Parlementaire democratie 3.5

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.5 De regering regeert

leerdoelen

Aan het einde van de les kan ik:

1. de twee fasen van de kabinetsformatie benoemen en elk in minimaal één zin uitleggen.
2. in eigen woorden in minimaal drie zinnen trias politica omschrijven.
3. in eigen woorden in minimaal één zin uitleggen wat de functie van een minister, staatssecretaris en minister zonder portefeuille is.
4. mijn mening geven omtrent de taken van de koning en deze onderbouwen.

Waar denk je aan bij politiek? 

Je kan meerdere antwoorden geven

Politiek

Wat weten we nog?

* Stromingen

* Partijen

* Stemmen

* Tweede Kamerverkiezingen

* Meerderheid 

Aan het eind volgt de quizzzzz

regering en kabinet

regering = koning en ministers

kabinet= ministers en staatssecretarissen

ministers en staatssecretarissen

• Een minister heeft een eigen beleidsterrein en (meestal) een eigen ministerie.
  
• Een staatssecretaris neemt een deel van het beleidsterrein van de minister op zich.
  
• Minister zonder portefeuille: minister die geen eigen ministerie heeft.
  

Welke ministeries ken je?
Voorbeeld: ministerie van Binnenlandse zaken
(In totaal zijn er momenteel 16 ministeries)

kabinetsformatie

Partijen die de regering willen gaan vormen moeten:

• het eens zijn over toekomstig beleid.
  
• de steun hebben van de meerderheid (min. 76 zetels) in de Tweede Kamer.

De kabinetsformatie bestaat uit twee fasen: 1. informatiefase

                                                                                             2. formatiefase

Vragen

1. Bedenk waarom de regering het eens moet zijn over toekomstig beleid.
2. Bedenk waarom de regering de steun moet hebben van de meerderheid en waarom deze begint bij 76 zetels.

De kabinetsformatie bestaat uit twee fasen: 

    1. informatiefase

2. formatiefase

1. informatiefase -> informeren

De Tweede Kamer kiest een informateur die onderzoekt welke partijen samen een meerderheid hebben en willen samenwerken en daarmee een coalitie vormen.

coalitie              Een samenwerkingsverband van twee of meer partijen.

oppositie        Partijen die niet in het kabinet zitten.

De coalitiepartijen stellen een regeerakkoord op met daarin de plannen voor de komende jaren.

 

2. de formatiefase -> formeren

• De formateur (meestal de toekomstige minister-president) zoekt naar geschikte ministers en staatssecretarissen.
  
• Het aantal zetels dat een regeringspartij in de Tweede Kamer heeft, bepaalt vaak het aantal kabinetsleden dat een partij mag leveren.

Wat doet de informateur? Leg uit.

Wat doet de formateur? Leg uit.

Taken van het kabinet

De minister-president (premier) leidt het kabinet. Taken van het kabinet zijn:

• Opstellen van wetsvoorstellen.
  
• Uitvoeren van aangenomen wetsvoorstellen.
  
• Leidinggeven aan hun ministerie.
  
• Het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting.
  

Het kabinet heeft onderstaande vier taken:

1. Opstellen van wetsvoorstellen.

2. Uitvoeren van aangenomen wetsvoorstellen.

3. Leidinggeven aan hun ministerie.

4. Het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting

Welke taak (1, 2, 3 of 4) hoort ook bij de Tweede Kamer?

A. Opstellen van wetsvoorstellen.
B. Uitvoeren van aangenomen wetsvoorstellen.
C. Leidinggeven aan hun ministerie.
D. Het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting
Welke taak (1, 2, 3 of 4) hoort ook bij de Tweede Kamer?

Weten we het nog...?

Wat is ook al weer de trias politica?

De koning als staatshoofd

constitutionele monarchie = Een staatsvorm waarin de taken en bevoegdheden van het staatshoofd zijn vastgelegd.

• Belangrijke taken van de koning(in):
  
• Handtekening plaatsen onder wetten.
  
• De troonrede voorlezen tijdens Prinsjesdag.
  
• Ministers en staatssecretarissen benoemen.
  
• Zich laten informeren over het beleid door de minister-president.
  

Kan de koning in de gevangenis gezet worden?
Leg uit.

'De huidige functie van de koning past niet bij een democratie.' 

kabinetscrisis

Een kabinetscrisis kan ontstaan als:

• kabinetsleden het structureel onderling niet eens zijn.
  
• de Tweede Kamer zijn steun opzegt.
  

                                     Vervroegde verkiezingen

Demissionair kabinet: oude kabinet blijft zitten maar heeft geen eigen missie meer.

Tijd voor de quiz...!

De coalitiepartijen stellen een regeerakkoord op. Wat staat daarin?

1. de akkoorden van het volkslied
2. de plannen voor de komende jaren.
3. de analyse van de voorgaande jaren
4. Daarin staat wie de oppositie wordt

Hoeveel leden heeft de Tweede Kamer

1. 50
2. 75
3. 100
4. 150

Alle partijen die niet in het kabinet zitten, vormen de ...?

1. coalitie
2. oppositie
3. ietsiepietsie
4. schaduwkabinet

Wat is GEEN taak van het kabinet

1. Opstellen van wetsvoorstellen.
2. Uitvoeren van aangenomen wetsvoorstellen.
3. Controleren van de regering
4. Het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting.

Wat waren de overheidsuitgaven in het schema van het ministerie van Financiën (op slide 13)?

1. 20,6 miljoen
2. 5,1 miljard
3. 336,6 miljard
4. 7,2 biljoen

Wie zoekt zoekt naar geschikte ministers en staatssecretarissen?

1. Formateur
2. Collaborateur
3. Informateur
4. Voorteur

Wie zitten er in een kabinet?

1. ministers en staatssecretarissen
2. de koning en koningin
3. de Eerste & Tweede Kamer
4. De oppositie en coalitie samen

Einde Quiz

Laten we nog even een stemming (poll) doen...

Het koningshuis moet afgeschaft worden. Nederland moet een gekozen president hebben.

Eens: weg met de koning!

Oneens: de koning moet blijven!