4.2 Stadslucht maakt vrij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

verbetering positie horigen en boeren

• Door oproep om land te ontginnen:
• - eigen stukje land en
• - lagere belastingdruk voor horigen
• Toch ook een trek naar steden:
• - meer vrijheid
• - meer inkomsten
• Gevolg: positie mensen op platteland verbeterde verder

herleving van de stad

• steden wilden stadsrechten > onderhandelingen over privileges vb: 
• eigen verdediging, tolrecht, muntrecht, eigen rechtspraak, jaarmarkt
• in de steden ontstond tweedeling: burgers met en zonder burgerrechten
• ook: grote sociale verschillen
• ambachtslieden/handelaren verenigden zich in gilden:
• kwaliteitsbewaking, concurrentie tegengaan, sociaal vangnet

0

Machtsstrijd in stadsbestuur tussen:

• 1. Patriciaat:
• - rijke burgers 
• - bestuurders en rechters
• 2. Het Gemeen
• - de 'gewone' stedelingen
• - soms uitgebuit / benadeeld >
• verzet, zie Brugge 1241 (blz 100)

Leg uit waar de Guldensporenslag om draaide (blz 100-101)

De Guldensporenslag (1302)

• Een voorbeeld van hoe steden meer macht konden opeisen in:
• rivalitiet tussen vorst en leenman
• koning Filips II (leenheer) <> graaf Gwijde van Vlaaderen (leenman)
• patriciërs steunden Filips II
• het gemeen en graaf Gwijde steunden elkaar
• volksleger versloeg ridders van de vorst
• 500 gulden sporen buitgemaakt
• macht gemeen nam toe door deze overwinning

enkele andere aspecten van de late ME:

1. Verdwijnen feodale stelsel door toename zelfstandigheid steden
2. soms crises door Zwarte Dood
3. (toch) langzame stijging levenspeil 

0