4.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa deel 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

4.1 - Nazisme als een donkere wolk over Europa

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. de crisis van het wereldkapitalisme 

40. het voeren van twee wereldoorlogen 

41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden 

42. de Duitse bezetting van Nederland

45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de

daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog;

47. de eenwording van Europa 

48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot

ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 

Kenmerkende aspecten bij deze historische context

Tijd van televisie en computers, vanaf 1950

Waar gaat dit thema over?

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950 en de tijd van televisie en computers, vanaf 1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.2 Koude oorlog en de Duitse deling

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Terugblikken en herhalen

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Herhalen

Waarom vonden de Duitsers de Vrede van Versailles een onrechtvaardige vrede? Noem drie punten

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Herhalen

1. Ze mochten niet meedoen aan de onderhandelingen, maar kregen alleen de resultaten van de onderhandelingen als voldongen feit gepresenteerd.

 

2. Ze kregen de Alleinschuld (werden als enigen verantwoordelijk gehouden voor de oorlog).

3. Ze moesten een fiks bedrag aan herstelbetalingen afstaan en konden zo hun eigeneconomie niet opbouwen

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Herhalen

Waarom werd juist Duitsland extra hard getroffen door de beurskrach?

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Herhalen

Vanwege de grote hoeveelheid geld die Duitsland leende van de VS was de Duitse economie voor een groot deel afhankelijk van de Amerikaanse economie. (Duitsland kon van de Amerikanen geen geld meer lenen en had dus opeens een groot gat in de begroting).

Wat zien we hier?

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Hitler wordt rijkskanselier

In stabiele tijden was de democratie van Weimar al niet populair, maar nu het wéér slechter ging, leek de steun helemaal te verdwijnen.

Niet democratische partijen zagen hun aanhang sterk groeien.

De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) profiteerde het meest van de onvrede.

Nationalistische boodschap, zondebok en propaganda

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Hitler wordt rijkskanselier

Andere partijen proberen macht en populariteit NSDAP te verminderen.

- NSDAP als onderdeel van regeringscoalitie

- Hitler als rijkskanselier binnen coalitie (hoop op falen)

- Door falen zou populariteit afnemen.

- Uiteindelijk gaat president Von Hindenburg (fel tegen Hitler) akkoord en wordt Hitler rijkskanselier.

Duitsland is op dat moment nog een democratische republiek!

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Het einde van de republiek van Weimar

• Hitler is niet van plan om de democratie te behouden en te gaan samenwerken met andere partijen binnen de regering.
• Hitler maakt gebruik van brand in de Rijksdag. Hij verkoopt dit incident als een aanval op de nationale veiligheid. Hij vraagt om meer (dictatoriale) bevoegdheden.
• Deze krijgt hij d.m.v. de machtigingswet. De regering stemt in met deze wet die ervoor zorgt dat Hitler het parlement niet meer om toestemming hoeft te vragen.
• Dit geeft Hitler nog meer ruimte om zijn politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. In juli 1933 worden alle politieke partijen op de NSDAP na verboden.
• Einde republiek van Weimar

Marinus van der Lubbe

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

De Nazificatie

De nationaalsocialisten (ook wel nazi's genoemd) hadden de ambitie om een groot Duits rijk te stichten onder de naam het Derde Rijk.

totale controle maatschappij - totalitaire dictatuur. De partij bepaalt alles! Geen ruimte voor andere meningen of een andere manier van leven. Partij legt wil op d.m.v.,  censuur, propaganda, indoctrinatie en terreur.

Boekverbranding

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Het fascisme is - evenals het communisme - een totalitaire ideologie; een duidelijk omschreven wereldbeschouwing die betrekking heeft op alle aspecten van de maatschappij (totalitarisme).

Het Fascisme van de Nazi's

Meest gemeenschappelijke kenmerken van fascisme. (1/2)

Fascisme is negatief; veel aandacht voor hetgeen men tegen is - democratie, persoonlijke vrijheid (liberalisme), tegen alles wat een volk kan verdelen, zoals een klassenstrijd (communisme en socialisme)

Toch ook wel zaken waar fascisme vóór is:

• belang eigen groep wordt vooropgesteld (eigen volk eerst)
• ultra nationalistisch - eigen volk is het best en heeft recht op overheersing anderen.
• één corporatieve staat - samenleving georganiseerd in beroepsgroepen (corporaties). Onderlinge strijd tussen werkgevers en werknemers is niet aan de orde (vakbonden zijn dus niet nodig). Privébezit mag blijven bestaan.
• Mensen zijn niet gelijk - de 'betere' moeten regeren.
• Aan het hoofd staat 1 leider!

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Het fascisme is - evenals het communisme - een totalitaire ideologie; een duidelijk omschreven wereldbeschouwing die betrekking heeft op alle aspecten van de maatschappij (totalitarisme).

Het Fascisme van de Nazi's

Meest gemeenschappelijke kenmerken van fascisme. (2/2)

Toch ook wel zaken waar fascisme vóór is:

• De fascistische partij beheerst alle uitingen van cultuur - de staat maakt uit wat goed en slecht is (boekverbrandingen, Rijkscultuurkamer)
• Verstand als basis voor handelen minder geschikt dan het gevoel. (romantiek) zich opofferen voor het ideaal, de gemeenschap.
• Het fascisme verheerlijkt de daad - vooral daden waarbij kracht en geweld voorkomt. (de strijd,  of mijn strijd (zie Mein Kampf))
• Vrouwen moeten veel kinderen voortbrengen en voor hun gezin zorgen.

Kenmerken van fascisme in onze maatschappij?

verboden boeken VS

Pim Lammers

Voorlezen Dragqueens

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Aanvullende kenmerken van het Duits fascisme

De rassenleer - Nazi's gingen uit van ongelijkheid tussen 'rassen' (sociaal-darwinisme)

één hoogwaardig ras - het 'Arische' ras: de witte - niet Slavische - volken van Europa. Zuid Europeanen waren niet meer raszuiver, maar de Germaanse volkeren nog wel. Alleen zij konden de mensheid nog vooruit helpen.

minderwaardige rassen - De Slaven in Oost-Europa en de gekleurde bevolking in de niet westerse wereld. (moesten in dienst staan van Ariërs)

verderfelijke rassen - Zigeuners, joden (parasietenrassen, moesten worden verdelgd)

Haat tegen joden heet antisemitisme.

“Er is nu geen medelijden meer; die ons in de weg staan, zullen we verpletteren. Het Duitse volk zal voor een zachte aanpak geen begrip hebben. Elke communist zal doodgeschoten worden, waar die ook is. De communistische parlementsleden moeten nog in deze nacht worden opgehangen. Iedereen die iets met de communisten te maken heeft, zal opgesloten worden.”

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Steun voor Hitler

In het algemeen kreeg Hitler steun voor zijn beleid.

Hij behaalde successen;

• economisch herstel - werkloosheid nam af
• Regelingen verdrag van Versailles werden ongedaan gemaakt - einde herstelbetalingen

Niet iedereen blij;

• Voor bepaalde groepen was in het Duitsland van Hitler geen plek....

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Steun voor Hitler

Kennett, R. (2015). Why was my Grandfather sieg heiling in Bamberg in 1938? Geraadpleegd van http://radicalhistory.co.uk/?p=494

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Heim ins Reich

Rond 1938 had Hitler zijn doelen gerealiseerd. Hij was leider van Duitsland en had de totale macht.

In zijn buitenlandse politiek streefde Hitler naar een Heim ins Reich. Alle etnische Duitsers zouden binnen de grenzen van het rijk moeten wonen.

Duitstalige gebieden zouden zich bij Duitsland moeten aansluiten.

In 1938 leidde dat tot de Anschluss van Oostenrijk. Daarna eiste Hitler een deel van Tsjecho-Slowakije, het Sudetenland, op. Een nieuwe oorlog dreigde.

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

De conferentie van München

Op uitnodiging van Hitler kwamen de regeringsleiders van Frankrijk, Engeland en Italië naar München voor een internationale conferentie.

De Engelsen en de Fransen wilden een oorlog voorkomen. Om de vrede te bewaren mocht Hitler Sudetenland opeisen. Op voorwaarde dat hij verder geen gebieden meer zou veroveren.

Deze politiek met als doel de vrede te bewaren noemen we appeasement-politiek.

Het hielp weinig...

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

De oorlog breekt uit

In augustus 1939 sloten de Sovjet-Unie en Duitsland tot ieders verrassing een niet-aanvalsverdrag, het Molotov-Ribbentroppact.

Op 1 september vielen de Duitse legers polen binnen. Twee dagen later verklaarden Groot-Brittannië en Frankrijk Duitsland de oorlog. 

De Tweede Wereldoorlog was begonnen.

4.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Maak de opdrachten op de volgende slides als huiswerk voor de volgende les.

Huiswerk

Wat betekent de afkorting NSDAP?

Vanaf welk moment in de geschiedenis groeit de aanhang van de NSDAP sterk?

Hitler had de brand in de Rijksdag niet gepland en dus niet zelf veroorzaakt, maar hij kon deze
gebeurtenis wel in zijn voordeel gebruiken. Hoe heeft hij dat gedaan?

Welk doel bereikte Hitler met zijn machtigingswet?

Maak een indeling van de tijd tussen 1919 en 1933 in drie perioden. Geef van elke periode
aan:
- wanneer deze begint en eindigt;
- wat een toepasselijke naam zou zijn.

Wat is een totalitaire dictatuur?

Wat wordt bedoeld met nazificatie?

Wat wordt bedoeld met Heim ins Reich?

Hebben de Engelsen met hun appeasement-politiek hun doel bereikt? Leg uit waarom wel of
niet.

Lees de bron op de laatste dia. Over welke gebeurtenis gaat deze bron?

“Er is nu geen medelijden meer; die ons in de weg staan, zullen we verpletteren. Het Duitse volk zal voor een zachte aanpak geen begrip hebben. Elke communist zal doodgeschoten worden, waar die ook is. De communistische parlementsleden moeten nog in deze nacht worden opgehangen. Iedereen die iets met de communisten te maken heeft, zal opgesloten worden.”