8.2 Een overbevolkte planeet?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2 Een overbevolkte planeet

Lesdoelen

• Je kunt het demografisch transitie model uitleggen.
  
• Je kunt een verband leggen tussen de urbanisatiegraad en de ontwikkeling van een land.
  

Overbevolking

Als iedereen zou leven als een Nederlander, dan hebben we 3,5 aardbollen nodig om te voldoen aan de consumptie. Wereldwijd bedraagt de ecologische voetafdruk anderhalve aarde.

Welk deel van jouw welvaart zou jij willen opgeven / veranderen om toekomstige generaties te helpen?

Ongelijke groei

Vooral de bevolking van Azië en Afrika neemt snel toe.

Ongelijke groei

Rijke landen:
- langzame toename of bevolkingskrimp
- oude bevolking --> vergrijzing
- laag vruchtbaarheidscijfer

Arme landen:
- snelle bevolkingsgroei
- jonge bevolking --> vergroening
- hoog vruchtbaarheidscijfer

In 1950 bestond de wereldbevolking uit 2,5 miljard mensen. Hoeveel is dit tegenwoordig?

1. 5 miljard
2. 6 miljard
3. 7,5 miljard
4. 9,5 miljard

Ongelijke groei

Veranderingen in de bevolking vragen extra investeringen, zeker bij een bevolkingsexplosie --> veel nieuwe huizen, scholen, ziekenhuizen, …

Demografische investeringen = geld dat nodig is om de gevolgen van een veranderende samenstelling van de bevolking op te vangen.

Migratiestromen

Behalve de natuurlijke bevolkingsgroei speelt migratie een rol.

Gebieden met een vestigings- en gebieden met een vertrekoverschot.

De voorspelling is dat dit rond 2060 10 miljard mensen zijn. Dit noem je de ......

1. Bevolkingsprognose
2. Groeiprognose
3. Bevolkingsvoorspelling
4. Groeivoorspelling

Migratiestromen

Grootste migratiestroom: trek naar de steden.
--> 100 jaar geleden: 8/10 op het platteland
-->sinds 2007: meer stedelingen dan plattelanders
--> vooral in arme landen: hoog urbanisatietempo

Ongeveer 230 miljoen mensen zijn emigranten.
--> grootste groep: economische migranten voorbeeld: Mexicanen in de V.S.
--> grote groep vluchtelingen voorbeeld: Syriërs in Europa

Bevolking en duurzaamheid

• Hoeveel mensen kunnen er wonen op een duurzame aarde?
  
• Het is moeilijk te zeggen hoe groot de draagkracht van de aarde is = het vermogen van de natuur om mensen te voorzien in hun bestaan.
  
• Als de natuur dat niet meer kan (in een gebied) = overbevolking
  
• Kenmerken overbevolking:

- werkloosheid
- honger en ziekte
- ernstige milieuvervuiling

Begrippen

Bevolkingsprognose = berekende voorspelling van het bevolkingsaantal. 

Demografie = de wetenschap die zich bezighoudt met het aantal, de samenstelling en de spreiding van de bevolking.

Vruchtsbaarheidscijfer = het gemiddelde aantal kinderen per vrouw (van 4,7 in 1970 naar 2,5 in 2013 op mondiaal schaalniveau)

In welke fase van het demografisch transitiemodel zit Nederland? Leg je antwoord uit!

Geef het verband tussen urbanisatiegraad en ontwikkeling van een land.

De wetenschap die zich bezighoudt met bevolking heet:

1. Geografie
2. Demografie
3. Bevolkingswetenschap
4. Demotivatie

Waar is de gemiddelde bevolkingsgroei het hoogst?

1. Australië
2. Azië
3. Zuid-Amerika
4. Afrika

In welke landen is de vergrijzing het hoogst?

1. Rijke landen
2. Arme landen

Huiswerk

Nakijken opdrachten 8.1

Maken 8.2, opdracht 1 en 2.