hfd 1, par 2 De landbouw ontstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

• Vragen over par 1 en 2?
• Quiz over par 2 
• gezamenlijk vragen maken par 2

1.2 De landbouw ontstaat

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw verliep.
• Je kunt de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw verklaren.
• Je kunt vier gevolgen noemen van de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw.
• Je kent je de jaartallen en begrippen uit deze paragraaf. 

Een langzame verandering

Ongeveer 9.000 jaar v.C. veranderde in het Midden-Oosten heel langzaam de manier van leven van jagers en verzamelaars.

Landbouw

Eerste boeren verbouwden gewassen op akkers: akkerbouw. 

In het begin alleen wat graankorrels in de grond stoppen, later onkruid wieden en water geven.

Landbouw

 Eerste boeren leefden van de jacht.

Later gaan boeren ook vee houden en fokken: veeteelt. 

Vaste woonplaats!

Landbouw

De overgang van jagen-verzamelen naar de landbouw heeft duizenden jaren geduurd.

Dit is een verandering in de economie: 

alles wat te maken heeft met de bestaansmiddelen en de manier waarop de opbrengsten worden verdeeld.

Oorzaken landbouw

Boeren moesten veel harder werken dan jagers-verzamelaars.

Waarom gaan ze dan toch over op de landbouw?

Overgang naar landbouw in 3 fases:

1. In het Midden-Oosten, 10.000 jaar v.C, veranderde het klimaat --> meer voedsel in de natuur, jagers-verzamelaars bleven op 1 plaats blijven wonen. Ze leefden van wilde graansoorten.
   

Oorzaken landbouw

2. 1000 jaar later begonnen de mensen aan landbouw te doen. Zelf zaaien en oogsten. Leerden meer over planten en dieren.

Oorzaken landbouw

3. Landbouw noodzakelijk om in leven te blijven. 

Er was meer voedsel --> bevolkingsgroei --> meer voedsel nodig --> landbouw belangrijker.

Landbouw ontstond in het Midden-Oosten, daar groeiden wilde graansoorten en bonen die geschikt waren om te verbouwen.

Ook leefden er veel dieren die je kon temmen.

Grote gevolgen

• Vaste woonplaats
• Bevolkingsgroei door meer voedsel. Sommige mensen werden rijker dan anderen: verandering in economie.
• Sociale verschillen
• Cultuur verandering
  

Grote gevolgen

• besmettelijke veeziekten konden overslaan op mensen: veel  slachtoffers, omdat mensen dichter op elkaar leefden. 

Jagers worden boer

• Door de overgang van een nomadische levensstijl naar er een op een vaste plaats kregen boeren meer bezittingen zoals potten en gereedschap, bijvoorbeeld een maalsteen.
  

• Op tabletten van klei werd er geschreven over bijvoorbeeld gemaakte afspraken (3000 V.Chr.)

Voedsel verbouwen

Pre-agrarische samenleving --> landbouwrevolutie -->landbouwsamenleving (eerste steden)

Hunebedden

• Hunebedden werden gebruik als een graf. Er zijn overblijfselen zoals kleding, sieraden maar ook wapens en gereedschap gevonden bij de overledenen in deze hunebedden. Men werd dus begraven met eigendommen om deze  te kunnen gebruiken in het hiernamaals. 

https://www.youtube.com/watch?v=DxSek1dcDiw

Overzicht

Waar ontstond de eerste mens?

1. Europa
2. Amerika
3. Afrika
4. Azië

Welk begrip past bij de volgende omschrijving: De manier waarop mensen in hun levensonderhoud voorzien

1. Taakverdeling
2. Bestaansmiddel
3. Sociale verschillen
4. Cultuur

De tijd voordat het schrift werd uitgevonden noemen we...

1. Prehistorie
2. Historie

Op de afbeelding zie je...

1. Jagers en verzamelaars
2. De eerste boeren

Welk begrip past bij de volgende omschrijving: Verbouwen van gewassen zoals graan en groenten.

1. Veeteelt
2. Landbouw
3. Akkerbouw

De eerste fase van de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw is...

1. Landbouw is noodzakelijk
2. Voorzichtig beginnen met landbouw
3. Klimaatverandering

Waar ontstond landbouw voor het eerst?

1. Europa
2. Afrika
3. Het Midden-Oosten
4. Amerika

Landbouw ontstond meestal bij rivieren

1. Juist
2. Onjuist

Waar leefden de eerste boeren?
Kies de juiste letter

1. Midden-Oosten en Noord-Afrika
2. Midden-Oosten en Europa
3. Noord-Afrika en Europa
4. Europa en Azie

Wat is veeteelt?

1. Het verbouwen van gewassen op akkers
2. Het houden en fokken van dieren

Jagers

Boeren

Huiden

Veeteelt

Trokken rond

Hunebedden

Potten

Akkerbouw

Jagen en verzamelen

Hoe noem je akkerbouw en veeteelt samen?

1. Vee-akkerbouw
2. Boerenbouw
3. Grondbouw
4. Landbouw

Waarvoor werden hunebedden gebruikt?

1. Als opslag voor voedsel
2. Om in te werken
3. Om doden in te begraven
4. Om in te wonen

Aan de slag

Wat? De teksten lezen en de bijbehorende opdrachten uit par. 1.2 maken.

Hoe? Alleen

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Daarna bij je docent.

Tijd? Tot het einde van de les.

Klaar? Dan maak je de opdracht samenvatten. Je maakt de TestJezelf in Som. 

Huiswerk 

22 september 

Hoofdstuk 1: 2. De landbouw ontstaat

Opdracht 1 t/m 12