1.4 de Nederlandse opstand 14-11

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Pak voor je:

• Gesloten iPad/boeken;
• Schrift

Planning

Deze les:

• Huiswerk nakijken;
• Begrippen tekenen;
• Lesstof.

Huiswerk

Leg je werkboek open op vraag 1, 2 en 3

Begrippen:

1. Landvoogd
2. de Nederlanden
3. Centralisme
4. Raad der beroerten (bloedraad)
5. Beeldenstorm
6. Protestantisme
7. Rooms-katholiek
8. Hagenpreek
9. de Opstand

Opzet:

• Werk samen met buurman of -vrouw (tweetal);
• Een persoon kiest een begrip uit;
• Dit teken je op je iPad (notitie, whiteboard, etc.);
• Raadt de ander het, punt voor de ander;
• Wissel de rollen (tekenaar/rader) om.

Paragraaf 1.4

Verdeeldheid in de Nederlanden

De Opstand begint (herhaling)

• Veel protestanden vluchtten naar het buitenland (ook Willem van Oranje)

• Hij was een voorstander van godsdienstvrijheid en tegen het centrale bestuur van Filips II.
• De hertog van Alva pikte vervolgens het hele Nederlandse bezit van Willem van Oranje in.
  

• Hij kreeg hulp van watergeuzen: vluchtelingen die als een soort van piraten de wateren rond Nederland onveilig maakten.

De Opstand begint

• In 1568 viel het leger van Willem van Oranje vanuit het oosten van de Nederlanden aan.
• Begin Nederlandse Opstand.
• Werden verslagen door het Spaanse leger.
• In 1572 eerste overwinning:
• Watergeuzen veroverden Den Briel.
  

De Opstand begint

• Meer plaatsen in Holland en Zeeland sloten zich bij de Opstand aan.
• Ook buiten Holland en Zeeland kwamen nu steden in opstand.
  

Grimmige strijd

• Spanjaarden sloegen hard terug en heroverden in 1572 enkele steden. 
• Uit angst voor wraak gaven veel steden zich zonder strijd over.
• Overgebleven steden gaven zich niet zo maar meer over.
• Opstandelingen behaalden ook overwinningen.
  

Grimmige strijd

• Stedelingen staken de dijken rondom de stad door, zodat het land rondom de stad onder water kwam te staan.
• Spaanse leger was een huurleger. Kregen zij geen geld, dan vochten ze niet.
• Plunderingen zorgden voor veel boosheid onder de burgers.
  

De Nederlanden raken verdeeld

• Ook de opstandelingen gebruikten huurlegers.
• Om die te kunnen betalen moest er samengewerkt worden.
• De noordelijke gewesten sloten in 1579 een gezamenlijk verbond tegen de Spaanse koning: Unie van Utrecht. 
  

De Nederlanden raken verdeeld

• In 1588 leek de toestand voor de opstandelingen uitzichtloos:

1. In 1584 was Willem van Oranje vermoord.
2. Antwerpen werd in 1585 heroverd door de Spanjaarden.
3. Er waren nog maar een paar gewesten in handen van de Opstandelingen.
   

Stelling

Welk begrip past beter: De Nederlandse opstand of tachtigjarige oorlog?

Huiswerk voor 16-11:

• Maak vraag 4 en 6.