Communiceren in een stressvolle situatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Communiceren in een stressvolle situatie

Planning

leerdoelen
theorie

opdracht

evaluatie

huiswerk

Wat is voor jou een stressvolle situatie

Stress

Stress betekent spanning of druk. Stress is niet per definitie ongezond. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Als de stress te lang duurt of heel heftig is, dan is er sprake van ongezonde stress.

Stress en adrenaline

Stress zorgt ervoor dat je extra alert kunt reageren en geconcentreerd kunt werken. Zodra de spannende gebeurtenis voorbij is, neemt de spanning weer af.  

Ongezonde stress

Als de stress lang duurt, is er meer tijd nodig om te herstellen. Ditzelfde geldt voor een hevige stressreactie: hoe heviger de reactie, hoe meer tijd je nodig hebt voor herstel. Ook als er veel momenten van stress zijn, is er te weinig tijd om tussendoor te herstellen. Kortom: als stress te lang aanhoudt, te vaak voorkomt en/of te groot is, is er onvoldoende gelegenheid om tussentijds te herstellen. 

Wat zijn de lichamelijke kenmerken van stress

Wat zijn kenmerken van stress?

Stress brengt je lichaam in staat van paraatheid. Het hormoon adrenaline komt vrij, ook wel vlucht- of vechthormoon genoemd. Met als gevolg:

je bloeddruk gaat omhoog

je hartslag stijgt

er stroomt zuurstofrijk bloed naar je spieren, je hart en je hersenen

in je lichaam komt de adrenaline vrij die brandstof levert voor je spieren

je spieren spannen zich

de longblaasjes verwijden zich en je ademhaling wordt sneller

het bloed trekt weg uit je gezicht

je spijsvertering komt op een laag pitje te staan

je keel knijpt samen, je handen worden koud, het zweet breekt je uit

Vechten, vluchten, bevriezen

Vluchten, vechten, bevriezen. 

In reactie op dreiging of gevaar zet je systeem automatisch overlevingsreacties in. Het doel van die reacties is: jou helpen te overleven. Hoe jouw systeem op dreiging reageert, kun je niet bewust sturen of voorspellen. Het verschilt per situatie en persoon.

Overleven

Een overlevingsreactie is een automatische en instinctieve reactie op ervaren dreiging of gevaar. Overlevingsreacties worden soms ook wel stressreacties of traumaresponsen genoemd. Nog voor je erover na kan denken, hebben je lichaam en brein al gereageerd en draait je stress-systeem op volle toeren

Je kiest niet

Overlevingsreacties kies je niet, je systeem kiest voor jou

Het is niet te voorspellen hoe jouw systeem op een bedreigende situatie reageert. Wel kan het zo zijn dat je van nature meer naar een bepaalde reactie neigt.

Wat doe je er aan?

Trainen zorgt ervoor dat je een situatie herkent. Omdat jou lichaam al een keer met de situatie in aanraking is geweest kun heb je jou lichamelijke reacties beter onder controle. 

Dan kun je communicatie tools gaan inzetten om te helpen. 

Communicatie

                                   10 voor 10

                                        closed loop

                                    speak up 

                                                      

‘10-seconds-for-10-minutes principle’. Dit kan men gebruiken om de diagnose te stellen of wanneer het gevoel overheerst niet verder te komen. Vervolgens kan mogelijk het probleem gedefinieerd worden; dat wordt bij alle teamleden getoetst. Met inachtneming van de feiten wordt een behandelplan gemaakt en worden de taken verdeeld. Er wordt afgesloten met vragen naar zorgen of suggesties van alle teamleden. 

Gesloten communicatie is een eenvoudige maar effectieve techniek die wordt gebruikt om misverstanden tijdens het communicatieproces te voorkomen. Hier herhaalt de persoon die informatie ontvangt deze terug naar de afzender om er zeker van te zijn dat hij het bericht correct heeft begrepen

Denk je dat je door deze les bij een stressvolle situatie beter kunt communiceren?

ja

nee

anders