Les 4. Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid & Evolutie

Les 4. Evolutie

Leerdoelen

Na het hoofdstuk evolutie:

• Weet je wie de grondlegger is van de evolutietheorie.

• Begrijp je de evolutietheorie.

• Weet je wat natuurlijke selectie is.

• Weet je wat mutaties zijn.

• Begrijp je hoe nieuwe soorten kunnen ontstaan.

Hebben zowel eeneiige en twee-eiige tweelingen hetzelfde DNA?

1. nee, nee
2. ja, nee
3. nee, ja
4. ja, ja

Hebben eeneiige tweelingen hetzelfde fenotype als ze volwassen zijn?

1. ja
2. nee

Evolutie

als een eigenschap erfelijk is

variatie in een populatie

binnen populatie sommige organismen individuen net iets beter aangepast dan soortgenoten

deze organismen krijgen meer nakomelingen --> dus 

natuurwijzer.naturalis.nl

drive.google.com

De evolutietheorie berust op drie principes:

• Variatie

• Natuurlijke selectie

• Erfelijkheid

Variatie

variatie: geen twee individuen van een soort zijn precies hetzelfde.

Natuurlijke selectie

Survival of the Fittest:  de dieren die het best zijn aangepast aan hun leefomgeving zullen overleven en hun genen doorgeven aan hun nageslacht.

Erfelijkheid

Erfelijke eigenschappen kunnen worden

doorgegeven aan de nakomelingen

De evolutietheorie berust op drie principes:

• Variatie

• Natuurlijke selectie

• Erfelijkheid

Mutatie

is verandering van DNA na celdeling.

meestal gaat de cel dood/kapot, heel soms ontstaat hierdoor een ziekte, of een voordeel

Mutatie is geslachtscellen

Meestal gaat de cel dood, soms niet. Dan wordt deze mutatie doorgegeven aan het kind.

Kunstmatige selectie

Door natuurlijke selectie en/of isolatie kunnen populaties veranderen en kunnen nieuwe soorten ontstaan.

Zo zijn er in de loop van de lange geschiedenis vele

levensvormen (biodiversiteit) ontstaan.

Een groot aantal levensvormen is al weer uitgestorven, denk aan

de dinosauriërs. Dat we iets weten over het leven van deze

dieren komt omdat we fossiele restanten hebben gevonden van

de dinosaurus. Hierover leer je later meer.

Bepaalde eigenschappen of een combinatie van eigenschappen

kunnen tegenwoordig bewust worden geselecteerd bij het fokken

van dieren of veredeling van planten.

Je spreekt dan van kunstmatige selectie.

Zo zijn hondenrassen door kunstmatige selectie ontstaan.

In nieuwe technologische ontwikkelingen wordt zelfs DNA van

een organisme aangepast.

Een organisme dat met deze technologie aangepast is, wordt

een genetisch gemodificeerd organisme genoemd.

albino Gorilla

albino meisje

Opdrachten