Klas 3 gymn Freitag, den 4. März 2022

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Freitag, den 4. März 2022

• Willkommen
• Nachsehen Hausaufgaben
• Ziele dieser Unterrichtsstunde
• Wörterliste A 
• Wiederholung Grammatik: vervoegen sterke ww o.t.t.
• Grammatik: vervoegen sterke ww o.v.t. + voltooid deelwoord
• Hausaufgaben 
• Zum Schluss

Nachsehen Hausaufgaben:

Werkboek E Kapitel 13:

Aufgabe 3.3 Seiten 8-9 

Aufgabe 6.2 Seiten 14-15 + bron 5 TB

Ziele Unterichtsstunde

• Je weet hoe werkwoorden in de tegenwoordige tijd worden vervoegd.
• Je weet hoe werkwoorden in de verleden tijd worden vervoegd.
• Je kunt aan het voltooid deelwoord herkennen dat je te maken hebt met een sterk werkwoord.

Wörterliste A Seite 67

bespreken 

Wat zijn aandachtspunten?

Wiederholung Grammatik

• Wat kun je vertellen over sterke werkwoorden met e in de stam?
• Bij welke persoonlijke vnw is er sprake van een i/ie wissel in de stam?
• Welke sterke werkwoorden hebben geen i/ie wissel in de stam?
• Wat kun je vertellen over geben, nehmen en treten?

-> schema d/t + treten

Sterke werkwoorden met a in stam

Bij sterke werkwoorden met een a in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:    -> du/er/sie/es/man -> ä

Aandachtspunten:

• bij laufen en stoßen geldt dezelfde regels als hierboven
• bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op

       d of t   

       du hältst                   er/sie/es/man hält

Schema d/t + halten

Sterke werkwoorden en verleden tijd:

Stam verleden tijd in lijst kolom 4 Seiten 65-66

Geen uitgang bij: ich + er/sie/es/man

Standaard uitgang zou zijn: e st t en t en -> denk om stam op sisklank en stam op d/t (+ 5 extra werkwoorden)

Sterk ww. + voltooid deelwoord TB Seiten 65-66

Voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

• eindigt op -en
• klinker wijkt regelmatig af van het hele werkwoord (o.t.t.)

Voltooid deelwoord zwakke werkwoorden:

• ge+stam+t
• stam+t   (besuchen, versorgen, trainieren) (be-, ver- en -ieren)
• ge+stam+et (stam d/t + 5 extra werkwoorden)

Hausaufgaben:

Boek: Totall verknallt meenemen!!

Lernen:      Wörterliste A Kapitel 13 TB Seiten 66-67

Lernen:      Grammatik 1 en 2  Kapitel 13 TB Seite 64

Lernen:      Grammatik Kapitel 12 vervoegen verleden tijd  zwakke ww, modale ww en het                                           wederkerend  vnw. (1t/m3)  Seiten 48-49 Textbuch  (+ stencils) + vervoegen o.t.t.

Machen Kapitel 13

• Aufgabe 4.4 Seiten 12-13
• Aufgabe 7.1 Seite 16
• Aufgabe 8.1 Seite 17

Zum Schluss

-> Grammatik üben LessonUp -> maandag 7 maart a.s.

Aufgabe 5.1 Seite 13 Lesen en Hören

Aufgabe 10.1 Seiten 20-12   Lesen -> grote tekst TB

Aufgabe 8.3 Hören

WL B Seite 67

Vervoegen sterke werkwoorden o.t.t.:

TB Seite 64 sterke werkwoorden met e in stam

Bij sterke werkwoorden met een e in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:

• du/er/sie/es/man -> i   of   ie  
• è uitspraak -> i
• ee uitspraak -> ie

Aandachtspunten:

Sterke werkwoorden met e in stam:

1. gehen, stehen en bewegen -> geen i/ie wissel
2. nehmen -> bij du/er/sie/es/man: h wordt m -> du nimmst/er/sie/es nimmt
3. geben -> i niet ie
4. treten -> bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op d of t     treten -> i niet ie

       du trittst  

       er/sie/es/man tritt

Vervoegen sterke werkwoorden o.v.t.

-> sterke werkwoorden in het Nederlands zijn vaak ook sterk in het Duits.

-> lijst  veel voorkomende sterke werkwoorden TB Seiten 65-66

-> kolom 4: verleden tijd -> stam

1. geen uitgang bij ich/er/sie/es/man
2. bij stam op d/t => uitgang begint altijd met een e
3. bij stam op sisklank => bij du is uitgang t

Voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

1. eindigt op -en
2. klinker wijkt regelmatig af van het hele werkwoord

Grammatik: Wederkerend vnw.

Wederkerendvnw aandachtspunten:

• alleen wederkerend vnw in de zin -> 4e naamval
  
• naast wederkerend vnw ook lijdend vnw in de zin -> wederkerend vnw 3e naamval
  
• Lichaamsdelen in zin -> wederkerend vnw 3e naamval -> in Nederlands gebruiken we het bezittelijk vnw ipv wederkerend vnw.

Betekenis Modalverben:

dürfen = mogen, toestemming hebben

können = kunnen, in staat zijn tot

mögen = houden van, lusten, aardig vinden

müssen = moeten/noodzaak -> het kan niet anders

Betekenis Modalverben:

sollen = moeten/bevel, wil van een ander

wollen = willen

wissen = weten

möchten = zou graag willen

(möchten andere vorm van mögen)

Vervoegen van de Duitse Modalverben:

De Duitse Modalverben verschillen in de tegenwoordige tijd in twee belangrijke opzichten van de gebruikelijke vervoeging van Duitse werkwoorden:

1. de enkelvoudige personen (ich, du, er, sie, es) hebben een klinkerwisseling ten opzichte van het meervoud. Bv. 'ich kann' en 'wir können'.
   
2. de 1ste (ich) en 3de persoon enkelvoud (er, sie, es) hebben géén uitgang. Bv. 'ich darf' én 'er darf' (dus niet 'darft!').
   

Uitzonderingen bij wissen en sollen

sollen -> geen klinkerwisseling bij: ich, du, er, sie, es, man

wissen -> bij ich, du, er, sie, es, man -> ss wordt β

Möchten

Stam eindigt op een t!!

Ezelsbruggetje: eindigt de stam op een d/t begint de uitgang altijd met een e. Deze regel geldt ook voor möchten, maar.....

Uitzondering op uitgang:

bij er/sie/es/man → niet et    → e    als uitgang

er/sie/es/man möchte                     (er/sie/es/man antwortet)