Basisstof 4: Geslachtschromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 3

Basisstof 4: Geslachtschromosomen

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Herhaling
• Uitleg basisstof 4: Geslachtschromosomen
• Aan het werk!

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven op welke wijze geslachtschromosomen het geslacht van een baby bepalen;
• Een kruisingsschema maken voor x-chromosomale overerving, en hieruit of uit stambomen de frequentie van genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden.

Belangrijkste begrippen

Fenotype: Alle uiterlijke kenmerken van een organisme. Komt tot stand door combinatie van genotype en milieufactoren.

Genotype: Alle erfelijke eigenschappen van een organisme. Komt tot stand op het moment van bevruchting.

Dominant: Wordt aangegeven met een hoofdletter. Komt ook tot uiting in het fenotype bij één letter.

Recessief: Wordt aangegeven met kleine letter. Alleen bij homozygoot komt dit tot uiting in het fenotype.

Geslachtschromosomen

• De geslachtschromosomen van de mens bepalen het geslacht van het individu.
• Vrouwen hebben XX-chromosomen
• Mannen hebben XY-chromosomen 

X-chromosomale overerving

• In geslachtschromosomen liggen ook genen.
• Op de X-chromosomen liggen andere genen dan op de Y-chromosomen.
• Genen die alleen op het X-chromosoom voorkomen noem je X-chromosomaal.
• Hierdoor werkt X-chromosomale overerving anders dan autosomale overerving.

X-chromosomale overerving

• Omdat vrouwen 2 X-chromosomen hebben, kunnen vrouwen heterozygoot zijn voor een X-chromosomale eigenschap. 
• Mannen hebben de eigenschap óf wel, óf niet.

Aan het werk!

Wat: Basisstof 4 van thema 3

Hoe: Fluisteren met je buur

Tijd: 15 minuten

Hulp: Kijk nog eens in je boek/binas en overleg met je buur. Steek anders je vinger op!

Klaar: Nakijken + verbeteren

Uitkomst: Basisstof 4 is af