Waarnemen en reageren basisstof 1 t/m 4 herhaling

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Herhaling 5.1 t/m 5.4

 Waarnemen en reageren

Hoofdstuk 5

Wat gaan we doen?

• Herhalen van 5.1 t/m 5.4

Verder......

• Dinsdag een minitoets over deze 4 basisstoffen.
• Huiswerk/maakwerk
• Opdracht -- het oog

Waarnemen

• Is een levensverschijnsel
  
• Je reageert op wat er gebeurd.
• Praten, lachen, bewegen enz.
• Je kunt horen, zien, proeven, voelen en ruiken

De functies van zintuigen zijn......

1. Prikkels opvangen
2. Impulsen opvangen
3. Prikkels maken
4. Impulsen maken

Prikkels

Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren. 

- Inwendige prikkels

- Uitwendige prikkels 

Zintuigen

Prikkels

ogen

oren

neus

tong

huid

muziek luisteren

Parfum ruiken

vuurwerk kijken

deken voelen

Zintuigen kunnen impulsen afgeven

1. Waar
2. Niet waar

Zo ruik je chocolade

1. De kok ziet en ruikt de cholocade (prikkels)
2. Hij gebruikt de zintuigen in zijn ogen en neus
3. De zintuigen sturen seintjes (impulsen) naar de hersenen
4. De hersenen verwerken deze impulsen, daardoor ziet en ruikt de kok de chocolade

prikkel

zintuig

bewustwording

impuls

Zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg

Zenuwen

Impulsen

zintuigen vangen prikkels op

zintuigen maken van prikkels electrische stroompjes (impulsen)

Impulsen gaan via zenuwen naar de hersenen

1

2

3

4

5

Het stoplicht springt op rood 

je hersenen nemen waar dat het stoplicht op rood staat

je oog vangt de lichtprikkel op

zenuwen leiden impulsen naar je hersenen

zintuigcellen in je oog zetten lichtprikkels om in impulsen

Wat is bewustwording

1. Dat je je bewust wordt van de prikkel
2. Dat je je bewust wordt van een zintuig
3. Dat je je bewust wordt van een zenuw
4. Dat je je bewust wordt van de hersenen

Een orgaan dat reageert op prikkels

Alle zenuwen, ruggenmerg en hersenen samen

iets waar je zintuigen op reageren

Hier wordt je bewust van prikkels

Een seintje dat via de zenuwen naar de hersenen of spieren gaat 

Prikkel 

Zenuwstelsel 

impuls 

zintuig 

hersenen 

Ruiken

• ruiken doe je met je

reukzintuig

• je reukzintuig zit bovenin de

neusholte

• je reukzintuig is een deel van

het neusslijmvlies

• je neusslijmvlies houdt de

neusholte vochtig

Proeven

verspreid op je tong liggen
een groot aantal kleine
smaakzintuigen 

smaakzintuigen worden ook
smaakpapillen genoemd 

als je iets eet of drinkt
komen er smaakstoffen op je
tong, deze prikkelen de
smaakzintuigen en die
sturen een impuls naar je
hersenen

Als je verkouden bent kun je minder goed proeven.

1. goed
2. fout

De adequate prikkel

De juiste prikkel voor de oren

zijn geluidsgolven = trillende lucht

Geluid is hard of zacht: volume

Geluid is hoog of laag

Geluid - decibellen - gehoorschade

Geluiden is trilling van lucht. 

Geluidssterkte is het volume van geluid. 

Geluidssterkte wordt uitgedrukt in decibel (dB).

Geluiden kunnen hoog, laag, hard en zacht klinken. 

Sommige mensen zijn slechthorend. Oorzaken:

- een hersenbeschadiging

- door ouderdom

- aangeboren

Als iemand lang luistert naar geluid dat harder klinkt dan 80 dB, kan dat leiden tot gehoorschade. 

De gehoorzintuigcellen zijn dan beschadigd.

Zet het onderdeel van je oor bij het juiste nummer:

3

4

10

2

7

11

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

Welk onderdeel van het oor zet geluid om in impulsen?

1. Gehoorbeentjes
2. Slakkenhuis
3. Buis van Eustachius
4. Oorzenuw

De weg van het geluid

De weg die geluid maakt:

oorschelp -> gehoorgang -> trommelvlies -> gehoorbeentjes -> slakkenhuis met gehoorzintuigcellen -> gehoorzenuw --> hersenen

Buitenkant oog

Bouw van het oog

Werking oog

gele vlele vlek 

lens 

hoornvlies

glasachtig lichaam 

blinde vlek 

oogzenuw

licht in het oog 

Niet alle mensen hebben dezelfde kleur ogen, welk deel van het oog bepaalt de kleur?

1. netvlies
2. kleurbandjes
3. pupil
4. iris

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de het scherpstellen?

1. Netvlies
2. Iris
3. Hoornvlies
4. Lens

Welk deel van het oog verspreidt het traanvocht over de oogbol?

1. traanklier
2. Traanbuisje
3. wimper
4. ooglid

TEKEN- OPDRACHT HET OOG

Teken de dwarsdoorsnede na van het oog

Onderdelen erbij, minimaal de onderdelen zoals bij het plaatje in de opdracht

Inleveren: Na de meivakantie - exacte datum volgt.

Beoordeeld met O/V/G

Licht is een prikkel voor je oog

1. Waar
2. Niet waar

Op dit deel van de oog valt het licht en bevat de meeste zintuigcellen

1. Gele vlek
2. Netvlies
3. Blinde vlek
4. Vaatvlies

Huiswerk

Leren 5.1 t/m 5.4 voor de volgende les

Toets op school 

1e deel toets.