Par. 5: China wordt een republiek maar valt snel uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 5:
"China wordt een republiek maar valt snel uiteen"

Leerdoelen:

• Je weet wat de revolutie van 1911 is en wat daar het gevolg van was.
  
• Je weet wie Sun Yat-sen is en waar hij voor stond.
  
• Je weet wie de Nationalisten / Nationalistische Partij zijn en waar zij voor stonden.
  
• Je kunt uitleggen waarom de regering van de Nationalisten niet lang heeft bestaan en je weet wie het nieuwe bestuur vormde.
  
• Je weet wat de 4-mei-beweging is.
  
• Je weet wat de Chinese Communistische Partij is en kunt uitleggen hoe zij naar de wereld keken.
  Bijpassende Kenmerkende Aspecten:

36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme

44. Vormen van verzet tegen het West-Europese modern imperialisme.

Even herhalen:

China heeft binnenlandse en buitenlandse problemen:

• Oorlogen met Ongelijke Verdragen als gevolg
• Binnenlandse opstanden (Taiping-, Nian- en Bokseropstand)

China probeert te veranderen/moderniseren:

• Zelfversterkingsbeweging
• Periode van Honderd Dagen (keizer Guangxu)

Beide mislukken

Na de Bokseropstand:

Onbedoeld gevolg van de Bokseropstand (heel erg onbedoeld!):
Keizerin Cixi en haar regering stemmen in met:

Grondige hervorming van China: NIEUWE POLITIEK (1898)

• Herziening van traditionele onderwijs
• Afschaffing van het eeuwenoude ambtenarenexamen
• Geleidelijke invoering van een grondwet en de parlementaire democratie

Na de Bokseropstand:

Onbedoeld gevolg van de Bokseropstand (heel erg onbedoeld!):
Keizerin Cixi en haar regering stemmen in met:

Grondige hervorming van China: NIEUWE POLITIEK (1898)

• Herziening van traditionele onderwijs
• Afschaffing van het eeuwenoude ambtenarenexamen
• Geleidelijke invoering van een grondwet en de parlementaire democratie

Mislukten grotendeels
Gevoel van onvrede = versterkt

Situatie verergerd:

1908:

Guangxu en Cixi sterven 1 dag na elkaar...
Verdachte actie Cixi?

Kleuter Puyi = nieuwe keizer (regent als waarnemer)

Bevelhebber Yuan Shikai (speelde grote rol in 
Bokseropstand) uit voorzorg in ballingschap 

gestuurd.

Cixi zou Guangxu hebben vermoord met gif omdat ze bang was dat hij na haar dood alsnog alles van de Honderd Dagen in zou gaan voeren. 

Nieuwe bevolkingsgroep:

Door beter onderwijs ontstaat er een nieuwe bevolkingsgroep in China: de jonge intellectuelen met westerse denkbeelden.

Dit waren tegelijk nationalisten en revolutionairen. 

Leider = Sun Yat-sen

>> mislukte revolutiepoging

>> Sun Yat-sen vluchtte naar het buitenland

Revolutie van 1911: de republiek China

1905: Sun richtte de Revolutionaire Alliantie op.

Doel: Qing-dynastie ten val brengen

1911: Chaos in China

>> Door oproer in Sichuan 

>> Sun gaat naar China en roept de Republiek 

China uit en zichzelf als voorlopige president

Revolutie van 1911: de republiek China

Chinese leger kan verzet niet onderdrukken, roept Yuan Shikai uit ballingschap om te helpen. 

>> Shikai gaat met zowel de regering als Sun onderhandelen

Sun heeft geen leger en gaat akkoord dat 

Shikai de president wordt van de republiek

>> 1912: Puyi afgezet

>> Yuan Shikai krijgt presidentschap

Revolutie van 1911: de republiek China

Suns Revolutionaire Alliantie wordt de Guomindang (GMD)

zet zich in voor nationalisme, democratie en volkswelvaart (3 volksbeginselen).

>> partij wint de eerste (en laatste)
parlementsverkiezingen

Yuan Shikai grijpt de macht

• Moord op prominent GMD-lid Song, door vermoedelijk Shikai leidt tot verzet
• Yuan Shikai verbiedt de GMD als partij en gaat het land zelf regeren samen met de warlords (plaatselijke militaire machthebbers)
• Sun en GMD roepen tegenregering uit,
  maar alleen de SU erkent hen

4 mei-beweging (1919) en de CCP (1921)

Invloed en bemoeienis van buitenlandse mogendheden bleef groot 

>> uit protest: 4 mei-beweging opgericht (1919). 

Doel = modernisering van de republiek op bestuurlijk, sociaal en cultureel gebied. 

>> Politieke vertaling in de Chinese Communistische Partij (1921)

- veel interesse in Marxisme (China) + idee van wereldbroederschap en einde van de imperialisten.

Leerdoelen:

• Je weet wat de revolutie van 1911 is en wat daar het gevolg van was.
  
• Je weet wie Sun Yat-sen is en waar hij voor stond.
  
• Je weet wie de Nationalisten / Nationalistische Partij zijn en waar zij voor stonden.
  
• Je kunt uitleggen waarom de regering van de Nationalisten niet lang heeft bestaan en je weet wie het nieuwe bestuur vormde.
  
• Je weet wat de 4-mei-beweging is.
  
• Je weet wat de Chinese Communistische Partij is en kunt uitleggen hoe zij naar de wereld keken.
  Bijpassende Kenmerkende Aspecten:

36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme

44. Vormen van verzet tegen het West-Europese modern imperialisme.