Lezen blok 1 en blok 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

LEZEN BLOK 1 en BLOK 2

Voorbereiden voor de toetsweek

Regels

1)  Ik heb mijn spullen in orde voor de les.
2)  Ik reageer niet op anderen.
3) Ik steek mijn vinger op en wacht op mijn beurt.
4) Ik luister naar de docent en praat niet door de les heen.
5) Ik ga niet in discussie met de docent.

Wat gaan we doen?

1. Uitleg theorie klassikaal(10 min)
2. Samen een opdracht maken (10 min)
3. Dictee (10 min)
4. Afsluiting klassikaal (5 min)

Tekstsoorten en tekstdoelen

Tekstsoort	Tekstdoel
informerende tekst	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
amuserende tekst	amuseren: de lezer vermaken of plezier geven
aansporende tekst	overhalen: de lezer overhalen iets te doen
uitleggende tekst	uitleg geven: de lezer iets uitleggen/leren
overtuigende tekst	overtuigen: een mening geven en uitleggen waarom die mening waar is

Voorbeelden van tekstvormen

Tekstsoort	Tekstvormen
informerende tekst	verslag, zakelijke brief, notulen, werkstuk, informatieve tekst in krant of tijdschrift
amuserende tekst	gedicht, verhaal, songtekst, jongerenroman
aansporende tekst	reclametekst, advertentie, recensie, folder, klachtenbrief, sollicitatiebrief
uitleggende tekst	schoolboek, handleiding, instructie, brochure, recept, zakelijke brief
overtuigende tekst	ingezonden brief, recensie, commentaar in krant of tijdschrift, column of weblog

Leesmanieren: verkennend-grondig-zoekend

Verkennend lezen is de tekst 'verkennen'

Grondig lezen is de tekst 'begrijpen'

Zoekend lezen is alleen 'het antwoord op je vraag vinden'

Verkennend lezen

• Voor je een tekst leest, scan je de tekst. Je leest meestal de eerste en de laatste zinnen. Zo kun je voorspellen waar de tekst over gaat.
  

• Lees de titel, tussenkopjes en opvallend gedrukte woorden.
  
• Bekijk de afbeeldingen of foto's.
  
• Lees de eerste zin (inleiding) en de laatste.
  
•  Bekijk de bron meestal onderaan de tekst

Zoekend lezen en grondig lezen

• Zoekend lezen:
• Je zoekt in een tekst het antwoord op een vraag. 
• Je leest dan niet de hele tekst, maar kijkt de tekst snel door. 
• Je let op de tussenkopjes   

• Grondig lezen: 
• Als je een tekst helemaal wil begrijpen dan ga je deze grondig lezen.
• Je leest de tekst helemaal goed door, omdat je meer wil weten over het onderwerp.
• Moeilijke zinnen lees je extra aandachtig.

Inleiding, middenstuk, slot

Inleiding

 - Meestal één alinea

  - De schrijver vertelt waar de tekst over gaat.

Middenstuk (kern)

  - Meestal meerdere alinea's. De alinea vertelt over het deelontwerp

  - De schrijver vertelt meer over het onderwerp

Slot (Conclusie of afsluiting) 

  - Meestal één alinea

   - De schrijver maakt een duidelijke einde aan de tekst (het onderwerp)

Onderwerp- deelonderwerp - alinea - tussenkopjes

Een onderwerp bestaat uit deelonderwerpen. 

Een stukje tekst over een van die deelonderwerpen noem je een alinea. Een alinea begint altijd op een nieuwe regel. 

Tussenkopjes staan boven een alinea of een groepje alinea's. 

We lezen samen een tekst

Wat is het onderwerp van deze tekst?

Wat is het deelonderwerp van de derde alinea?

Hoe is het probleem opgelost?

Een voorbeeld zoeken

Sinterklaas wordt vooral in Nederland en België gevierd, maar ook Nederlanders in het buitenland worden niet vergeten in december. Sinterklaas bracht bijvoorbeeld een tijdje terug Nederlanders in het buitenland (in Melbourne en Stockholm) een bezoek. 

In België wordt het Sinterklaasfeest niet op 5, maar op 6 december gevierd. Het feest is daar religieuzer. Ze maken bijvoorbeeld geen gedichten en surprises, en kinderen krijgen alleen kleine cadeautjes.

Hoeveel voorbeelden zie jij in de tekst? 

Een voorbeeld zoeken

Sinterklaas wordt vooral in Nederland en België gevierd, maar ook Nederlanders in het buitenland worden niet vergeten in december. Sinterklaas bracht bijvoorbeeld een tijdje terug Nederlanders in het buitenland (in Melbourne en Stockholm) een bezoek. 

In België wordt het Sinterklaasfeest niet op 5, maar op 6 december gevierd. Het feest is daar serieuzer. Ze maken bijvoorbeeld geen gedichten en surprises, en kinderen krijgen alleen kleine cadeautjes.

Een voorbeeld zoeken

1) Voorbeelden staan soms tussen haakjes, komma's of streepjes

2) Let op de woorden zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van

En nu een dictee!

1 Zoals altijd haal je ook morgen de trein op tijd.

2 Draagt je vader de tas op zijn rug?

3 Volgende week word ik om 15.00 uur opgehaald van het station.

4 Marina gelooft niet meer in Sinterklaas.

5 Ik heb een abonnement op Netflix genomen.

6 Dat heeft hij opzettelijk gedaan.

7 Welke herinnering heb jij aan de herfstvakantie?

8 ’s Ochtends sta ik graag heel vroeg op.

9 Heb jij deze lucht al eens eerder geroken?

10 De dief beroofde gisteravond de vrouw van haar tas.

11 Een ander woord voor rotzak, is klerelijer.

12 Het is onduidelijk hoe het geld is verdiend.

13 Een ander woord voor nauwkeurigheid is precies.

14 Het wondje op je knie genas heel snel.

Aan de slag

Maken: BLOK 2 LEZEN 

BASIS: opdracht 2.13 - 2.14

KADER: opdracht 2.13 - 2.14 - 2.15

Verder met de online-opdrachten

Wat: BLOK 2 LEZEN 

BASIS: opdracht 2.13 - 2.14

KADER: opdracht 2.13 - 2.14 - 2.15

Hoe: zelfstandig in stilte

Hoelang: 10 minuten

Belangrijk:

als je een vraag hebt, steek je vinger op!

Aansporende teksten

Het doel van een aansporende tekst is de lezer ertoe overhalen iets te doen. Dat kunnen verschillende dingen zijn, bijvoorbeeld een product kopen, lid worden van een club, een festival bezoeken, naar een museum gaan of geld geven voor een goed doel.

Aansporende teksten

Aansporende teksten hebben een of meer van deze kenmerken:

-weinig tekst

-speciale woorden om de lezer mee over te halen

-overdrijving

-woordgrappen, humor, rijm, nieuwe woorden

-grote of opvallend gedrukte woorden

-opvallende afbeeldingen

-tekst en afbeeldingen vullen de hele pagina

Wat heb je vandaag geleerd?

Zet je tafel recht en schuif je stoel aan. Tot morgen!

GRONDIG LEZEN: Leesplan gebruiken

• Je verkent eerst de tekst en de inhoud, pas dan ga je de tekst écht lezen. 
• Tijdens het lezen let je goed op of je alles begrijpt wat je leest. 
• Na het lezen verwerk je de tekst.
  

Begrijpen

  Tijdens het lezen: de tekst begrijpen

1. Lees de tekst aandachtig helemaal door.
2. Los op was je niet begrijpt:
   - Moeilijk woord? (Stappenplan Moeilijke woorden) 
   - Moeilijke zin?      (Lees de zin opnieuw)

Verwerken

Na het lezen:  de tekst verwerken
 

1. Bedenk voor jezelf wat er in de tekst stond en wat je ervan vindt.
2. Heb je nieuwe informatie gelezen of niets nieuws gehoord?