Bijles 1: theorie 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Bijles 

1. Betekenis, hoofdgedachte en hoofdvraag, indeling in stukken.

Woordkennis

• Om teksten te kunnen begrijpen moet je veel woorden kennen: passage, nuances, karakterisering etc.
• Bepaalde begrippen: homoniem, synoniem etc. 
• Uitdrukkingen: de vuile was buiten hangen etc.
• Woorden analyseren: normaliseren (normaal maken) etc.
• Verwijswoorden: waarnaar verwijzen ze.
• Beeldspraak: de hele zaal klapte voor hem etc.

Hoe uitbreiden?

Hoe uitbreiden?

• Veel lezen
• Woorden opzoeken
• Verschillende teksten
• Op niveau lezen
• Examenwoordenlijst oefenen (Quizlet)
• Flitskaartjes

Vragen

Schrijvers stellen zelf vaak vragen: helpen belangrijkste vinden

Vaste vragen: onderwerp, probleem/oplossing, achtergrond, oorzaak, gevolg, oplossingen, vergelijken, definiëren... etc.

5W+H-vragen worden door goede lezers altijd gesteld: wie, wat (is er tegen te doen/is het gevolg), waar (door), wanneer, waarom,  hoe?

Tekstonderwerp

• waar heeft de schrijver het over?
• in verschillende delen kunnen verdelen
• altijd een paar woorden, nooit een zin.

Hoofdgedachte

• Van een alinea, paar alinea's (kern)
• Van de hele tekst
• De belangrijkste mededeling die de schrijver doet over het onderwerp
• In een volledige zin
• Hoofd- en bijzaken scheiden (geen voorbeelden etc.)

Meerkeuzevragen

• Totaal fout, niet bij de tekst horen
• Op zich wel waar maar niet het antwoord op de vraag
•  Niet over de hoofdzaken, maar teveel op de details, voorbeelden, bijzaken, uitzonderingen of onbelangrijke alinea's.

Citeren/andere woorden

• Alleen als het letterlijk gevraagd wordt
• Regelnummers erbij zetten
• Eerste twee en laatste twee woorden mag:

ik doe ... nu voor (regel 1-2)

• Eigen woorden: nooit citeren, maar klein beetje veranderen; blijf dicht bij de tekst

Nauwkeurigheid

• Check of je alles gemaakt hebt en in volledige zinnen waar nodig.
• Drie voorwaarden: geef er drie en niet twee of vier
• Spelling en formulering checken.

• Het gaat om de tekst, die is je uitgangspunt, de vragen loodsen je erdoorheen. 

P1 Betekenis

1. synoniem/omschrijving

2. waarde/belang

3. gevolgen

4. doel

5. teken

1.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

2.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

3.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

4.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

5.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

6.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

7.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

8.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

9.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

10.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

11.
synoniem/beschrijving, waarde/belang, gevolgen, doel, teken?

2.Hoofdgedachte en hoofdvraag

Eerste, tweede en laatste zin --> let op opbouw en structuur

We nemen samen de voorbeelden even door.

3. Verdeling tekst in stukken

Nut hoofdgedachte: 

• tekst indelen
• overzicht van de inhoud

--> beter analyseren

Lezen in drie rondes

1. titel, inleiding, slot, bron: voorspelling
2. eerste zinnen/tekst bekijken, deelonderwerpen strepen
3. analyserend lezen: gidsende zinnen: aankondigend, samenvattend, scharnierend (beide)

• Het kan nuttig zijn eerst de vragen door te nemen 

Opdracht

Neem de rest van de theorie 1 voor jezelf door: 

1. Noteer wat je hebt geleerd

2. Noteer welke vragen je nog hebt