6.1 Alkanen en Alkenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6: Koolstofchemie

→ 6.1 Alkanen en alkenen ←

6.2 Karakteristieke groepen

6.3 Reacties

6.4 Esters

6.5 Evenwichten

6.1 Alkanen en alkenen

• Alkanen en alkenen
• Verzadigd en onverzadigd
• Vertakt en onvertakt
• Isomerie
• Systematische naamgeving

Verzadigde en onverzadigde koolwaterstofmoleculen

Verzadigde koolwaterstofmoleculen zitten vol met waterstof en er komen daardoor alleen maar enkele bindingen tussen c-atomen voor

Bij onverzadigde koolwaterstofmoleculen komen er een of meer dubbele bindingen tussen C-atomen voor.

1. verzadigd
2. onverzadigd

Vertakt en onvertakte koolwaterstofmoleculen

In een onvertakt koolwaterstofmolecuul is elk C-atoom met maximaal 2 andere C-atomen verbonden.

In een vertakt koolwaterstofmolecuul is er minstens één C-atoom dat met drie of vier andere C-atomen is verbonden

1. verzadigd/vertakt
2. verzadigd/onvertakt
3. onverzadigd/vertakt
4. onverzadigd/onvertakt

Is dit molecuul vertakt/onvertakt en verzadigd/onverzadigd?

1. Vertakt, verzadigd
2. Vertakt, onverzadigd
3. Onvertakt, verzadigd
4. Onvertakt, onverzadigd

Alkanen:

• Altijd verzadigd: geen dubbele binding
• Algemene formule: C_nH_2n+2
• bv: propaan C₃H₈

Alkenen:

• Altijd onverzadigd: een dubbele binding
• Algemene formule:    C_nH_2n
• bv: propeen

wat is de naam van deze stof?

isomeren

soms heeft een stof dezelfde structuur formule, maar tekenen we hem anders. C5H10, kent bijvoorbeeld 2 isomeren:

deze stoffen kunnen heel anders reageren

systematische naamgeving

Om stoffen van elkaar te kunnen onderscheiden geven we ze hun systematische naam. Hiervoor gebruiken we de regels van 

Interational union of pure and applied chemistry

Deze moeten bijvoorbeeld ook de namen van nieuwe elementen goedkeuren

naamgeving alkenen

Het is dus belangrijk om aan te geven wáár de dubbele binding in een alkeen zich bevindt.

Je geeft dus met een nummer aan op welke plek de binding zit

let op!

Je geeft de dubbele binding altijd een zo laag mogelijk nummer, je begint dus met tellen aan de kant van de binding.

Dit is dus: But-1-een

geef de systematische naam

uitwerking

hoofdketen: 

3 C-atomen = propeen

plek binding = 1

dus,

prop-1-een

C5H12 is een...

1. Alkeen
2. Alkaan

Teken de structuurformules van de structuurisomeren van C5H12

Hoeveel isomeren heeft C5H12?

1. 1
2. Niet genoeg info!
3. 2
4. 3

Wat zijn de systematische namen van deze verbindingen?

Een alkaan heeft GEEN dubbele bindingen

1. juist
2. onjuist

Een alkaan is verzadigd

1. Waar
2. Niet waar

Is dit een alkaan of alkeen?
C3H6

1. Alkaan
2. Alkeen

In een alkaan zitten 7 koolstof atomen.
Hoeveel waterstof atomen zitten er in dit alkaan?

1. 12
2. 14
3. 16
4. 18

Een alkaan bevat 30 H-atomen. Hoeveel C-atomen bevat dit alkaan?

1. 14
2. 60
3. 15
4. 120

wat is de algemene formule
voor een alkaan?

1. CnH2+2
2. CH2n+2
3. CnH2n+2
4. CnHn+2

Verzadigd

Onverzadigd

Vertakt

Onvertakt

Alkaan (C_nH_2n+2)

Geen alkaan

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 5-methylpentaan
2. 1-methylpentaan
3. hexaan
4. heptaan

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 4-methylpentaan
2. 2-methylpentaan
3. 2-propylpropaan
4. ik heb de stamnamen niet geleerd

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 3-methylbutaan
2. 2-ethylpropaan
3. 2-methylbutaan

Is dit een alkaan of alkeen?

1. Alkaan
2. Alkeen

Teken de structuur van
3,4-diethyl-2,5-dimethylhex-3-een

3,4-dipethylhex-3-een is niet de juiste systematische naam.
Wat is wel de juiste systematische naam van dit molecuul?

Volgende week

6.2 Karakteristieke groepen

-Huiswerk: Afmaken 6.1 opdr. 1, 2, 3, 5, 6, 8, 10, 15, 16