 12m lopend met afwisselend links en rechts               dribbelen.

SC: Leerlingen kunnen 5x links en/of 5x rechts zijwaarts dribbelen.

Analyse: Iedereen beheerst SC1. Ca 50% heeft moeite met SC2 omdat ze met hun niet-dominante hand te weinig controle hebben over de bal.

Copyright VDE Education

  Zelfevaluatie en peer feedback 

geen checklist met vragen als: is de berekening/eerste stap correct uitgevoerd?

Alleen effectief en betrouwbaar wanneer

• de zelf evaluatie gebaseerd is op de geformuleerde SC.
• de peer feedback aangeeft wat wel en nog niet goed gaat m.b.t de geformuleerde SC en aangeeft 'hoe nu verder'.
• de peer feedback voor iedere leerling haalbaar is om in te   vullen

Copyright VDE Education

        vb Zelfevaluatie Geschiedenis 

4V Geschiedenis: 

Doel: Aan het einde van de week kunnen leerlingen aan de hand van 2 politieke factoren uitleggen hoe de Vietnam oorlog is ontstaan EN geëscaleerd . 

SC: Leerlingen kunnen de term 'De Koude Oorlog' in 5 zinnen uitleggen.

SC: Leerlingen kunnen de term 'Domino effect' uitleggen.

SC: Leerlingen kunnen beschrijven waarom er instabiliteit en verdeeldheid was in 

       Vietnam na 1954.

SC: Leerlingen kunnen een time-line maken van 3 actiepunten van de 

       Amerikaanse overheid in de besluitvorming over het uitbreidende conflict in 

       Zuid-Oost Azie.

Copyright VDE Education

        Voorbeeld Zelfevaluatie NIET DOEN

SC: Leerlingen kunnen de term 'De Koude Oorlog' in 5 zinnen uitleggen.

1. Je hebt 5 zinnen gebruikt.
2. De twee landen die het conflict uitvochten zijn genoemd.
3. De oorzaak van het conflict is duidelijk uitgelegd.

 

        Voorbeeld Zelfevaluatie WEL DOEN

SC: Leerlingen kunnen de term 'De Koude Oorlog' in 5 zinnen uitleggen.

Ik heb geschreven dat:

1. het conflict tussen de VS en de Sovjet-Unie werd uitvochten. 
2. de rivaliteit ontstond door tegenstellingen tussen het kapitalistische systeem van de VS en het communistische systeem van de Sovjet-Unie.
3. er geen militair conflict was.
4. er een constante dreiging was van conflicten.
5. er wereldwijde impact op bondgenoten was die gedwongen werden partij te kiezen in het kader van het wederzijdse verdedigingsbeleid van de NAVO en het Warschaupact.

 

Copyright VDE Education

Zelfevaluatie en peer feedback

Voorbeeld voor SC over correct gebruik van de past simple in een A2 schrijfopdracht Engels over wat de leerling in de afgelopen vakantie heeft gedaan.

- markeer alle werkwoorden

- eindigen alle werkwoorden op -ed? 

- Nee? Op de lijst met onregelmatige ww op blz. 178 in het tekstboek? Heeft het 

   dan wel de 2e form (go-WENT-gone)?

- eindigt de stam van het werkwoord op medeklinker + y? (try/cry) Is de y dan 

  veranderd in een i+ed? (tried/cried)

- schrijf de regelmatige ww op die niet met -ed of -ied eindigen

- schrijf de onregelmatige ww op die niet de 2e vorm hebben

Copyright VDE Education

Copyright VDE Education

Voorbeeld Engels (tabel)

         vb Zelf evaluatie of peer feedback 2H Economie

Doel: Na dit hoofdstuk kunnen leerlingen basisberekeningen  

            maken met betrekking tot kosten, opbrengsten en winst 

            op individueel niveau in het kader van micro-economie.

SC: De leerling kan de stappen van een berekening met 1 

         variabele juist opvolgen.

Copyright VDE Education

Copyright VDE Education

Copyright VDE Education

Wat is het verschil van het vorige vb met deze zelf evaluatie/peer feedback? Is deze effectief?

Vb Zelfevaluatie of peerfeedback Biologie

Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen het verschil tussen ribademhaling en middenrifademhaling uitleggen zoals op de toets wordt verwacht. 

SC: Leerlingen kunnen nauwkeurig uitleggen hoe de tussenribspieren en het middenrif werken.

SC: Leerlingen kunnen uitleggen wanneer ribademhaling plaats vindt en wanneer middenrifademhaling plaats vindt. 

Copyright VDE Education

zelf-evaluatie of peer feedback

Copyright VDE Education

Ribademhaling is een oppervlakkige ademhalingstechniek waarbij de belangrijkste ademhalingsspieren de tussenribspieren zijn. Bij ribademhaling worden de ribben omhoog en naar buiten bewogen bij het inademen, en naar beneden en naar binnen bij het uitademen. Dit leidt tot een uitzetting van de borstkas tijdens het inademen en een samentrekking tijdens het uitademen. Ribademhaling wordt vaak gebruikt wanneer we oppervlakkig ademen, zoals bij stress.

Middenrifademhaling is een diepere en efficiëntere manier van ademhalen. Het belangrijkste ademhalingsspier is het middenrif. Bij middenrifademhaling trekt het middenrif omlaag bij het inademen, waardoor de longen meer ruimte krijgen om lucht in te nemen. Bij het uitademen ontspant het middenrif en gaat het terug omhoog. Middenrifademhaling maakt gebruik van de volledige capaciteit van de longen en zorgt voor een diepere en efficiëntere luchtuitwisseling. Middenrifademhaling wordt vaak aanbevolen voor ontspanning, stressvermindering en efficiëntere zuurstofopname.

Ribademhaling is een oppervlakkige ademhalingstechniek waarbij de belangrijkste ademhalingsspieren de tussenribspieren zijn. Bij ribademhaling worden de ribben omhoog en naar buiten bewogen bij het inademen, en naar beneden en naar binnen bij het uitademen. Dit leidt tot een uitzetting van de borstkas tijdens het inademen en een samentrekking tijdens het uitademen. Ribademhaling wordt vaak gebruikt wanneer we oppervlakkig ademen, zoals bij stress.

Middenrifademhaling is een diepere en efficiëntere manier van ademhalen. Het belangrijkste ademhalingsspier is het middenrif. Bij middenrifademhaling trekt het middenrif omlaag bij het inademen, waardoor de longen meer ruimte krijgen om lucht in te nemen. Bij het uitademen ontspant het middenrif en gaat het terug omhoog. Middenrifademhaling maakt gebruik van de volledige capaciteit van de longen en zorgt voor een diepere en efficiëntere luchtuitwisseling. Middenrifademhaling wordt vaak aanbevolen voor ontspanning, stressvermindering en efficiëntere zuurstofopname.

Copyright VDE Education

        vb Zelfevaluatie LO

Vb effectieve zelfevaluatie of peer feedback voor de LO les basketbal brugklas: 

SC: Leerlingen kunnen de basketbal met links en rechts 10x op de plaats laten 

       stuiteren.

SC: Leerlingen kunnen de basketbal 12m lopend met afwisselend links en rechts 

       dribbelen.

SC: Leerlingen kunnen 5x links en/of 5x rechts zijwaarts dribbelen.

Elk SC heeft een 'station' waar het SC concreet vermeld staat met 2-3 moeilijkheidsgraden (bv SC1: 5x en 10x, SC2: 6m en 12m). Video of goede leerling doet het live voor. Ze mogen pas naar het volgende station als ze het SC beheersen. 

Copyright VDE Education

       Vb wat NIET te doen bij peer feedback 

Dezelfde Brugklas LO les : 

Checklist met vragen als: is de opdracht/eerste stap correct uitgevoerd

Heeft de leerling de basketbal laten stuiteren?  JA/NEE

Heeft de leerling met de bal gelopen? JA/NEE

Kon de leerling lopend bochten maken met de bal? JA/NEE

Copyright VDE Education

        vb wat WEL te doen bij peer feedback 

Dezelfde LO brugklas les

bv Rubric met controle, snelheid, enz. 

Wat gaat goed? Waar gaat het mis? Waarom? Wat nu? Feed up en feed forward

Hoe kunnen de leerlingen zichzelf verbeteren?

Copyright VDE Education

SC1:

Feed-up: Meer controle krijgen over de bal

Feed fwd: Probeer de bal hoger te laten stuiteren voor meer controle.

SC2: 

Feed-up: Meer vloeiende beweging terwijl je de basketbal lopend laat stuiteren. 

Feed fwd: Loop langzamer en pas je dribbelritme aan op je loopbeweging om de controle te behouden.

SC3: 

Feed-up: Betere wendbaarheid 

Feed-fwd: Door je knieën licht te buigen en je gewicht goed te verdelen ben je wendbaarder.

Copyright VDE Education

A     Algemeen vb zelf-evaluatie/peer feedback over               toetsvragen beantwoorden

Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen toetsvragen volledig en gestructureerd 

            beantwoorden.

SC: Leerlingen kunnen de toetsvraag terug laten komen in de eerste zin van het antwoord. 

SC: Leerlingen kunnen helder uitleg geven over alles wat gevraagd wordt. 

(SC: Leerlingen kunnen een samenvatting van het antwoord met terugkoppeling naar de 

        toetsvraag in één zin geven)

Oefentoetsvraag aardrijkskunde 3V: Beschrijf drie gevolgen van klimaatverandering in jouw regio en geef een concreet voorbeeld van elk.

Copyright VDE Education

                 Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen toetsvragen volledig                                 en gestructureerd beantwoorden.

Oefentoetsvraag aardrijkskunde:

Beschrijf drie gevolgen van klimaatverandering in jouw regio en geef een concreet voorbeeld van elk.

Copyright VDE Education

Zelf aan de slag

• Kies één van je lessen voor morgen uit.
• Formuleer het doel en twee SC.
• Kies minimum één SC uit.
• Maak een effectieve zelfevaluatie of peer feedback formulier voor het uitgekozen SC.

Copyright VDE Education

Voorbeelden klassenoverzichten

Copyright VDE Education

Voorbeelden klassenoverzichten

Copyright VDE Education

      Fase 4: Effectieve feedback

Hoe en wanneer communiceer je de uitkomst van je analyse met leerlingen?      

• klassikaal ?                     
• in groepjes ?
• individueel ?
• verbaal ?
• schriftelijk ?

Copyright VDE Education

Alléén gericht 

op de SC!

(Queen’s University Ontario)

TIJDGEBONDEN

Op het juiste moment gegeven.

Simpele opdrachten en vroeg in het leerproces --> directe feedback

Grotere opdrachten --> uitgestelde feedback

DOELGERICHT 

Linkt specifiek naar aim en SC.

Waar ben je nu? Waar werk je naar toe? Hoe kom je daar?

Moedigt EIGENAARSCHAP van het leerproces aan.

Nodigt uit tot vragen als 'Wat beheers ik nu?' 'Hoe kom ik verder?' 'Wat is mijn volgende stap?'

BESCHRIJVEND

Beschrijft hoe de leerling het werk moet aanpassen om het doel te behalen. Linkt terug naar het 'wat' en het 'waarom'. 

VOORTDUREND

Feedback is een continue proces. C4Us worden voortdurend toegepast en leerlingen ontvangen directe feedback of uitgebreide feedback om hen op weg te helpen naar het behalen van het leerdoel.

SAMENWERKEND

Zorgt ervoor dat leerlingen in gesprek blijven met hun medeleerlingen, docenten en zichzelf over het leerproces en hun vorderingen.

Als een vuistregel stop je de klas als je door het geven van individuele feedback ziet dat meer dan .......?....... leerlingen met hetzelfde probleem kampen.
Fletcher-Wood, H. (2017, October 22) The evidence on feedback: A decision tree. Improving Teaching. https://improvingteaching.co.uk/2017/10/22/the-evidence-on-feedback-a-decision-tree/

1. 1
2. 3
3. 6
4. 10

      Fase 4: Effectieve feedback

feedback                     feed-up                       feed-forward      (waar ben je)     (waar naar toe)        (hoe moet je verder)

Copyright VDE Education

Effectieve feedback

Benoemt wat WEL goed gaat EN wat nog beter moet en hoe.

NIET: 'Goed gedaan!'         WEL: 'Je hebt de juiste termen gebruikt en een volledige 

                                                           beschrijving gegeven.'

NIET: 'Fouten in                   WEL: 'Je hebt de juiste manier van uitrekenen gebruikt,      

           de berekening                     maar een paar rekenfouten gemaakt in stap 2.

                                                            Wat gebeurt er met de variabele als je die van 

                                                            rechts naar links verplaatst in een vergelijking?

Copyright VDE Education

Welke feedback is effectief?

1. Geweldig gedaan. Ik ben super trots op je! Je antwoord was het beste van de klas!
2. '27' is helaas fout. Het moet '28' zijn. Bijna goed, dus wel goed geprobeerd!
3. Je antwoord is nog niet helemaal goed. Je hebt een fout gemaakt in stap 2 van de berekening. Bekijk het voorbeeld op blz. 78.
4. Je hebt veel fouten gemaakt in je berekening. Zoek de regels op zodat je het volgende keer beter kan doen.

    Wanneer geef je feedback?

Directe feedback is het meest effectief bij makkelijke opdrachten en vroeg in het leerproces. Door fouten vroeg te corrigeren verbetert en versnelt het leerproces. (Hattie and Timperley, 2007)

Uitgestelde feedback: Bij grotere opdrachten en aan het einde van een leertraject.

Copyright VDE Education

Wanneer geef je geen feedback?

- Als de leerlingen niet genoeg kennis hebben over het 

  geleerde of als de taak te moeilijk voor ze is.

- Als de taak de leerling zelf voorziet van feedback.

- Als de taak te makkelijk is voor leerlingen.

- Als de leerlingen nog niet hun best hebben gedaan.

Copyright VDE Education

vb Engels
SC: Leerlingen kunnen de past simple correct toepassen in simpele zinnen.
Leerling schrijft: The boy catched the ball.

Wat zou effectieve persoonlijke feedback kunnen zijn?

      Fase 5: Onderwijs & leren aanpassen

In fase 5 

• past de docent het lesgeven aan zodat leerlingen verder komen in het leerproces richting het leerdoel.
• gaan de leerlingen aan de slag met de feedback.
• wordt gewerkt aan de SC die de leerlingen nog niet beheersen.
• worden leerlingen uitgedaagd die het doel wel hebben behaald.

Copyright VDE Education

      Fase 5: vb Nederlands

Copyright VDE Education

Het betoog is nagekeken. resultaat fase 3: 50% van de leerlingen beheersen niet de opbouw van een alinea terwijl dat wel is uitgelegd met een voorbeeld. De leerlingen hebben in fase 4 persoonlijke 

feedback met codes gekregen. Wat nu? 

Hoe ziet fase 5 eruit?

      Fase 5: vb natuurkunde

Copyright VDE Education

Formule voor snelheid is uitgelegd als v=d/t en een berekening is voorgedaan. Resultaat na fase 3: 1/3 van de klas haalt d en t door elkaar en dat is in fase 4 met de klas meegedeeld. Wat nu? 

Hoe ziet fase 5 eruit?

Heb je het doel van vandaag behaald?
Ik kan in mijn volgende les de volledige FE cyclus van 5 fasen inzetten in mijn lessen.

JA

NOG NIET

Dit heb ik nog nodig om het doel van vandaag te bereiken: