H4 - TH4 evolutie - BS2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 4

BS2 

Bacteriën,

virussen 

en schimmels

Begrippen BS2

bacteriën

cirkelvormig chromosoom

virus

DNA-virussen

RNA-virussen

eiwitmantel (capside)

bacteriofaag

schimmels

hyfen (draden)

Leerdoelen BS2 

3 domeinen

- bacterien

- archaebacterien

- eukaryoten

deze zijn opgedeeld in 5 of 6 rijken

- (eu)bacterien

- archebacterien

- protisten 

- planten

- schimmels

- dieren

domein: Archaea

rijk: Archaea

- veel overeenkomsten met bacterien

- extremofiel: leven voornamelijk onder extreme omstandigheden

- hoofdzakelijk anaeroob

- primitief

domein: Bacteria

rijk: eubacteria

- veel meer biodiversiteit dan bij Archaea

- ongeslachtelijke voortplanting

- zeer klein

- circulair DNA

- geen membraangebonden organellen

- WEL een celwand

Domein: -

Rijk: -

virussen

- leven niet -> gastheer nodig

- DNA of RNA (enkel- of dubbelstrengs)

- eiwitmantel/capside (spike-eiwitten)

- soms een envelop (koolhydraten of eiwitten)

domein: Archaea - rijk: Archaea

• veel overeenkomsten met bacterien
  
• extremofiel: leven voornamelijk onder extreme omstandigheden (diep in de zee, bij een geothermische bron, zwavelput etc)
  
• hoofdzakelijk anaeroob
  
• primitief
  

domein: Bacteria rijk: eubacteria

- celonderdelen: BINAS 79A

- veel meer biodiversiteit dan bij Archaea

- ongeslachtelijke voortplanting

- zeer klein

- circulair DNA in 

- geen membraangebonden organellen (Golgi, ER, chloroplasten en mitochondrien

- WEL een celwand

schimmels 

• heterotroof
  
• geen chlorofyl
  
• breken organische stoffen af tot anorganische
  
• celwanden van vaak chitine
• eencellige -> gist
• meercelligen -> draden = hyfen netwerk = mycelium

Virussen

Domein: -

Rijk: -

geen organismen! 

Globale opbouw van een virus (BINAS 77A en 77B)

nucleïnezuur

- DNA of RNA

- enkel- of dubbelstrengs

eiwitmantel/capside

- spike-eiwitten

soms een envelop

- koolhydraten

- eiwitten

Voortplanting bij prokaryoten

ongeslachtelijk

mitotische celdelingen

• wel: DNA replicatie
  
• niet: vorming van een spoelfiguur
  

onder optimale condities zeer hoge delingssnelheid: om de 20 minuten

Snel en handig genetische informatie uitwisselen: plasmiden

Extrachromosomaal

Circulair

Dubbelstrengs

Nuttige genen die snel selectievoordeel opleveren

ZEER nuttig in de bioindustrie

Alternatieve wijzen van voortplanting bij bacteriën

Conjugatie

• uitwisseling van plasmiden tussen soortgenoten

Transformatie

• opnemen van plasmiden

Virale reproductie: ALTIJD afhankelijk van gastheercel

DNA-virus

retrovirus

Welke rijken behoren tot de prokaryote organismen?

1. bacterien en protisten
2. bacterien en archebacterien
3. bacterien, archebacterien en schimmels
4. bacterien

Geef voorbeelden van optimale condities voor snelle bacteriële groei.

bij BS 2

opdrachten 14 t/m 25

extra verdieping nodig?? maak opdracht 26 t/m 28