2ASW: Actieve en passieven zinnen + handelend voorwerp

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Actieve & passieve zinnen 

+
handelend voorwerp

Dit kan je op het einde van de les

• Je kent het verschil tussen actieve en passieve zinnen
• Je kan in eigen woorden uitleggen wat een handelend voorwerp is

• Je kan zinnen omzetten

Pascale schenkt een chocomelk in voor Markske

Wanneer actief?

Het onderwerp voert de handeling uit 

=> Pascale schenkt de chocomelk voor Markske in. 

De chocomelk wordt door Pascale voor Markske ingeschonken

Wanneer passief?

Het onderwerp ondergaat de handeling

=> De chocomelk wordt ingeschonken

De handeling komt op de voorgrond te staan 

=> de chocomelk en niet Pascale

Wanneer passief?

Gebruik van de hulpwerkwoorden worden (OV) en zijn (V)

=> De chocomelk wordt ingeschonken

Soms een handelend voorwerp

=> De chocomelk wordt door Pascale voor Markske ingeschonken

Actief of passief?

ACTIEVE zin = waarin iemand of iets een actie doet. 

Bijvoorbeeld: 'Pascale schenkt een chocomelk in voor Markske.' 

PASSIEVE zin = dat iemand of iets een actie ondergaat.
Bijvoorbeeld: 'Een chocomelk wordt door Pascale voor Markske ingeschonken.'

Handelend Voorwerp?

Het handelend voorwerp (HV) doet de actie in een passieve zin.

 => Het zinsdeel begint altijd met'door'. 

Voorbeeld: "De chocomelk wordt door Pascale ingeschonken". 

=> Pascale is het HV.

Opgelet! Niet elk zinsdeel dat begint met door is een handelend voorwerp

Handelend voorwerp

Opgelet! Niet elk zinsdeel dat begint met door is een handelend voorwerp

Door de krachtige wind is Markske weggeblazen

=> bijwoordelijk bepaling (oorzaak)

 Actief of passief?

1: Onderwerp voert handeling uit => actief

    Onderwerp ondergaat handeling => passief 

2: Hulpwerkwoorden worden en zijn

3: Handelend voorwerp?

Stappenplan HV?

1: Zin actief of passief?

• Actief? => GEEN handelend voorwerp (HV)
  
• Passief? => zie 2
  

2. 'Door' in de zin?

• zinsdeel met 'door' voert handeling (pv + vd) uit? => HV
• zinsdeel met 'door' voert handeling niet uit? => géén HV

Zinnen omdraaien

Je kunt een actieve zin passief maken en andersom. 

=> Bij actieve zinnen maak je het lijdend voorwerp het nieuwe onderwerp. 

=>Bij passieve zinnen wordt het handelend voorwerp het nieuwe onderwerp.

Van actief naar passief

Pascale schenkt een chocomelk in voor Markske

=> Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp

Een chocomelk

=> Gebruik worden of zijn

wordt

=> Zoek het onderwerp en voeg 'door' toe

door Pascale (handelend voorwerp)

=> Plaats de resterende zinsdelen erbij

voor Markske ingeschonken

Van passief naar actief

De chocomelk wordt door Pascale voor Markske ingeschonken

Het handelend voorwerp wordt onderwerp

Pascale

Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp

=> Pascale schenkt voor Markske een chocomelk in

Stappenplan: zinnen omzetten

1: Onderwerp?

2: Actief of passief?

Actief?

3: Lijdend Voorwerp? (LV)

4: Herschrijf zin

• LV wordt onderwerp
• onderwerp wordt HV

5: Controleer werkwoordtijd

Passief?

3: Handelend voorwerp? (HV)

4: Herschrijf zin

• HV wordt onderwerp
• onderwerp wordt LV

5. Controleer werkwoordtijd

Herschrijf de zin Na het feestje brengt een taxi Jordy naar huis" in PASSIEVE vorm.

Herschrijf de zin "Mijn pluspapa leest mijn huiswerk na" in PASSIEVE ZIN vorm

Herschrijf de zin "De man op de derde rij wint de prijs"

De taart wordt door de bakker gemaakt.

Oefeningen in de cursus/bundel

•  pg 217-220
• oefeningen 9 en 10