H1 par. 1.5 Een langdurige strijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Memo H/V 2

H1. De tijd van ontdekkers en hervormers

par. 1.5 Een langdurige strijd

Nederlandse Opstand

Leerdoelen

Hoofdvraag: Hoe verliepen de eerste jaren van de Opstand?

• Je kunt uitleggen wat voor maatregelen de Hertog van Alva nam.
• Je kunt beschrijven wie Willem van Oranje was.
• Je kunt uitleggen waarom de Opstand een grimmige strijd was.
• Je kunt uitleggen hoe de Nederlanden uit elkaar vielen bij de Unie van Utrecht.
  
• Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

De Opstand begint

• Hertog van Alva richtte meteen een rechtbank in om de protestanten te straffen.
• Ook hief hij extra belastingen.
• Hij pakte de Nederlandse adel aan die niet streng genoeg had opgetreden.
  

De Opstand begint

• Veel protestanden vluchtten naar het buitenland.
• Ook Willem van Oranje vluchtte naar zijn landgoed in Duitsland.
• Hij was een voorstander van godsdienstvrijheid en tegen het centrale bestuur van Filips II.
• De hertog van Alva pikte vervolgens het hele Nederlandse bezit van Willem van Oranje in.
  

De opstand begint

• Willem van Oranje kreeg ook ontslag als stadhouder van de Spaanse koning.
• Vanuit het buitenland begon hij met het voorbereiden van een aanval op de Nederlanden.
  

De opstand begint

Hij kreeg hulp van watergeuzen: vluchtelingen die als een soort van piraten de wateren rond Nederland onveilig maakten.

De Opstand begint

• In 1568 viel het leger van Willem van Oranje vanuit het oosten van de Nederlanden aan.
• Begin Nederlandse Opstand.
• Werden verslagen door het Spaanse leger.
• In 1572 eerste overwinning:
• Watergeuzen veroverden Den Briel.
  

De Opstand begint

• Meer plaatsen in Holland en Zeeland sloten zich bij de Opstand aan.
• Ook buiten Holland en Zeeland kwamen nu steden in opstand.
  

Grimmige strijd

• Spanjaarden sloegen hard terug en heroverden in 1572 enkele steden. Ze plunderden en moorden.
• Uit angst voor wraak gaven veel steden zich zonder strijd over, maar toch werden zij hard gestraft.
• Overgebleven steden gaven zich niet zo maar meer over.
• Opstandelingen behaalden ook overwinningen.
  

Grimmige strijd

• Stedelingen staken de dijken rondom de stad door, zodat het land rondom de stad onder water kwam te staan.
• Spaanse leger was een huurleger. Kregen zij geen geld, dan vochten ze niet.
• Plunderingen zorgden voor veel boosheid onder de burgers.
  

De Nederlanden raken verdeeld

• Ook de opstandelingen gebruikten huurlegers.
• Om die te kunnen betalen moest er samengewerkt worden.
• Ook moest er belasting worden geind. 
• De noordelijke gewesten sloten in 1579 een gezamenlijk verbond tegen de Spaanse koning: Unie van Utrecht. 
  

Unie van Utrecht (1579)

Gewesten Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel werkten samen tegen de Spaanse koning.

De Nederlanden raken verdeeld

De zuidelijke gewesten bleven trouw aan de Spaanse koning.
In 1588 leek de toestand voor de opstandelingen uitzichtloos:
1. In 1584 was Willem van Oranje vermoord.
2. Antwerpen werd in 1585 heroverd door de Spanjaarden.
3. Er waren nog maar een paar gewesten in handen van de Opstandelingen.

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Zie whiteboard.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Leer begrippen en jaartallen. Vraag docent.