2.1 Idee en oorsprong van de rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.1 Idee en oorsprong van de rechtsstaat

Wat is het voordeel van leven in een rechtsstaat?

Deze les

Doelen

Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is en wat het voordeel van leven in een rechtsstaat is.

Je kunt de beginselen  van een rechtsstaat toelichten en uitleggen waarom ze belangrijk zijn.

Programma

Terugblik vorige les: thema's  van maatschappijleer 

Uitleg: rechtsstaat 

Opdrachten: werkboek 2.1

Terugblik en afsluiting: wat is het voordeel van leven in een rechtsstaat?

Wat weet je over
het thema rechtsstaat?

Deze les

Doelen

Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is en wat het voordeel van leven in een rechtsstaat is.

Je kunt de beginselen  van een rechtsstaat toelichten en uitleggen waarom ze belangrijk zijn.

Programma

Terugblik vorige les: thema's  van maatschappijleer 

Uitleg: rechtsstaat 

Opdrachten: werkboek 2.1

Terugblik en afsluiting: wat is het voordeel van leven in een rechtsstaat?

Macht van de overheid

Pol Pot 

President van Cambodja 1975-1979

Iedereen met een bril werd gearresteerd

Kim Jong-un

President van Noord-Korea sinds 1984

Je kan niet zelf je beroep bepalen (video)

Waarom kan dit in Nederland niet gebeuren?

Rechtsstaat

Burgers beschermd tegen de macht van de overheid

Door de volgende grondbeginselen:

- grondrechten 

- soevereiniteits- en democratiebeginsel (sociaal contract)

- legaliteitsbeginsel

- trias politica

Grondrechten

Basisrechten die je nodig hebt voor een menswaardig leven 

Staan in de grondwet en die is niet zomaar aan te passen.

Klassieke grondrechten

Rechten die burgers (en hun vrijheden) beschermen

Sociale grondrechten

Hier moet de overheid zich zo goed mogelijk voor inspannen

Soevereiniteits- en democratiebeginsel

Om rechten te beschermen (en plichten af te dwingen) geven we de staat macht (soevereiniteit) in de vorm van een geweldsmonopolie.

In ruil daarvoor invloed op besluiten van de staat (democratie).

Dit is het idee van een sociaal contract

Trias politica

Wetgevende macht

Maakt de wetten waar iedereen zich aan moet houden

Uitvoerende macht

Zorgt voor de uitvoering van deze wetten

Rechterlijke macht

Beoordeelt of iemand de wet heeft overtreden en bepaalt straf

Legaliteitsbeginsel

De overheid mag alleen de vrijheid van burgers beperken als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd

Alleen straf:

- voor iets waarvan in de wet staat dat het niet mag;

- die in de wet staat als mogelijke straf.

Deze les

Doelen

Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is en wat het voordeel van leven in een rechtsstaat is.

Je kunt de beginselen  van een rechtsstaat toelichten en uitleggen waarom ze belangrijk zijn.

Programma

Terugblik vorige les: thema's  van maatschappijleer 

Uitleg: rechtsstaat 

Opdrachten: werkboek 2.1 vraag 2, 3, 5, 6, 7 en 12

Terugblik en afsluiting: wat is het voordeel van leven in een rechtsstaat?

Wat is het voordeel van leven in een rechtsstaat?