Hoofdstuk 5: de tijd van monniken en ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

     Hoofdstuk 5: De tijd van monniken en ridders

                        Wat gaan we vandaag doen?

Paragraaf 5.1: Leenheren en leenmannen.

Paragraaf 5.2: Europa wordt christelijk.

Paragraaf 5.3: Machtige heren, halfvrije boeren.

Paragraaf 5.4: De opkomst van de islam. 

Bij welke paragraaf hoort deze afbeelding?

1. Leenheren en leenmannen
2. Europa wordt christelijk
3. Machtige heren, halfvrije boeren
4. De opkomst van de islam

Bij welke paragraaf hoort deze afbeelding?

1. Leenheren en leenmannen
2. Europa wordt christelijk
3. Machtige heren, halfvrije boeren
4. De opkomst van de islam

Bij welke paragraaf hoort deze afbeelding?

1. Leenheren en leenmannen
2. Europa wordt christelijk
3. Machtige heren, halfvrije boeren
4. De opkomst van de islam

Bij welke paragraaf hoort deze afbeelding?

1. Leenheren en leenmannen
2. Europa wordt christelijk
3. Machtige heren, halfvrije boeren
4. De opkomst van de islam

                             5.1: Leenheren en leenmannen

- Leenstelsel / Feodale stelsel

- Frankische rijk: Karel de Grote 

- Leenmannen / vazallen: graven, hertogen, baronnen

- Problemen met het leenstelsel

                             5.1: Leenheren en leenmannen

- Het kon gunstig zijn een bisschop als leenman te benoemen. 

- Het leenstelsel / feodale stelsel is een politiek systeem, het hofstelsel is een economisch systeem met horigen. 

- De Vikingen plunderden. Ridders probeerden voor veiligheid te zorgen. 

Waarom kon het voor een leenheer gunstig zijn om een bisschop als leenman te benoemen?

Wat is het verschil tussen het leenstelsel / Feodale stelsel en het hofstelsel?

 

Vraag 3A

Karel reisde zelf rond door zijn rijk, wat wilde hij daarmee bereiken?

Vraag 3B

Leg uit hoe Karel het rijk bestuurde met het leenstelsel.

Vraag 3C

Hertogen en graven moesten naar Karel komen om hem trouw te zweren. Dat gebeurde altijd in aanwezigheid van andere edelen (adel). Bedenk waarom.

                      5.2: Europa wordt christelijk

- In de tijd van monniken en ridders wordt heel Europa christelijk gemaakt.

- Belangrijk hierbij zijn de missionarissen, zoals Willibrord en Bonifatius.

- Germaanse tradities bleven bestaan.

                                     5.2: Europa wordt christelijk

Geestelijken in de samenleving:

1. De paus

2. Aartsbisschoppen

3. Bisschoppen

4. Pastoors  

                                 5.2: Europa wordt christelijk

Geestelijken die afgescheiden van de samenleving leefden:

1. Monniken (mannen)

2. Nonnen (vrouwen)

Bidden, werken en teksten overschrijven.

Waarom zijn monniken belangrijk geweest voor onze huidige kennis over de klassieke oudheid?

Wat waren de missionarissen precies? Wat deden zij?

Waarom probeerden missionarissen altijd eerst de vorst te bekeren?

                              5.3: Machtige heren, halfvrije boeren

- Hofstelsel: horigen op de domeinen van heren. 

- Veiligheid en bescherming in ruil voor:

1. Een deel van de oogst (belasting)

2. Herendiensten

3. Gebondenheid aan de grond

Noem 3 plichten die horigen hadden in ruil voor veiligheid en bescherming.

                Waarom noemen we horigen 'halfvrij'? 

                                  3 sociale groepen

 

1. Geestelijken (zij die bidden)

2. Edelen (zij die vechten)

3. Boeren (zij die werken)

                                              3 sociale groepen

- De geestelijkheid en adel vormden elk een aparte stand.

- Stand: een groep met een vaste sociale positie.

 

- De geestelijkheid en adel hadden ook bepaalde privileges (speciale rechten).

Ze hoefden bijvoorbeeld geen belasting te betalen. 

Wat zijn de 3 sociale groepen?

Wat is een stand?

Wat is een privilege?

                                5.4: De opkomst van de islam 

- Monotheïstische godsdienst gebaseerd op de Koran. 

-De koran bevat de uitspraken die Allah (God) via engel Gabriel aan de profeet Mohammed zou hebben verteld. 

- De islam erkent Mozes en Jezus als profeten, maar stelt dat ook Mohammed de profeet van God was. 

                                 5.4: De opkomst van de islam

- Bewoners van Mekka werkten Mohammed tegen: zij hadden een polytheïstische godsdienst. 

- 622: Mohammed verhuist naar Medina, en wordt de politiek en geestelijk leider van een islamitische staat.

- 630: Mekka wordt islamitisch, en door Mohammed uitgeroepen tot de heiligste plek op aarde voor moslims. 

                                 5.4: De opkomst van de islam

- Kaliefen: opvolgers van de profeet Mohammed. 

- Kalifaat: islamitisch rijk.

- Jihad: heilige strijd.

- Redelijke tolerantie tegenover joden en christenen, maar wel extra belasting. 

Waarom hadden moslims er helemaal geen baat bij als alle joden en christenen islamitisch werden?

Vraag 2A. Gebruik bron 16 en afbeelding 25. 

Beschrijf een voorbeeld van religieuze verandering en een van religieuze continuïteit in Mekka in 630. 

Wat zijn kaliefen?

Waarom waren moslims meestal tolerant voor joden en christenen?

Wat is een kalifaat?