H4.3 - Hydraten en Hydratatie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§4.3 - Zouthydraten (en hydratatie)

Hoe worden zouten gevormd?

Ionsoorten leren kennen

Namen en formules van zouten opstellen

Planning

• Leerdoelen

• Voorkennis

• Uitleg

• Evaluatie
• Aan de slag

Leerdoelen

□ Je kunt uitleggen wat hydraten zijn en hoe het kristalwater ontbonden kan worden uit een         hydraat;

     o a. Je weet hoe een zout er op microniveau uit ziet,

     o b. Je weet wat kristalwater is,

     o c. Je weet hoe kristalwater uit het kristalrooster (ionrooster) vrij worden gemaakt,

     o d. Je kan berekenen hoeveel mol kristalwater gebonden is in een hydraat.

□ Je kunt op microniveau tekenen en uitleggen hoe de watermoleculen zich rond ionen                   rangschikken (hydratatie);

     o a. Je weet dat water een polaire stof is, 

     o b. Je weet dat ionen geladen deeltjes zijn,

     o c. Je weet dat tegengestelde polen (+ en -) elkaar aantrekken.

Voorkennis

• Opstellen van verhoudingsformules
• Opstellen van oplosvergelijkingen 

De oplosvergelijking van
zinknitraat,

ZnNO​3​​

1. Zn​2+​​(aq)+2NO​3​−​​(aq)→Zn(NO​3​​)​2​​(s)
2. Zn(NO​3​​)​2​​(s)→Zn​2+​​(aq)+2NO​3​−​​(aq)
3. Dit zout lost slecht op.
4. Zn(NO​3​​)​2​​→Zn​2+​​+2NO​3​−​​

De oplosvergelijking van aluminiumfosfaat

AlPO​4​​

1. Al​3+​​(aq)+PO​4​3−​​(aq)→AlPO​4​​(s)
2. AlPO​4​​(s)→Al​3+​​(aq)+PO​4​3−​​(aq)
3. Dit zout lost slecht op.
4. AlPO​4​​→Al​3+​​+PO​4​3−​​

Hydraat 

• Zouten kunnen goed oplosbaar zijn...

• Zouten die watermoleculen in hun ionrooster kan opnemen zonder dat het oplost worden hydraten genoemd. 

• De watermoleculen die in het ionrooster zitten verwijst dan naar kristalwater. 

Hydraat

• Ionen in een ionrooster zitten op een bepaalde afstand van elkaar.
• Er zit dus ruimte in het ionrooster ofwel: kristalrooster.

• Soms zit daar water in: kristalwater.

• Deze zouten worden ook wel hydraten genoemd.

• Niet verwarren met hydratatie/gehydrateerd 

Hydraat naamgeving

• Een zouthydraat wordt weergegeven als zout en de hydraten erachter met een punt
• CaSO4 . 2H2O
• calciumsulfaatdihydraat

• Naam zout + hoeveel hydraten (telling in Binas T66-C)

• Hydraat niet verwarren met hydratatie

• Beide hebben te maken met Hydra
• Hydra = water

• Maar beide andere processen!!

Oplossen van zouten 

• Bij het oplossen wordt de ionbinding verbroken 
• Watermoleculen omringen de ionen
• We noemen dat hydratatie

• Positieve kant watermolecuul draait naar negatieve ion, en andersom

Hydratatie ionen

• Water heeft een partieel positieve (H) en negatieve (O) kant 
• => Polaire binding

• Ionen zijn positief of negatief geladen (formele lading).
• Tegengestelde ladingen trekken elkaar aan. 

Welke hydratatie zie je hiernaast?

1. Hydratatie van een positief ion
2. Hydratatie van een negatief ion

Is de hydratatie van ionen
een waarneming op micro of macro?

1. micro, want je kunt het water zien met het blote oog
2. macro, want je kunt het water zien met het blote oog
3. micro, want een ion is te klein om te zien, het is een model
4. macro, want ionen kun je zien

Hoe noem je een vast zout waar water in de kristalstuctuur zit?

1. Waterig zout
2. Hydriet
3. Hydraat
4. Hydratatie

Welke toestandsaanduiding heeft een hydraat?

1. (aq)
2. (l)
3. (g)
4. (s)

Wat is de juiste notatie van een hydraat?

1. Cu​2+​​(aq)+Cl​−​​(aq)
2. NaCl(aq)+H​2​​O(l)
3. BaBr(s)+H​2​​O(l)
4. Ca​3​​Si​2​​O​7​​⋅H​2​​O(s)

Calciumchloride is een zout dat wordt gebruikt om waterdamp uit de lucht op te nemen.
Hierbij ontstaat het hydraat calciumchloridehexahydraat.
Wat is de formule van dit hydraat?

1. CuCl+6H​2​​O
2. CaCl​2​​(aq)+6H​2​​O(l)
3. CaCl​[?]​​⋅6H​2​​O(s)
4. CaCl​2​​⋅6H​2​​O(s)

Wat is de rationele naam van het volgende zout (gebruik eventueel Binas 66):

AlK(SO​4​​)​2​​.12H​2​​O

1. aluminiumkaliumdisulfaat-hydraat
2. aluminiumkaliumdisulfaat-dodecahydraat
3. aluminiumkaliumsulfaat-dodecahydraat
4. aluin

Aan de slag 

• Doorlezen §4.3

• Maken:
  

      * §4.3 => opdr. 

• Fluisterend overleggen met buur of werken met muziek
  

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk

Filmpje 1

Hydraten basis

Leerdoel 16

Filmpje 2

Hydraten uitgebreid

Leerdoel 16

Filmpje 3

Hydraten berekeningen

Leerdoel 16

Filmpje 4

Hydratatie 

Leerdoel 17