Thema 3 Genetica les 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Basisstof 2 Genenparen

Herhaling belangrijke begrippen

• Gen (erffactor): een rij van enkele honderden tot duizenden baseparen in het DNA coderend voor een eiwit.
  
• Allel: een of meerdere vormen van een gen.
  
• Locus:  plaats van gen op chromosoom
• Fenotype: alle uiterlijke kenmerken van een individu. Bepaald door genotype + milieu
  
• Genotype: alle erfelijke eigenschappen van een individu

Genenparen

• Dominant: slechts 1 van de 2 allelen hoeft aanwezig te zijn om in het fenotype tot uiting te komen ->  geschreven met een hoofdletter (A)

• Recessief: beide allelen moeten aanwezig zijn om in het fenotype tot uiting te komen ->  geschreven met een kleine letter (a)

• Homozygoot dominant         genotype: AA       fenotype: bruin haar
• Homozygoot recessief          genotype: aa        fenotype: blond haar
• Heterozygoot                             genotype: Aa       fenotype:  bruin haar

Onvolledig dominant

• Oogkleur
• Het recessieve allel komt een beetje tot uiting in het fenotype
• Allel voor bruine ogen is onvolledig dominant

Codominant

• Beide allelen komen volledig tot uiting
• Allelen aangegeven als superscript van een gekozen letter

Intermediair

• Geen van beide allelen is recessief, komen beide tot uiting
• Allelen aangegeven als superscript van een gekozen letter

Recombinatie

Herverdelen erfelijke eigenschappen

Tijdens meiose 1 (chromosomenparen uit elkaar)

3 chromosomenparen = 2³ = 8 combinaties in geslachtscellen

Allel voor losse oorlel is dominant over allel voor vaste oorlel
Het genotype van Anne is Bb
Heeft zij losse of vaste oorlellen?

1. los
2. vast

Geef het genotype van een persoon met vaste oorlellen weer

recombinatie ontstaat door

1. mutatie
2. meiose
3. selectie
4. bevruchting

Codominant of Intermediair?

Monohybride kruising

• Overerving van één eigenschap
  
• Letter P: Ouders
  
• Letter F1: nakomelingen
  
• Letter F2: tweede generatie
  

Monohybride kruising

Bij runderen is gen voor zwarte haarkleur (A) dominant over gen voor rode haarkleur (a).

Een zwartharige koe die homozygoot is voor de haarkleur, wordt gekruist met een roodharige stier.

Genotype van F₁ is Aa

 Kruisingsschema

Aa

A

a

a

A

Aa

Aa

Aa

Monohybride kruising

Genotype van F₁ is Aa

F₁ wordt onderling gekruist

Wat zijn de genotypen van F₂?

 Kruisingsschema

AA

a

A

a

A

Aa

Aa

aa

Huiswerk

Lees basisstof 2

Maak opdracht 11 t/m 16

Lees basisstof 3