Uitleg sterke werkw met e of a in stam

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatik: starke Verben

Sterke werkwoorden met een e of a in de stam.

Vervoegen sterke werkwoorden o.t.t.:

Bij sterke werkwoorden met een e in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:

• du/er/sie/es/man -> i   of   ie  
• è uitspraak -> i
• ee uitspraak -> ie

Aandachtspunten:

Sterke werkwoorden met e in stam:

1. gehen, stehen en bewegen -> geen i/ie wissel
2. nehmen -> bij du/er/sie/es/man: h wordt m -> du nimmst/er/sie/es nimmt
3. geben -> i niet ie
4. treten -> bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op d of t     treten -> i niet ie

       du trittst  

       er/sie/es/man tritt

Sterke werkwoorden met a in stam

Bij sterke werkwoorden met een a in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:    -> du/er/sie/es/man -> ä

Aandachtspunten:

• bij laufen en stoßen geldt dezelfde regels als hierboven
• bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op

       d of t   

       du hältst                   er/sie/es/man hält

Zum Schluss

-> Grammatik üben LessonUp -> maandag 7 maart a.s.

Vervoegen sterke werkwoorden o.v.t.

-> sterke werkwoorden in het Nederlands zijn vaak ook sterk in het Duits.

-> lijst  veel voorkomende sterke werkwoorden TB Seiten 65-66

-> kolom 4: verleden tijd -> stam

1. geen uitgang bij ich/er/sie/es/man
2. bij stam op d/t => uitgang begint altijd met een e
3. bij stam op sisklank => bij du is uitgang t

Voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

1. eindigt op -en
2. klinker wijkt regelmatig af van het hele werkwoord

Grammatik: Wederkerend vnw.

Wederkerendvnw aandachtspunten:

• alleen wederkerend vnw in de zin -> 4e naamval
  
• naast wederkerend vnw ook lijdend vnw in de zin -> wederkerend vnw 3e naamval
  
• Lichaamsdelen in zin -> wederkerend vnw 3e naamval -> in Nederlands gebruiken we het bezittelijk vnw ipv wederkerend vnw.

Betekenis Modalverben:

dürfen = mogen, toestemming hebben

können = kunnen, in staat zijn tot

mögen = houden van, lusten, aardig vinden

müssen = moeten/noodzaak -> het kan niet anders

Betekenis Modalverben:

sollen = moeten/bevel, wil van een ander

wollen = willen

wissen = weten

möchten = zou graag willen

(möchten andere vorm van mögen)

Vervoegen van de Duitse Modalverben:

De Duitse Modalverben verschillen in de tegenwoordige tijd in twee belangrijke opzichten van de gebruikelijke vervoeging van Duitse werkwoorden:

1. de enkelvoudige personen (ich, du, er, sie, es) hebben een klinkerwisseling ten opzichte van het meervoud. Bv. 'ich kann' en 'wir können'.
   
2. de 1ste (ich) en 3de persoon enkelvoud (er, sie, es) hebben géén uitgang. Bv. 'ich darf' én 'er darf' (dus niet 'darft!').
   

Uitzonderingen bij wissen en sollen

sollen -> geen klinkerwisseling bij: ich, du, er, sie, es, man

wissen -> bij ich, du, er, sie, es, man -> ss wordt β

Möchten

Stam eindigt op een t!!

Ezelsbruggetje: eindigt de stam op een d/t begint de uitgang altijd met een e. Deze regel geldt ook voor möchten, maar.....

Uitzondering op uitgang:

bij er/sie/es/man → niet et    → e    als uitgang

er/sie/es/man möchte                     (er/sie/es/man antwortet)

Vervoegen werkwoorden:

• Wat is bij zwakke werkwoorden de 1e stap bij vervoegen.
• Wat is het ezelsbruggetje voor de uitgang na de stam?
• Hoe ziet dit ezelsbruggetje er uit bij werkwoorden met sisklank in de stam?
• Uitgang bij werkwoorden met stam op een d of t?
• Wat is de standaarduitgang bij Modalverben?