H2: start met de rechtsstaat

• maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H 2: de rechtsstaat

Open ook bladzijde 72 van je boek.

Deze lessonup gaat over de grondbeginselen van een rechtsstaat.

Ga op zoek naar een regel die vroeger in Nederland bestond en nu NIET meer. Schrijf je antwoord op.

Lesdoelen

1. Uitleggen wat de vier basisbeginselen van een rechtsstaat zijn.

2. Uitleggen wat ieder basisbeginsel inhoudt.

3. De basisbeginselen toepassen op de actualiteit

De basisbeginselen

1. Verdeling van de macht

2. Grondrechten zijn vastgelegd in een grondwet

3. De macht van van de overheid wordt beperkt door het legaliteitsbeginsel

4. onafhankelijke rechtsspraak

Rechtsstaat: een land waarin burgers door middel van grondrechten worden beschermd tegen willekeur en machtsmisbruik van de overheid.

Trias politica - scheiding der machten

De _______ macht is verantwoording verschuldigd aan de wetgevende macht. De _______ macht is verantwoording schuldig aan de burgers. De burgers hebben invloed op de wetgevende macht door middel van _______.
De _______ macht controleert vervolgens de uitvoering van de wetten en regelgeving en treedt op als _______ bij conflicten tussen machten. De rechterlijke macht wordt gecontroleerd door de uitvoerende macht die de rechterlijke macht organiseert.

verkiezingen

wetgevende

rechterlijke

uitvoerende

scheidsrechter

onafhankelijke rechtspraak

rechters zijn: 

- onpartijdig

= niet laten be:invloeden of afhankelijk van bijv politieke partij, religie, gender, bijbaan, etniciteit

Waarom draagt Vrouwe Justitia
een blinddoek?

Lijkt het jou een goed idee dat de rechter 'blind' is voor wie er voor haar/hem staat?

ja

nee

00:00

De Nederlandse grondwet

Luister goed naar het filmpje dat gaat over het ontstaan van onze grondwet en let vooral op de jaartallen, je zult hierover straks een vraag krijgen.

06:00

Sleepvraag

Sleep op de volgende pagina de verschillende antwoorden naar de juiste jaartallen

1848

1917

1983

1814

Eerste grondwet

Tweede kamer wordt rechtstreeks gekozen

Invoering sociale grondrecten

Invoering algemeen kiesrecht (voor mannen)

Klassieke grondrechten 

1. Gaat over vrijheid en gelijkheid

2.de eerste 18 grondrechten van de grondwet

3. je kunt deze afdwingen via de rechter

Sociale grondrechten

1. zijn in 1983 toegevoegd

2. gaan over het recht op bepaalde voorzieningen die je zou moeten hebben (werk, zorg, onderwijs, woning, etc.)

3. je kunt deze niet afdwingen via de rechter

Uitleg klassiek vs sociaal

01:00

1. Over welk grondrecht gaat deze video? Gebruik eventueel de tekst van par 1 en 2 van je boek.

01:22

Gaat het hier om een klassiek of sociaal grondrecht?

1. klassiek
2. sociaal

Ik kan nu uitleggen wat de vier basisbeginselen van een rechtsstaat zijn

1. Ja
2. Nee

Legaliteitsbeginsel

De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van burgers als dit is vastgelegd in de wet.

Dit zie je terug in de volgende bepalingen:​

• 
  Strafbaarheid  iets is pas strafbaar als het in de wet staat​ 
• Strafmaat  Maximale straffen​ 
• Ne bis in idem beginsel  Je kunt niet 2x keer ​
  

voor hetzelfde worden vervolgd.

Ik kan uitleggen wat de drie basisbeginselen inhouden

1. Ja
2. Nee

Ik kan de basisbeginselen toepassen op de actualiteit

1. Ja
2. Nee