Renaissance samengevat

• Art
• Secondary Education

Een nieuwe tijd

De Vroegrenaissance

Wat kun je vertellen over de Klassieke oudheid?

Wat kun je vertellen over de Middeleeuwen?

Wat kun je vertellen over de Renaissance?

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom zou Renaissance zo genoemd zijn?

Waarom in Italië?

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Door handel: meer geld en contacten met andere culturen (Afrika, Midden-Oosten, Azië)

• Genieten van luxe spullen

Waarom in Italië? (2)

• Rijke Italianen willen kunst (van zichzelf)

• Kunstenaars krijgen daarom veel geld

• Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Kenmerken van de Renaissance-kunst

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

Het origineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Leonardo da Vinci

Homo universalis (Universele mens)

0

De domkoepel

Kathedraal in Florence voor status, bouw duurt 140 jaar en bouwstijl verandert; gotiek - renaissance. De koepel vormde een probleem:
Brunelleschi bestudeert klassieke ruines, Vetruvius en komt met een plan: eerst ontwerpen, dan bouwen!
De eerste architect.
Brunelleschi vindt ook lijnperspectief uit.

Inwijding koepel

'Nuper rosarum flores'van Guillaume Dufay wordt gezongen. Een Vlaming, beroemd in Italie. Componist en grondlegger van Vlaamse polyfonie.
Verhoudingen in de muziek komen overeen met de koepel.

Hoe herken je de overgang naar Renaissance in de muziek?

Pazzikapel

Brunelleschi werkt op basis van wiskundige principes en toont dit graag, zoals duidelijk te zien in de pazzikapel, een privekapel.
Je herkent duidelijk de centraalbouw en logica in het ontwerp. Vitruvius was een bron van informatie.
Minder gebalanceerd waren de verhoudingen van de Pazzi's, die een vete hadden met  de de'Medici familie, de voornaamste familie in Florence.

De' Medici

Italiaanse steden worden meestal democatisch bestuurd, door gilden en kooplieden.

Achter de schermen regeren belangrijke families, de'Medici in Florence.
Rijk geworden door wolhandel en bankieren, politieke macht groeit 15e eeuw.

Woon- en werkpaleis in 1444 ontworpen door Michelozzo.

Woondeel was nog bescheiden, vanaf 1500 gaan ze zich koninklijk gedragen.

David - Donatello

De'Medici stimuleren kunstenaars door opdrachten en hebben veel kunstschatten verzameld.
David was het eerste vrijstaande beeld sinds de klassieken.
Bijbelverhaal - David en Goliath - symbool voor de familie
Ook privekapel is een kunstschat; fresco's Gozzoli

klassieke mythologie

Botticelli krijgt 1482 opdracht voor 2 schilderijen voor het huwelijk van Lorenzo. O.a. la Primavera: niet religieus!
We zien Venus, Zephyr en Mercurius; veel details en symboliek.
Hofleden herkenden de symboliek door hun klassieke kennis

Meten en weten

Humanisten kijken naar de mens, als maat voor alles in plaats van naar het bovennatuurlijke.
Zij baseren kennis op klassieke literatuur en cultuur, waar zij eerst de christelijke leer mee willen bewijzen, waardering groeit.

De mens is gods evenbeeld en geeft eigen leven vorm.

Kennis is macht.
Humanisten werken bij vorsten en machthebbers als onderwijzer en bestuderen bibliotheken.
San Marcoklooster van de'Medici is de eerste 'openbare' bibliotheek.

Urbino

De hertog van Urbino is steenrijk als aanvoerder van een huurleger. Met zijn vermogen bouwt hij een enorme bibliotheek op en laat zich hier tijdens maaltijden uit voorlezen. Ook bestudeert hij zelf geschriften.

Lijnperspectief

Pierro della Francesca doet veel onderzoek naar perspectief en legt dit vast.
Lijnperspectief komt voort uit zijn onderzoek naar onder andere Euklides en Vitruvius.
Het suggereert ruimtelijkheid door verkleining aan de hand van een verdwijnpunt.
Dit verdwijnpunt trekt ook de aandacht, zoals te zien bij de geseling van Christus door Francesca.