De grote windsystemen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Luchtdruk en de grote windsystemen

Leerdoelen

• Je weet wat hoge en lage druk is
• Je weet waar de grote hoge- en lagedrukgebieden liggen op aarde
• Je weet hoe de belangrijkste winden op aarde waaien
• Je weet waarom de wind een afwijking krijgt 
• Je kent de wet van Buijs Ballot

0

Luchtdruk

Hogedrukgebied

Lagedrukgebied

De Hadley Cell

- Warme lucht bij de evenaar stijgt op (lagedrukgebied)

- Deze lucht verplaats zich hoog in de atmosfeer (op 18 km) naar het noorden en het zuiden

- De lucht koelt af en daalt naar het aardopprvlak rond 30º  N.B. en 30º Z.B. (hogedrukgebied)

- De lucht waait via het aardoppervlak van het hogedrukgebied naar het lagedrukgebied: wind

0

Zijaanzicht luchtdruk 

Hadley cell

Ferrel cell

Polaire cell

Wet van Buys Ballot

1. Wind verplaatst altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied
2. Door de draaiing van de aarde (corioliskracht) waait wind op het noordelijk halfrond met een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond met een afwijking naar links

• Tussen de evenaar en 30º N.B. en 30º Z.B. waaien daarom de noordoostpassaat en de zuidoostpassaat

0

Wat is de ITCZ?

Intertropische convergentiezone. Dit is het tropisch minimum. Hier is de laagste luchtdruk op aarde, de passaatwinden waaien naar de ITCZ om het tekort aan luchtdeeltjes aan te vullen (van een hoge luchtdrukgebied naar een lage luchtdrukgebied. Door de schuine stand van de aarde verschuift de ITCZ tussen de keerkringen, met de loodrechte instraling van de zon mee.

Wat valt op aan de ITCZ?

Land warmt veel sneller op dan water. Daardoor verschuift de ITCZ op het land verder van de evenaar dan op zee. 

De moesson in juni

De ITCZ ligt op het noordelijk halfrond. Zo gauw de zuidoostpassaat de evenaar passeert (om de ITCZ te bereiken), verandert hij van windrichting (door de wet van Buys Ballot). Dit is de moesson. 

De moesson in januari

In Januari gebeurt precies het omgekeerde: De ITCZ ligt ten zuiden van de evenaar en de noordoostpassaat verandert als de evenaar overgestoken wordt in de Noordwestmoesson. 

In India verandert er niets, daar waait gewoon de Noordoostpassaat. Maar in Australie waait de Noordwestmoesson.

Vind je het lastig?

Kijk de video's die in de slides hierna staan nog een keer goed. 

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Nog iets anders, namelijk...