1.6 Bestuiving, bevruchting en verspreiding

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Bestuiving, Bevruchting en Verspreiding

Wat is Bestuiving:

•  Het overbrengen van stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper.
• Het is alleen bestuiving als het 

      stuifmeel op de stempel van 
      een  stamper terecht komt van 

     dezelfde soort plant.

Bestuiving

• Zelfbestuiving: bestuiving van dezelfde bloem, of een andere bloem op dezelfde plant
• Kruisbestuiving: bestuiving van een bloem op een andere plant (zelfde soort) 

Stuifmeelkorrels komen op de stempel 

Insectenbloem

Windbloem

Bevruchting

• Stuifmeelkorrel op stamper vormt stuifmeelbuis
• Eicel in zaadbeginsel
• stuifmeelbuis groeit door de stijl
• Kern van stuifmeelkorrel versmelt zich met de kern van de eicel: dat is de bevruchting

Na bevruchting

Zaad- en vruchtbeginsel groeien

Kroonbladeren + meeldraden vallen af

Vruchtbeginsel wordt langer

Bloemkelk en stijl verschrompelen.

Boon rijp? zaadhuid wordt donkerder

Vrucht breekt open en zaden komen vrij.

Sommige vruchten bevatten vruchtvlees: het zachte, soms eetbare gedeelte van de vrucht. Vruchtvlees kan ontstaan uit het vruchtbeginsel of uit de bloembodem. In afbeelding 3 zie je de ontwikkeling van bloem tot vrucht bij een appel.

Appels, kersen, tomaten en peulen zijn vruchten. Bonen, erwten en de pitten in appels, kersen en tomaten zijn zaden. In sommige vruchten zit maar één zaad, in andere vruchten zitten meerdere zaden. Een meloen kan meer dan honderd zaden bevatten. Voor elk van deze zaden is de kern van de eicel in een zaadbeginsel versmolten met de kern van een stuifmeelkorrel.

Door de plant zelf:

Verspreiding van vruchten en zaden

Door wind

Door dieren

Door poep

Maak nu opdracht 1 t/m 17

Werk eerst in stilte (rood)

Overleg daarna (fluisterend) met je buurman/vrouw (groen)

Wat moet je weten?

• Meeldraden: helmdraad, helmknop: helmhokje, stuifmeelkorrels (mannelijk) . Stamper: stempel, stijl, vruchtbeginsel: zaadbeginsels: kern, eicel (vrouwelijk)
• Bestuiving: overbrengen stuifmeel van meeldraad op stempel van stamper . Zelfbestuiving: dezelfde bloem of andere bloem op dezelfde plant bestuiven. Kruisbestuiving: bloem van een andere plant bestuiven (insectenbloemen, windbloemen)
  
• Bevruchting: stuifmeelkorrel op stempel vormt stuifmeelbuis, kern stuifmeelkorrel versmelt met kern eicel in vruchtbeginsel. Eén stuifmeelkorrel kan één eicel bevruchten. (Geslachtelijke voortplanting) , voor elke bevruchtte eicel ontstaat een zaadje, bloembodem kan vruchtvlees worden
  
• Verspreiding vruchten en zaden: door plant zelf, door de wind, door dieren

wind

dieren

plant zelf

Hoeveel eicellen zijn bevrucht als er honderd zaden ontstaan?

1. 50
2. 1
3. 200
4. 100

Hoeveel stuifmeelbuizen zijn minstens gegroeid door deze stijl als er honderd zaden ontstaan?

1. 200
2. 100
3. 1
4. 50

Een passievrucht is ontstaan uit een passiebloem.
In deze passievrucht zitten honderd zaden.
Hoeveel stuifmeelkorrels zijn nodig geweest om honderd zaden te laten ontstaan?

1. 1
2. 50
3. 100
4. 200

Groeien uit tot een vrucht

Groeien uit tot een zaad

Vallen af

Verschrompelen

Kroonbladeren

Meeldraden

Bloemkelk

Vruchtbeginsel

Zaadbeginsel met bevruchte eicel

Wat gebeurd er na bevruchting met de bloemkelk?

1. Groeit uit tot vrucht
2. Groeit uit tot bloem
3. Verschrompelt
4. blijft gewoon een bloemkelk

Kijk goed!
Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
Heeft hier bevruchting plaatsgevonden?

1. wel bestuiving, geen bevruchting
2. zowel bestuiving als bevruchting
3. geen bestuiving, wel bevruchting
4. geen bestuiving, geen bevruchting

Hoeveel zaadbeginsels zie je hier?

1. 1
2. 2
3. 5
4. 10

In welk onderdeel van een bloem vindt bevruchting plaats?

1. Helmknop
2. Stempel
3. Stijl
4. Vruchtbeginsel

Wat is de juiste volgorde?

Eerst moet de stuimeelkorrel op de stempel komen.

Daarna groeit deze naar beneden.

Als hij bij het zaadbeginsel is aangekomen kan hij de eicel bevruchten

1. groei stuifmeelbuis, bestuiving, bevruchting, zaadvorming
2. zaadvorming, groei stuifmeelbuis, bestuiving, bevruchting
3. zaadvorming, groei stuifmeelbuis, bevruchting, bestuiving
4. bestuiving, groei stuifmeelbuis, bevruchting, zaadvorming

windbloem

Insektenbloem

Insectenbloem

Windbloem

Gekleurde kroonbladen

Nectar

Veel stuifmeelkorrels

Gladde stuifmeelkorrels

Groene kleine flut bloemetjes

Kleverige stuifmeelkorrels

Geurend

Stamper hangt buiten de kroonbladen 

Meeldraad hangt buiten de kroonbladen