3TL par 7.3 burgers bedrijven en overheid

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Voorstellen

Mevrouw Ramakers

Paragraaf 7.3

Burgers, bedrijven en de overheid

Programma

- Theorie (Lessonup met vragen)

- Zelfstandig opdrachten maken Pincode

- Vragen Pincode bespreken

- Afsluiting

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je: 

1. In eigen woorden uitleggen wat collectieve goederen zijn en hier drie voorbeelden van benoemen.

2. In eigen woorden uitleggen wat de collectieve sector is.

3. Drie voorbeelden noemen van gemeentelijke inkomsten.

4. In eigen woorden omschrijven wat de particuliere sector inhoudt en waarom hier sprake is van marktwerking.

5. In eigen woorden omschrijven wat privatisering is.

Collectieve sector  

Particuliere sector

Overheid en sociale zekerheid instellingen waar iedereen gebruik van kan maken.

Bedrijven, willen goederen en diensten verkopen om winst te maken.

Sleep de goederen en/of diensten naar de juiste sector.

collectieve sector

particuliere sector

Collectieve sector

Collectieve voorzieningen

• Collectieve voorzieningen = voorzieningen waar iedereen gebruik van mag maken
• Collectieve sector = de overheid en instellingen die zorgen voor de collectieve voorzieningen

Wie betaalt mee aan de collectieve sector?

1. niet betlastingbetalers
2. Belastingbetalers

Wat zijn kenmerken van de collectieve sector? Kies het juiste antwoord.

1. Bedrijven willen winst maken
2. Collectief wordt betaald door overheid met belastinggeld
3. Bedrijven zijn geprivatiseerd
4. Producten en diensten zijn gratis

Welke instelling hoort NIET bij de collectieve sector?

1. Belastingdienst
2. Herle College
3. ING Bank
4. Gemeente Heerlen

Welk begrip hoort NIET bij sociale zekerheid?

1. Uitkering
2. Sociale media
3. Sociale premies
4. Overheid

Welk begrip hoort NIET bij de particuliere sector?

1. Bedrijven
2. Burgers
3. Winst
4. Overheid

noem nog een voorbeeld van collectieve goederen

Marktwerking

In de particuliere sector heb je altijd te maken met marktwerking. Dat betekent dat de bedrijven met elkaar moeten concurreren om klanten te krijgen. 

Concurreren doen ze onder andere door middel van prijzen.

Privatisering

Verkoop van een dienst of activiteit van de overheid aan een bedrijf in de particuliere sector.

Waarom?

• overheid verwacht betere kwaliteit of lagere prijs
• overheid vindt het niet meer nodig om zelf te doen

Privatisering

Voordelen:

Minder kosten en organisatie voor de overheid.

Prijzen kunnen lager worden door marktwerking.

Nadelen:

Overheid verliest inspraak.

Sommige activiteiten kunnen ophouden met bestaan.

Inkomsten gemeente

- Bijdrage van het Rijk

- Onroerendzaakbelasting (OZB)
- Afvalstoffenheffing

- Rioolrechten

- Leges (uitgifte ID, paspoort, vergunning) 

Wat is een begroting

Hoe krijgt de gemeente de begroting rond?

Bij begrotingstekort:

- belastingheffing omhoog

- uitgaven omlaag 

- geld lenen

OEFENEN en HUISWERK

Oefenen uit je boek, paragraaf 7.3 vanaf blz 202

vanaf vraag 27

Morgen
7.4 Hoe komt het rijk rond?

- begroting

- belasting 

Bedankt voor jullie aandacht!