Par. 5.6 De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Par. 5.6 De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azie
4. Veel handelen met kolonies

Welke uitspraak over modern imperialisme is niet waar? Modern imperialisme..

1. ..draaide uit op meer Europese samenwerking.
2. ..was het streven van Europese (groot)machten naar een wereldrijk.
3. ..leidde tot het stichten van koloniën in vooral Afrika en Azië.
4. ..zorgde voor spanningen in Europa.

Programma

1. Uitleg par. 5.6

2. Opdrachten maken

3. Afsluiten

Planning

01/06:  Par. 5.6 De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders

04/06:  Par. 5.6 De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders

08/06: Par. 6.4 Onafhankelijkheid

11/06:  Repetitie H5

15/06: Par. 6.5 Burgeroorlog

18/06: Par. 6.5 Burgeroorlog

22/06: Par. 6.6 Economische grootmacht

25/06: Par. 6.6 Economische grootmacht

29/06: Repetitie H6

Van 1 t/m 4 juli : extra tijd

ZOMERVAKANTIE!!!!!!!!!!!!!!!!!

Lesdoel

1. Waarom en hoe verdedigde het liberalisme vooral de belangen van de fabrikanten?

2. Op welke wijze probeerden de socialisten de positie van de arbeiders te verbeteren? 

Liberaal: Veel vrijheid, overheid zo min mogelijk doen, vaak rijke mensen stemmen daarop

Socialistisch: Overheid doet zo veel mogelijk, vaak arme mensen stemmen daarop

Aan het begin van de Industriële Revolutie...

• Eind van de standenmaatschappij, begin van de klassenmaatschappij.
• Fabrikanten bepaalden hoe lang, onder welke omstandigheden en tegen welke beloning de arbeiders moesten werken. 
• Arbeiders konden makkelijk worden ontslagen.

HET KAPITALISME

Adam Smith (filosoof): eigenbelang was de sleutel tot een betere wereld.

De samenleving: 

1. Productiefactoren (natuur, kapitaal en arbeid) in handen van particulieren. 

2. Prijs wordt bepaalt door vraag en aanbod.

3. Doel: zo veel mogelijk winst maken!

De liberalen

• Eigenbelangen is belangrijk
• Vrijheid!
• Overheid moet zo min mogelijk niet met de economie en de burgers bemoeien
• Privébezit

Staatsinrichting

DEMOCRATIE: HEERSCHAPPIJ VAN HET VOLK!

Vanaf de 19de eeuw: indirecte democratie en censuskiesrecht.

- Parlement

- Verkiezingen

- Alleen voor mannen die een minimum belasting betalen

Later: voor alle mannen, daarna ook voor vrouwen.

De sociale kwestie

De sociale kwestie= de discussie over de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders

"HET RODE SPOOK WAART DOOR EUROPA"

Het communisme:

Karl Marx en zijn pamflet "Het Communistisch Manifest"

Klassenstrijd: de samenleving is oneerlijk verdeeld tussen de bourgeoisie vs. het proletariaat.

Het communisme:

DE WEG NAAR DE IDEALE SAMENLEVING:

1. Ondernemers willen alleen maar winst. Kleine bedrijven gaan failliet.

2. Concentratie- en cumulatiefase: concurrentie wordt minder, waardoor de winst stijgt.

3. Verelendung: arbeiders krijgen steeds lagere lonen of worden ontslagen. 

4. Revolutie van het proletariaat (met of zonder geweld)

5. Overgangsfase 

6. Dictatuur van het proletariaat

7. Vestiging van het socialistisch heilstaat (geen klassen, onderdrukking en uitbuiting)

DEMOCRATIE = Heerschappij van het volk

Aanhangers van Karl Marx die het proletariaat via het parlement wilden helpen:

- revisionisten, socialisten, sociaaldemocraten

MAAR...

• De staat bepaalt alles!
• Geen verkiezingen
• Planeconomie: economie wordt door de staat gerelgeld
• Iedereen is even rijk/arm
• Geen privé-bezit

.

Opdrachten maken

Maak de opdrachten in je werkboek:

Par. 5.6 opdrachten 119, 120, 124, 

Vandaag nakijken!

Afsluiten

1. Waarom en hoe verdedigde het liberalisme vooral de belangen van de fabrikanten?

2. Op welke wijze probeerden de socialisten de positie van de arbeiders te verbeteren?