1.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Leerdoelen

• hoe je met het Basisboek werkt
  
• wat de hoogteligging en het landschap met elkaar te maken hebben
  
• wat de hoogteligging en de temperatuur met elkaar te maken hebben
  
• wat het verschil is tussen de absolute afstand en de relatieve afstand
  
• hoe de relatieve afstand te maken heeft met de grootte van Iran en het Iraanse landschap

Bron: hoogte en landschap

Hoogteligging = de ligging van een gebied in meters boven of onder zeeniveau
Hoogste berg van Iran:  de Damavand (5.671 m)

Verschillende landschappen in de bergen:

Regel: Hoe hoger je komt, hoe minder begroeiing

B51: Hoogtegordels

Eén landschapszone op een berg heet een hoogtegordel. Dit bepalen we aan de hand van begroeiing. 

De verschillen ontstaan door verschil in temperatuur. (hoe hoger, hoe kouder)

B51: Hoogtegordels

De verschillende hoogtegordels:

1. Loofboomgordel: ligt onder aan de berg (0-1000m)

2. Naaldboomgordel: ligt boven de loofboomgordel. Dit is de boomgrens: hierboven groeien geen bomen. (1000-2000m)

3. Alpenweiden: boven de boomgrens. Alleen nog grassen, kruiden & lage struikjes. (2000-2500m)

4. Rotsgordel: bijna geen planten meer. Koud en rotsen. (2500-3500m)

5. Eeuwige sneeuw: geen planten, altijd sneeuw (boven 3500m)
(Klik op de afbeelding om hem te vergroten)

Bron: Hoogte en temperatuur

Op de hoogste toppen van het Elbursgebergte ligt altijd sneeuw (= eeuwige sneeuw), doordat het daar kouder is dan aan de voet van de berg

Regel: hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt.

B52 Hoogteligging en temperatuur

• Je zou denken: hoe hoger op een bergtop hoe dichter bij de zon, dus is het daar warmer dan beneden. Maar dat is niet zo.

• Zonnestralen geven hun warmte pas af als ze op het  aardoppervlak vallen. Aardoppervlak gaat warmte uitstralen en verwarmt de lucht van onderuit.

Regel: hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt

Regel: per 1000 m hoger = 6 ⁰C kouder

B110 Reliëf

     Hoogteverschillen in het landschap = reliëf

Er zijn vier verschillende reliëfvormen:

• hooggebergte: de meeste toppen zijn hoger dan 1.500 m.
  
• middelgebergte: de meeste toppen zijn tussen de 500 en 1.500 m hoog.
  
• heuvelland: de meeste toppen zijn tussen  de 200 en 500 m.
  
• laagland: het is vrijwel overal lager dan  200 meter.
  

Opdrachten maken

Hoe? Zelfstandig in stilte

Wat? Opdrachten 1.4: 1 t/m 5 = huiswerk

Klaar? Leren 
- Begrippenkaartjes, samenvatting, mindmap, etc.

Een hoogtegordel en hoogteligging is hetzelfde

1. Juist
2. Onjuist

Klopt deze regel?
Hoe hoger je komt, hoe minder begroeiing

1. Juist
2. Onjuist

Per 1000 meter wordt het ... graden kouder

1. 1
2. 4
3. 6
4. 8

Hooggebergte

Middelgebergte

Heuvelland

Laagland

Tussen 500-1500 m

Hoger dan 1500m

Tussen de 200-500 m

Onder de 200 m

Bron: Verschillende soorten afstanden

Absolute afstand = de afstand die je meet lang een rechte lijn (hemelsbreed)

Relatieve afstand = de afstand die je meet in reistijd

Bron: afstanden vanuit Teheran

In Iran zijn de afstanden tussen steden veel groter dan in Nederland

Mensen reizen in plaats van met de auto met een binnenlandse vlucht.

Van Teheran naar Zahedan - 1500 km

Van Amsterdam naar Madrid - 1700 km

Opdrachten maken

Hoe? Zelfstandig in stilte

Wat? Opdrachten 1.4: 6 + 7 + herhaling = huiswerk

Klaar? Leren 
- Begrippenkaartjes, samenvatting, mindmap, etc.