Les 16 - 4M - 24/25 - Criminaliteit: een relatief begrip

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Terugblik

•  Geef een voorbeeld van een wet
• Waarin staan de wetten beschreven?
• Geef een voorbeeld van een strafbaar feit.
• Wat is een ander woord voor een delict?
• Wat staat er in de Opiumwet?

Criminaliteit 

Het geheel van gedragingen dat door de wet strafbaar wordt gesteld

Wet overtreden = strafbaar feit (= delict)

Andere wetten

Wegenverkeerswet

(joyriden, zonder helm rijden, doorrijden na een ongeval)

Opiumwet

(de wet over drugsgebruik)

Wet op de economische delicten

(frauderen of geld witwassen)

Overtreding

Lichte schendingen van de wet

Wildplassen, zwartrijden

Misdrijf

Zware schending van de wet

Moord, verkrachting, inbraak

Wetboekvan Strafrecht

Overtreding

• Maximaal 1 jaar in het Huis van Bewaring

• Hechtenis

• Meestal geen strafblad

Misdrijf

• Gevangenisstraf (vrijheidsstraf)

• Hoe ernstiger, hoe hogere straf

• Strafblad

• Poging tot of medeplichtig aan is strafbaar

Hoe ernstiger, hoe hoger

• Diefstal, maximaal 4 jaar
  

• Moord, maximaal 30 jaar of levenslang
  

Strafblad

• Geregistreerd bij justitie

• Misdrijven = blijft 30 jaar staan

• Overtreding = alleen bij een hoge boete of hechtenis

Zware criminaliteit

Moord, inbraak, gewapende overval, verkrachting 

Georganiseerde misdaad

Drugshandel, mensenhandel, prostitutie

Veelvoorkomende criminaliteit

• Een op de vijf Nederlanders heeft er jaarlijks mee te maken
  

•  Winkeldiefstal, zakkenrollers, fietsendiefstal, voetbalvandalisme, vernieling

• Lichte straf als je wordt gepakt
  

Veelvoorkomende criminaliteit

Hinderlijk

Kost veel geld

Met name jongeren tussen de 16 en 23 jaar oud

§1.2

Ik kan met een voorbeeld uitleggen dat criminaliteit een relatief begrip is

Klassikaal lezen

• §1.2.

Wetboek van strafrecht

Bestaat uit geschreven regels. Hierin staan alle strafbare feiten (gedragingen) inclusief bijbehorende maximumstraf.

Wetboek van strafrecht

Bestaat uit geschreven regels. Hierin staan alle strafbare feiten (gedragingen) inclusief bijbehorende maximumstraf.

Gebaseerd op onze normen! (en die zijn gebaseerd op onze waarden!)

Wetboek van strafrecht

Bestaat uit geschreven regels. Hierin staan alle strafbare feiten (gedragingen) inclusief bijbehorende maximumstraf.

Gebaseerd op onze normen! (en die zijn gebaseerd op onze waarden!)

Wat wij goed en slecht vinden verschilt per plaats (samenleving) en tijd!

Criminaliteit is tijdsgebonden

• Overspel was in 1970 nog strafbaar, nu niet meer.
  

• Milieuvervuiling wordt nu zwaarder bestraft.
  

• Nieuwe vormen van criminaliteit: internet fraude, hacken en naaktfoto's rondsturen.
  

Criminaliteit is plaatsgebonden

• In ongeveer 70 landen is een relatie met iemand van hetzelfde geslacht strafbaar

• In de Verenigde Staten is het een grondrecht om een wapen te mogen dragen

Andere voorbeelden...

•  Je telefoon gebruiken op de fiets

• Je moet een mondkapje dragen (tijdens de corona-periode)

• Het homohuwelijk is niet (meer) strafbaar

Aan de slag

• Maak de vragen bij §1.2 (vraag 1 t/m 4)

Aan de slag

•  Maak oefenexamen 4.
• Ga naar Teams > Bestanden > Oefenexamens > Oefenexamen 4