HEY 5.3 Zouthydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 Zouthydraten les 1

Leerdoelen

Je leert wat zouthydraten zijn en hoe ze worden gevormd.

Je leert waar zouthydraten voor worden gebruikt.

Herhaling

a) Maak de verhoudingsformule voor Calciumhydroxide. 

b) Maak de oplosvergelijking van calciumhydroxide.  

c) Maak de indampvergelijking van calciumhydroxide. 

Ionrooster van zouten 

Bij sommige ionroosters zit er ruimte tussen de ionen.

In die ruimte kunnen kleine polaire moleculen zoals het watermolecuul gaan zitten. 

Het water dat in het ionrooster (ook wel kristalrooster genoemd) gaat zitten noemen we dan kristalwater.

Hydraten

• Sommige zouten kunnen water opnemen in de kristalstructuur.
• Er wordt dan een hydraat gevormd.
• Een hydraat is nog steeds een vaste stof.
• Bekende voorbeelden: gips, vochtvreters, koper(II)sulfaat.
• Niet verwarren met hydratatie/gehydrateerd (ion omringd door watermoleculen).

Hydraat vormen

• Bij de vorming van een hydraat neemt het zout water op in zijn kristalstructuur.

• Dit water in het rooster noem je kristalwater
• Pas wanneer er nog meer water wordt toegevoegd (overmaat) zal het kopersulfaat oplossen en splitsen in ionen.

Vorming van zouthydraten

Opnemen van kristalwater (exotherm):

Afstaan van kristalwater (door verwarmen) endotherm:

Koper(II)sulfaat

• Koper(II)sulfaat, CuSO₄, heeft een witte kleur (Binas 65B).
• Het kan maximaal 5 watermoleculen opnemen in de kristalstructuur per deeltje CuSO₄.
• Er ontstaat dan blauw gehydrateerd koper(II)sulfaat --> reagens.
• Dit noemen we koper(II)sulfaatpentahydraat, notatie: 

Zouthydraten naamgeving

• Een zouthydraat wordt weergegeven als zout en de hydraten erachter met een punt
• CaSO4 . 2H2O
• calciumfosfaatdihydraat
• Naam van het zout + hoeveel hydraten

Wat zijn de kleuren van kobaltchloride en gehydrateerd kobaltchloride? Gebruik Binas 65B.

1. kobaltchloride: blauw gehydrateerd: rood
2. kobaltchloride: rood gehydrateerd: blauw
3. kobaltchloride: blauw gehydrateerd: rose
4. kobaltchloride: rose gehydrateerd: blauw

Wat is de juiste notatie van soda?

Natriumcarbonaatdecahydraat

1. A
2. B
3. C
4. D

Uitleg laatste quizvraag

• Soda is de triviale naam van natriumcarbonaatdecahydraat (BINAS 66A).
• Natriumcarbonaat bestaat uit Na+ en CO32- ionen, verhoudingsformule wordt Na2CO3. 
• Decahydraat betekent 10 watermoleculen opgenomen.

Opnemen - afstaan kristalwater

Opnemen van kristalwater is een exotherme reactie (er komt dus energie vrij).

Afstaan van kristalwater is een endotherme reactie (je moet er energie instoppen).

Gips is een zouthydraat

Beton is ook een zouthydraat

Aan de slag

5.3 Zouthydraten lezen

Maken opdr. 33 t/m 38

Aan de slag les 2

5.3 Zouthydraten lezen

Maken opdr. 33 t/m 44