H1 De moesson (in Nigeria)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H1 §1 Tegenstelling in Nigeria

Ligging en landschappen/Klimaat

De moesson

Vegetatie

Klimaat

Zuiden

tropisch regenwoud, moerassen en mangroven

(bomen die in zout water leven)

Binnenland

Savanne

Noorden

Steppe

Waarom is het op en rond de evenaar zo warm? (B38)

1

De zon schijnt loodrecht op het aardoppervlak

2

De zonnestralen leggen een kortere afstand af door de dampkring

Luchtdruk

Hogedrukgebied

Lagedrukgebied

De Hadley Cell

- Warme lucht bij de evenaar stijgt op (lagedrukgebied)

- Deze lucht verplaats zich hoog in de atmosfeer (op 18 km) naar het noorden en het zuiden

- De lucht koelt af en daalt naar het aardopprvlak rond 30º  N.B. en 30º Z.B. (hogedrukgebied)

- De lucht waait via het aardoppervlak van het hogedrukgebied naar het lagedrukgebied: wind

home.kpn.nl

Zijaanzicht luchtdruk 

Opdracht

1. Wat is de wet van Buys Ballot?

2. Teken een wereldbol in je schrift. Teken de passaten erin. 

De wet van Buys Ballot

1. Wind verplaatst altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied
2. Door de draaiing van de aarde waait wind op het noordelijk halfrond met een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond met een afwijking naar links

• Tussen de evenaar en 30º N.B. en 30º Z.B. waaien daarom de noordoostpassaat en de zuidoostpassaat

De grote windsystemen

https://schooltv.nl/video/luchtstromen-op-aarde-van-hoge-naar-lagedrukgebied/

Coriolis effect

https://www.youtube.com/watch?v=7DVL0ugj1O4

Wat is de ITCZ?

Intertropische convergentiezone. Dit is het tropisch minimum. Hier is de laagste luchtdruk op aarde, de passaatwinden waaien naar de ITCZ om het tekort aan luchtdeeltjes aan te vullen (van een hoge luchtdrukgebied naar een lage luchtdrukgebied). Door de schuine stand van de aarde verschuift de ITCZ tussen de keerkringen, met de loodrechte instraling van de zon mee.

Wat valt op aan de ITCZ?

Land warmt veel sneller op dan water. Daardoor verschuift de ITCZ op het land verder van de evenaar dan op zee. 

home.kpn.nl

Aanlandige wind

Vochtig

Aflandige wind

Droog

Moesson...

De moesson

De ITCZ ligt op het noordelijk halfrond. Zo gauw de zuidoostpassaat de evenaar passeert (om de ITCZ te bereiken), verandert hij van windrichting (door de wet van Buys Ballot). Dit is de moesson. 

Opdracht

Maak met behulp van B52 t/m B56 een stappenplan van 5 stappen:

Hoe ontstaat de moesson in Nigeria?

Stappenplan

1

Door de rechte instraling van de zonnestralen en de minder lange afstand door de dampkring verwarmt de zon het aardoppervlak bij de evenaar meer, dit zorgt voor opstijgende lucht en dus een lageluchtdruk.

2

De opstijgende lucht van het lage luchtdrukgebied koelt boven in de atmosfeer af en gaat richting 30NB en 30ZB, hier daalt het en ontstaat er een hoge luchtdruk

3

De wet van Buys Ballot treedt hier in werking doordat lucht altijd van hoge luchtdruk naar lage luchtdruk gaat met een afwijking naar rechts op het noordelijk halfrond en een afwijking naar links op het zuidelijk halfrond en dus ontstaan de passaat winden. 

4

De ITCZ (lage luchtdruk gebied ofwel het tropisch minimum) beweegt mee met de instraling van de zon. Noordelijk halfrond krijgt in onze zomermaanden meer zonlicht en dus beweegt de ITCZ naar het noordelijk halfrond. Zuidelijk halfrond gedurende onze wintermaanden en dus beweegt de ITCZ naar het zuidelijk halfrond. 

5

Door de beweging van de ITCZ naar het noorden tijdens onze zomermaanden gaan de passaatwinden van 30ZB richting de ITCZ waaien (immers, wind gaat van hoge luchtdruk naar lage luchtdruk, de ITCZ is het laagste lagedrukgebied, dus daar gaan de passaten naartoe). 
De ITCZ ligt ten noorden van de evenaar en dus gaan de passaat winden van het zuidelijk halfrond naar het noordelijk halfrond (over de evenaar heen) en krijgen ze dus een andere afwijking, van een afwijking naar links (zuidelijk halfrond) naar een afwijking naar rechts (noordelijk halfrond). Dit is de moesson! 
Deze moesson waait aanlandig en zorgt voor veel neerslag.