Open dag - straattaal/dialect

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands op het OLZ!

Aan het einde van deze les kun je uitleggen:

 

- Uit welke talen het Nederlands bestaat;

- Wat een dialect is;

- Welke soorten dialecten er zijn;

- Wat straattaal is;

- Wanneer straattaal is ontstaan.

Nederlands

Wat weet je van dialecten en welke dialecten ken je?

Dialect

- Streektaal 

- Wordt mondeling overgedragen

- Niet schriftelijk, geen officiële spelling

- Historische ontwikkeling

Bijvoorbeeld: Zeeuws, Brabants, Limburgs, Utrechts, Gronings, Nedersaksisch (oosten van het land)

Voorbeelden

Zeeuws: zuinig - zuunug, uitzoeken - uutzoeke, tijdje - stuitje

Brabants: mooi - skon, graag - gère, jij - gij, nieuw - neì

Limburgs: ver - wied, bijna - bekans, nu - noe

Utrechts: station - sjesjon, aardbei - aorebei, bakker - bakkert

Gronings: afstandsbediening - knoalflipper, advocaat - geliekproater, airbag - plofpuut

Nedersaksisch: jij - doe, alleen - allennig, bangerik - drietbuul

En hoe zit het met het Fries?

Is het Fries een dialect?

Of een taal?

Het Fries is een taal

- Het Fries heeft eigen grammatica.

- Het Fries wordt erkend door de overheid.

- Op de basisschool is het Fries een verplicht vak.

- Er is bij de Friezen sprake van taalwil (willen het graag zelf spreken)

Eens kijken of jullie goed hebben opgelet...

Wat is een dialect?

1. Een taal die alleen op school gesproken wordt.
2. Een taal die jongeren op straat spreken.
3. Een taal die in een deel van Nederland wordt gesproken.
4. Een taal die alleen door de koninklijke familie wordt gesproken.

Wat zijn eigenschappen van een dialect?

1. Het wordt op school geleerd.
2. De spelling en grammatica zijn niet vastgelegd.
3. Het wordt mondeling overgedragen.
4. Het heeft een historische ontwikkeling doorgemaakt.

Zeeuws dialect. Wat betekent:
'Zuunug' ?

1. vroeg
2. zuinig
3. suiker
4. zondvloed

Nu gaan we het hebben over... straattaal

Straattaal

Wat weet je van straattaal?

Gebruik je zelf straattaal?

Wat vind je van straattaal?

Waar kom je straattaal tegen?

Wat is straattaal?

- Vorm van jongerentaal

- Mengtaal die jongeren uit verschillende culturele en sociale  achtergronden dagelijks spreken op school/straat. 

- Ontstaan eind 20e eeuw

- Arabisch, Marokkaans, Turks, Surinaams, Antilliaans, Engels

Waarom gebruiken we straattaal?

- Uiting creativiteit

- Je groepsidentiteit benadrukken.

- Je kunt je onderscheiden van de massa; een bepaald imago creëeren.

- In codetaal praten die voor anderen niet te begrijpen is.

Straattaal kom je tegen in...

De televisiewereld

- Reclame en tv-programma's

Muziek

- Rap

- Hip-hop

En op straat natuurlijk...

Hebben jullie weer goed opgelet...?

Wanneer is straattaal ontstaan?

1. Eind 20e eeuw.
2. Eind 19e eeuw.
3. Begin van het jaar 2000.
4. Begin 20e eeuw.

Welke taal vormt geen basis voor straattaal?

1. Turks
2. Engels
3. Spaans
4. Surinaams

Gebruik je zelf wel eens straattaal?

1. Ja, heel vaak
2. Ja, soms
3. Nee, helemaal niet

Welke straattaal 

woorden ken je?

Geef ook de betekenis

Je weet nu...

- Uit welke talen het Nederlands bestaat;

- Wat een dialect is;

- Welke soorten dialecten er zijn;

- Wat straattaal is;

- Wanneer straattaal is ontstaan.

Bedankt voor jullie aandacht en

hopelijk tot volgend schooljaar!

Thalla

Ik ga loesoe!