Hoofdstuk 6 medicijnen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Welke medicijnen ken je?

Leerdoelen lessen medicatie

Leerdoelen:

• welke soort medicijnen er zijn
• hoe je ze toedient
• en waar je bij het toedienen rekening mee moet houden

Taak helpende plus

• Je mag zelfstandig medicatie geven als je maar weet waar je mee bezig bent!
• De medicijnen zijn voorgeschreven door een arts en staan op de toedienlijst van de apotheek.
• Je hebt basiskennis van medicijnen

Indicatie en contra-indicatie

• Indicatie= 

De aandoening, de ziekte of het symptoom waarvoor de arts het medicijn voorschrijft. 

Er zijn verschillende soorten medicatie voor dezelfde indicatie.

• Contra-indicatie= 

Een medicijn kan een aandoening of ziekte verergeren. Het is een reden om het medicijn niet te gebruiken.

Werkzame stof en hulpstof

• Werkzame stof:

Dit is de stof die het medicijn zijn werking geeft.

Hulpstof:

• Dat zijn stoffen die de houdbaarheid van een medicijn verbeteren of het medicijn een bepaalde vorm, smaak of kleur geven. Over het algemeen hebben hulpstoffen geen effect in het lichaam. Wel kun je er soms allergisch voor zijn.

Dosering en houdbaarheid

• dosering= de hoeveelheid medicijn die je in 1x inneemt (bv 2x per dag innemen)

• houdbaarheid:

LOT en MFD = wanneer het medicijn gemaakt werd (jaartal, maand, dag)

EXP = vervaldatum

of uiterste gebruiksdatum, houdbaar tot, niet te gebruiken na

GDS = geneesmiddelendistributiesysteem

Medicijnen voor een cliënt voor één moment in een zakje/rol

op het zakje staat: voorletters, achternaam, apotheek, medicijnen, dosering, omschrijving van vorm, kleur, tablet/dragee/capsule.

Per inname controleer je aan de hand van de toedienlijst.

Medicijnen in vaste vorm

pillen:

tablet

dragees

capsule

bruistablet

smelttablet

zetpil

lees wat elke vorm is, schrijf de woorden op en zet erachter wat ze inhouden.

Wat is dit?

1. Tablet
2. Dragee
3. Capsule
4. Bruistablet

Wat is dit?

1. Dragee
2. Tablet
3. Bruistablet
4. Capsule

Wat is dit?

1. Bruistablet
2. Dragee
3. Smelttablet
4. Capsule

Wat is dit?

1. Bruistablet
2. Smelttablet
3. Tablet
4. Zetpil

Medicijnen in vloeibare vorm

• Dranken: oplossing en suspensie
• Druppelvloeistof (oraal en neus/oor/oogdruppels)
• Spray (neusspray, inhalatiemedicatie)
  
• Klysma

3. vormen van toediening

Hoe medicijnen gegeven moeten worden = toedieningswijze

• Oraal/ per os= via de mond
• Rectaal= via de anus
• Vaginaal= via de vagina
• Dermaal/cutaan= via de huid
• Transdermaal= door de huid (medicijnpleister)

3. vormen van toediening, vervolg

• Oculair= via het oog
• Nasaal= via de neus
• via het oor
• Pulmonaal= via de longen
• overig (injectie bloedvat, spier, onder de huid)
• Sublinguaal= onder de tong

Toedieningsvormen in de praktijk

Oraal: controleer of de medicatie niet is achtergebleven, parafeer de medicatielijst

Rectaal: client op linkerzijde 10 minuten, controleer medicatie

Dermaal: handschoenen dragen, verwijder oude resten, geen huid raken met tube

Toedieningsvormen in de praktijk, vervolg

• Oculair (oog): let op houdbaarheidsdatum, schrijf openingsdatum op flesje, handhygiëne, flesje mag niet het oog raken. Druppels in gootje van het oog
• Ooggel: 1 minuut oog dicht houden
• Nasaal: eerst neus snuiteen
• Oren: 5-10 min hoofd schuin

Veilige medicatie

• Interactie (medicijnen kunnen elkaar beïnvloeden, denk ook aan alcohol of grapefruitsap)
• Bijwerkingen (een niet gewenst effect)
• Gewenning (steeds meer nodig om effect te hebben)
• Verslaving (geestelijk en/ of lichamelijk afhankelijk

Specifieke zorgsituaties

• Slikklachten: goed slikken is: medicatie met een slok water innemen en het hoofd naar voren buigen. logopedie inschakelen
• Breken of malen van medicijnen: alleen als het mag!
• Weigeren: geef uitleg, nog een keer proberen, overleggen, nooit dwingen

specifieke zorgsituaties

• Onduidelijk of medicatie is ingenomen; achterhalen wat de reden is (rapportage lezen, navragen)
• medicatiefouten (MIC melding)

Medicatie innemen via de mond noem je

1. transdermaal
2. rectaal
3. indicatie
4. oraal

medicatie rectaal betekent:

1. via de anus
2. via de mond
3. via een injectie
4. via de huid

Dosering betekent hoeveel medicatie de client per dag krijgt

juist

onjuist

Indicatie is de aandoening/ziekte/symptoom waarvoor de medicatie is voorgeschreven

juist

onjuist

Tabletten met een gladde coating

1. bruistablet
2. capsule
3. dragee
4. smelttablet

Nasaal betekent via

1. de neus
2. het oor
3. de mond
4. de anus