V4 - T4: BS2 Prokaryoten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

BS2: Prokaryoten

V4

Thema 4

Evolutie

Leerdoelen

1. Je kent het onderscheid tussen prokaryoot en eukaryoot
2. Je kunt een prokaryoot organisme herkennen
3. Je weet welke domeinen behoren tot de prokaryoten
4. Je kent de algemene kenmerken van prokaryoten
5. Je kent de algemene opbouw van een virus

domein: Archaea

rijk: Archaea

- veel overeenkomsten met bacterien

- extremofiel: leven voornamelijk onder extreme omstandigheden (diep in de zee, bij een geothermische bron, zwavelput etc)

- hoofdzakelijk anaeroob

- primitief

domein: Bacteria

rijk: eubacteria

- celonderdelen: BINAS 79A

- veel meer biodiversiteit dan bij Archaea

- ongeslachtelijke voortplanting

- zeer klein

- circulair DNA in 

- geen membraangebonden organellen (Golgi, ER, chloroplasten en mitochondrien

- WEL een celwand

Voortplanting bij prokaryoten

ongeslachtelijk

mitotische celdelingen

wel: DNA replicatie

niet: vorming van een spoelfiguur

onder optimale condities zeer hoge delingssnelheid: om de 20 minuten

Ongeslachtelijke voortplanting leidt tot weinig genetische variatie. Leg dit uit

Snel en handig genetische informatie uitwisselen: plasmiden

Extrachromosomaal

Circulair

Dubbelstrengs

Nuttige genen die snel selectievoordeel opleveren

ZEER nuttig in de bioindustrie

Alternatieve wijzen van voortplanting bij bacteriën

Conjugatie

• uitwisseling van plasmiden tussen soortgenoten

Transformatie

• opnemen van plasmiden

Virussen

Domein: -

Rijk: -

Virussen zijn niet ingedeeld in een domein en rijk. Om welke reden is dit?

Globale opbouw van een virus (BINAS 77A en 77B)

nucleïnezuur

- DNA of RNA

- enkel- of dubbelstrengs

eiwitmantel/capside

- spike-eiwitten

-

soms een envelop

- koolhydraten

- eiwitten

Virale reproductie: ALTIJD afhankelijk van gastheercel

DNA-virus

retrovirus

Leerdoelen

1. Je kent het onderscheid tussen prokaryoot en eukaryoot
2. Je kunt een prokaryoot organisme herkennen
3. Je weet welke domeinen behoren tot de prokaryoten
4. Je kent de algemene kenmerken van prokaryoten
5. Je kent de algemene opbouw van een virus

Huiswerk

1. Maak een concept-map van alle begrippen uit BS2 (R en T1)
2. Maak op bvj online de volgende opgaven (T1): 25, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 34
3. Maak op bvj online de volgende opgaven (T2): 35 t/m 39